Nghề làm gốm truyền thống của người Chăm chủ yếu là nghệ nhân lớn tuổi, không còn thu hút người trẻ do thu nhập bấp bênh
Nghề làm gốm truyền thống của người Chăm chủ yếu là nghệ nhân lớn tuổi, không còn thu hút người trẻ do thu nhập bấp bênh

Gìn giữ, phát triển nghệ thuật làm gốm của người Chăm

Nghệ thuật làm gốm truyền thống của người Chăm thôn Bình Đức, xã Phan Hiệp, huyện Bắc Bình (tỉnh Bình Thuận) được UNESCO ghi danh vào Danh sách Di sản văn hóa phi vật thể cần bảo vệ khẩn cấp. Tuy nhiên, nghệ thuật làm gốm này đang dần mai một, nguy cơ thất truyền do thị trường tiêu thụ ngày càng khó khăn. Thu nhập bấp bênh, nghệ nhân buộc phải tìm công việc khác. Do đó, tỉnh triển khai nhiều giải pháp để gìn giữ, phát triển nghệ thuật làm gốm truyền thống của người Chăm.

Thế giới biết nhưng thu nhập vẫn thấp

Theo Ủy ban nhân dân huyện Bắc Bình, làng nghề làm gốm truyền thống của người Chăm thôn Bình Đức đã có từ lâu đời và rất nổi tiếng trong cả nước.

Nghề gốm gắn chặt với đời sống kinh tế, văn hóa-xã hội, phong tục tập quán của người Chăm qua bao đời nay.

Quy trình làm gốm của người Chăm rất tỉ mỉ gồm các công đoạn như khâu chế biến, pha trộn đất, nhào nặn sản phẩm, chỉnh hình, chà bóng, khâu nung gốm, chế biến nước màu trang trí lên gốm sau khi nung…

Lễ đặt bằng ghi danh của UNESCO đưa "Nghệ thuật làm gốm người Chăm" vào Danh sách Di sản văn hóa phi vật thể cần bảo vệ khẩn cấp.

Lễ đặt bằng ghi danh của UNESCO đưa "Nghệ thuật làm gốm người Chăm" vào Danh sách Di sản văn hóa phi vật thể cần bảo vệ khẩn cấp.

Đến nay, làng nghề làm gốm cơ bản vẫn bảo lưu khá nguyên vẹn kỹ thuật, phương thức theo lối thủ công truyền thống được lưu truyền lại.

Với những giá trị và ý nghĩa đó, năm 2012, nghề gốm truyền thống của người Chăm thôn Bình Đức đã được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đưa vào Danh mục di sản văn hóa phi vật thể quốc gia.

Đến năm 2022, nghệ thuật làm gốm truyền thống của người Chăm thôn Bình Đức đượcTổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa của Liên hợp quốc (UNESCO) ghi danh vào Danh sách Di sản văn hóa phi vật thể cần bảo vệ khẩn cấp.

Nhờ vậy, thế giới biết đến nghệ thuật làm gốm độc đáo của người Chăm của Việt Nam. Mặt khác, sẽ tạo ra những cơ hội để gìn giữ, bảo tồn và phát triển nghệ thuật làm gốm lâu đời độc đáo này mãi trường tồn, tránh nguy cơ bị mai một, biến thể hoặc mất dần theo thời gian.

Người Chăm dùng sản phẩm đồ gốm trong tiết mục múa

Người Chăm dùng sản phẩm đồ gốm trong tiết mục múa

Thời gian gần đây, do tác động của khoa học công nghệ, cơ chế kinh tế thị trường nên nghề gốm đã và đang đối mặt với nhiều khó khăn, thử thách về thị trường tiêu thụ.

Cùng với đó, sản phẩm đồ gốm có giá thành không ổn định đã khiến nghệ nhân có thu nhập bấp bênh làm ảnh hưởng hưởng đến sự tồn tại và phát triển của nghề gốm.

Từ đó, dù nhiều nghệ nhân lớn tuổi truyền dạy nhưng thợ trẻ không còn học hỏi, tiếp thu bí quyết của nghề mà lựa chọn một công việc khác để có thu nhập cao hơn, trang trải cuộc sống.

Nhiều nghệ nhân lớn tuổi không còn làm nữa khiến nghề làm gốm Chăm thôn Bình Đức trong tương lai nguy cơ không còn.

“Đây vừa là niềm vui, nhưng đồng thời cũng là nỗi lo và là trách nhiệm chung của các cấp chính quyền, ngành chức năng và cộng đồng người Chăm địa phương trong việc chung tay gìn giữ, bảo tồn và phát triển nghề gốm truyền thống tránh nguy cơ bị mai một, thất truyền trong thời gian đến”, ông Bùi Thế Nhân, Giám đốc Sở Văn hoá, Thể thao và Du lịch tỉnh Bình Thuận chia sẻ.

Phát triển thị trường để giữ nghề

Trước thực trạng đó, năm 2021, Ủy ban nhân dân tỉnh Bình Thuận ban hành Quyết định số 2097/QĐ-UBND về việc phê duyệt Đề án bảo tồn và phát triển nghề gốm truyền thống của người Chăm thôn Bình Đức.

Năm 2023, Ủy ban nhân dân tỉnh Bình Thuận có Công văn số 3441/UBNDKGVXNV về việc triển khai thực hiện Chương trình hành động quốc gia bảo vệ và phát huy giá trị di sản văn hóa phi vật thể “Nghề gốm truyền thống của người Chăm” được UNESCO ghi danh.

Tuyên truyền nguy cơ thất truyền nghề gốm người Chăm của thôn Bình Đức cho thế hệ trẻ

Tuyên truyền nguy cơ thất truyền nghề gốm người Chăm của thôn Bình Đức cho thế hệ trẻ

Để nghề gốm người Chăm thôn Bình Đức được bảo tồn, ông Bùi Thế Nhân, Giám đốc Sở Văn hoá, Thể thao và Du lịch tỉnh Bình Thuận đề nghị, các sở, ngành và Ủy ban nhân dân huyện Bắc Bình cần phối hợp, thường xuyên mở lớp đào tạo, truyền dạy kỹ năng, bí quyết thực hành nghề gốm cho thế hệ trẻ trong cộng đồng người Chăm địa phương từ nguồn ngân sách phân bố hằng năm của tỉnh, chương trình mục tiêu quốc gia và các chương trình, dự án khác có liên quan.

Bên cạnh đó, tăng cường tổ chức, hỗ trợ cho các nghệ nhân làng gốm Bình Đức học hỏi phương thức và kỹ thuật làm gốm mỹ nghệ phục vụ trang trí và làm quà lưu niệm; tổ chức thực hành, sản xuất để nâng cao chất lượng, đa dạng hóa sản phẩm đáp ứng thị hiếu và nhu cầu của người tiêu dùng trong và ngoài nước.

Nhiều nghệ nhân lớn tuổi không còn sức để làm nên nghệ thuật làm gốm truyền thống của người Chăm có nguy cơ mai một

Nhiều nghệ nhân lớn tuổi không còn sức để làm nên nghệ thuật làm gốm truyền thống của người Chăm có nguy cơ mai một

Các đơn vị kêu gọi các tổ chức, cá nhân, doanh nghiệp trong và ngoài nước đầu tư, khai thác để bảo tồn, phát triển nghề gốm và vừa phục vụ phát triển du lịch.

Mặt khác, Nhà nước có chính sách ưu đãi, khuyến khích các đơn vị này. Đặc biệt, các ngành, địa phương đẩy mạnh các hoạt động xúc tiến thương mại, quảng bá sản phẩm gốm thành sản phẩm hàng hóa có tính thương mại và giá trị tăng cao.

Cùng với đó, các ngành triển khai việc quy hoạch, mở rộng vùng nguyên liệu, bãi nung gốm truyền thống gắn với xây dựng lò nung gốm mỹ nghệ bảo đảm tính hợp lý cho nghề gốm tồn tại và phát triển bền vững về lâu dài.

Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Bình Thuận Bùi Thế Nhân cho hay, quy hoạch khu đất phù hợp tại thôn Bình Đức để xây dựng nhà trưng bày sản phẩm gốm, kết hợp trình diễn nghệ thuật làm gốm, nung gốm và các loại hình nghệ thuật truyền thống của người Chăm phục vụ du khách tham quan.

Các đơn vị nghiên cứu, phối hợp với Ban Quản lý Trung tâm Trưng bày văn hóa Chăm xây dựng phát triển mô hình du lịch cộng đồng thu hút du khách tìm hiểu, nghiên cứu, khám phá quy trình làm gốm, trải nghiệm và gốm Chăm.

Tăng cường các hoạt động xúc tiến, quảng bá du lịch, xây dựng và phát triển các tuyến du lịch để thu hút du khách trong và ngoài nước đến tham quan, khám phá, trải nghiệm làng gốm người Chăm của thôn Bình Đức.

Có thể bạn quan tâm

Đơn vị thi công tập trung máy móc nhân lực thi công đường động lực đoạn nối với quốc lộ 12 qua địa bàn bản Che Phai, phường Điện Biên Phủ.

Các dự án trọng điểm ở Điện Biên tăng tốc về đích

Chỉ còn hơn một tháng đến hạn cuối phải hoàn thành toàn bộ dự án trọng điểm tại tỉnh Điện Biên, những ngày này, cả hệ thống chính trị ở 4 phường, xã đang quyết liệt vào cuộc "gỡ" vướng mặt bằng; các đơn vị thi công thì huy động tổng lực nhân công, máy móc tăng tốc về đích...

Đến với Trường Mầm non và Tiểu học Tong Chiêng (thuộc Trường Tiểu học và Trung học cơ sở Chiềng Sung), xã Mai Sơn, tỉnh Sơn La.

Du lịch từ thiện - Hành trình kết nối trái tim

Trong những năm gần đây, mô hình du lịch kết hợp hoạt động thiện nguyện ngày càng được nhiều du khách hưởng ứng. Không chỉ khám phá cảnh đẹp, tìm hiểu văn hóa, mà mỗi chuyến đi còn mang theo những món quà và sẻ chia đến với học sinh, người dân vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi.

Nhiều trường học ở Thành phố Hồ Chí Minh tổ chức các hoạt động trải nghiệm cho học sinh trong giờ ra chơi.

Mô hình trường học không điện thoại ở Thành phố Hồ Chí Minh

Trong thời đại số, điện thoại thông minh đã trở thành công cụ không thể thiếu trong cuộc sống hàng ngày. Tuy nhiên, việc sử dụng điện thoại trong môi trường học đường lại mang đến nhiều thách thức, như làm phân tâm học sinh, ảnh hưởng đến chất lượng học tập, thậm chí dẫn đến các vấn đề về sức khỏe tâm lý do lạm dụng mạng xã hội.

Cổng phía nam Thành nhà Hồ.

Về với di sản xứ Thanh

Là một trong năm di sản văn hóa thế giới của Việt Nam với kiến trúc đá độc nhất vô nhị Đông Nam Á và mang dáng dấp uy nghi của một kinh đô xưa, thế nhưng Thành nhà Hồ (nằm ở xã Vĩnh Long, Vĩnh Tiến, tỉnh Thanh Hóa) vẫn lặng lẽ, thâm trầm chìm trong dáng vẻ cô tịch như một bản hùng ca chưa có người đàn đúng điệu.

Các em học sinh nghèo, hiếu học ở xã Đắk Ơ và xã Bù Gia Mập được tặng xe đạp tiếp sức đến trường.

Nhiều hoạt động thiện nguyện hướng về vùng biên

Trong những ngày gần đây, nhiều hoạt động thiện nguyện đã diễn ra trên tuyến biên giới tỉnh Đồng Nai. Thông qua các hoạt động này đã góp phần chăm lo đời sống vật chất, tinh thần cho đồng bào nghèo trong giai đoạn đói giáp hạt, cũng như giúp những đối tượng yếu thế vượt khó khăn.

Nhiều giống hoa hồng mới được lai tạo từ hoa hồng lửa của Làng hoa Sa Đéc được Viện Cây ăn quả miền nam giới thiệu tại hội thảo “Giới thiệu giống hoa hồng mới và quy trình kỹ thuật”.

Hành trình "hồi sinh" giống hoa hồng lửa Sa Đéc

Thương hiệu hoa hồng lửa đã gắn liền với Làng hoa Sa Đéc, tỉnh Đồng Tháp. Sau nhiều năm canh tác, giống hoa “biểu tượng của làng hoa” này đứng trước nguy cơ mai một do thoái hóa. Trước thực trạng đó, tỉnh đã chủ động phối hợp với các nhà khoa học, khởi động hành trình “giữ lửa” bản sắc làng hoa bằng công nghệ tiên tiến.

Công nhân ngành điện Thành phố Hồ Chí Minh tuyên truyền các biện pháp sử dụng điện an toàn cho người dân.

Cảnh báo các nguy cơ tai nạn điện tại các khu vực ngập nước

Ngày 8/11 vừa qua, tại địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh lại vừa có thêm một vụ tai nạn chết người liên quan đến điện giật xảy ra tại khu vực ngập nước khiến người dân không khỏi bất an. Từ thực tế này, các cơ quan chức năng, đơn vị quản lý cần tiếp tục có các giải pháp hướng dẫn, cảnh báo, phòng ngừa hiệu quả hơn nữa.

Các nghệ sĩ tham gia khối văn hóa-thể thao diễu hành kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng Tám thành công và Quốc khánh 2/9. (Ảnh: nhandan.vn)

Văn hóa soi đường: Nâng cao quyền thụ hưởng văn hóa của nhân dân

Với sứ mệnh phụng sự nhân dân, hơn 80 năm qua, ngành văn hóa Việt Nam đã đạt nhiều thành tựu to lớn trong bảo đảm và nâng cao quyền thụ hưởng văn hóa của nhân dân. Những kết quả đó khẳng định vị thế của văn hóa là nền tảng tinh thần, là mục tiêu, động lực và sức mạnh nội sinh quan trọng thúc đẩy phát triển bền vững đất nước.

Quang cảnh mua bán cá tại chợ ma.

Đêm "chợ ma" mùa nước nổi

Những ngày này, “chợ ma” hay được gọi là chợ đêm Tha La phường Vĩnh Tế, tỉnh An Giang hoạt động náo nhiệt. Tuy là chợ “chồm hổm”, diện tích chưa được 500m2 nhưng nổi tiếng là nơi bán cá đồng, cá sông lớn nhất tỉnh trong mùa nước nổi.

Chuyên gia và lãnh đạo thành phố Cần Thơ tham quan mô hình trồng hành tím tại phường Vĩnh Châu.

Sản xuất hữu cơ, hướng đi mới cho người nông dân Cần Thơ

Mặc dù được xác định là ngành kinh tế chủ lực của thành phố Cần Thơ, nhưng cũng như nhiều địa phương trong khu vực, sản xuất nông nghiệp nơi đây đang đối mặt với nhiều thách thức, đặc biệt là hàng rào kỹ thuật đối với nông sản nhập khẩu và yêu cầu ngày càng khắt khe về tiêu chuẩn nông nghiệp hữu cơ.