Nguy cơ đối với người lớn tuổi
Theo nhiều nghiên cứu khoa học tại Việt Nam, người lớn tuổi và người mắc các bệnh mạn tính là nhóm nguy cơ cao dễ bị tác động từ phế cầu khuẩn. Những người trên 50 tuổi và người trưởng thành có bệnh lý nền như: Bệnh tiểu đường, bệnh tim mạch, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính dễ đối mặt với các biến chứng nghiêm trọng, tỷ lệ nhập viện và tử vong cao hơn.
Không những vậy, phế cầu khuẩn còn gây ra các bệnh thường gặp như viêm xoang, viêm tai giữa và cả những bệnh lý xâm lấn có tỷ lệ tử vong đến 40% điển hình như bệnh nhiễm khuẩn huyết hay viêm màng não.
Các chuyên gia y tế chỉ ra rằng đề kháng kháng sinh, xu hướng dân số già, ô nhiễm không khí và tình trạng bệnh nền mạn tính chính là các tác nhân khiến phế cầu khuẩn trở thành gánh nặng đáng kể cho cộng đồng.
Tại buổi chia sẻ kiến thức y khoa do Hội Hen – Dị ứng – Miễn dịch – Lâm sàng Thành phố Hồ Chí Minh phối hợp Công ty Trách nhiệm hữu hạn Pfizer Việt Nam tổ chức mới đây, Phó Giáo sư, Tiến sĩ, bác sĩ Lê Thị Tuyết Lan, Chủ tịch Hội hen – Dị ứng - Miễn dịch – Lâm sàng Thành phố đưa ra dẫn chứng cụ thể, mới đây có một cụ bà 70 tuổi nhập viện điều trị cảm cúm nhưng sau đó biểu hiện khó thở và tình trạng chuyển biến rất nhanh, các bác sĩ phải can thiệp cho thở máy. Sau đó phát hiện ra viêm phổi chính là nguyên nhân gây ra tình trạng nặng này.
“Thực tế khái niệm phế cầu khuẩn vẫn còn xa lạ với nhiều người, viêm phổi là bệnh nguy hiểm nhưng ít người biết phế cầu khuẩn là nguyên nhân phổ biến gây ra bệnh này. Do đó, việc lấp đầy khoảng trống nhận thức về bệnh phế cầu khuẩn trong cộng đồng cần được ưu tiên”, bác sĩ Lan cho hay.
Qua thực tiễn nhiều năm làm công tác dự phòng, Phó Giáo sư, Tiến sĩ, bác sĩ Cao Hữu Nghĩa, Chủ nhiệm bộ môn Khoa học y sinh, Viện Pasteur Thành phố Hồ Chí Minh lưu ý thêm: “Bệnh do phế cầu khuẩn vẫn âm thầm đe dọa sức khỏe cộng đồng khi vi khuẩn thường trú trong đường hô hấp, ở người khỏe mạnh chúng không gây hại. Tuy nhiên, chỉ cần sức đề kháng suy yếu do tuổi tác hoặc bệnh mạn tính vi khuẩn sẽ tấn công mạnh”.
Khi xâm nhập sâu vào biểu mô hô hấp, phế cầu khuẩn gây ra hàng loạt bệnh lý từ viêm tai giữa, viêm phổi, viêm tiểu phế quản cho đến các biến chứng nặng được gọi chung là bệnh phế cầu xâm lấn với tỷ lệ tử vong cao và nguy cơ di chứng lâu dài.
Không để phế cầu khuẩn thành gánh nặng bệnh tật
Qua thực tiễn công tác điều trị phế cầu khuẩn tại các bệnh viện ở Thành phố Hồ Chí Minh cho thấy, câu chuyện không chỉ dừng lại ở việc người lớn tuổi có bệnh nền dễ mắc phế cầu khuẩn mà còn kèm theo nhiều nguy cơ khác khi họ mắc rồi sẽ tăng các biến chứng khi nhập viện, điển hình như biến cố về tim mạch với tỷ lệ tử vong cao hơn.
Ngoài ra, bệnh tật từ phế cầu khuẩn gây ra thật sự là gánh nặng cho người bệnh và gia đình họ. Theo một nghiên cứu y khoa, chi phí điều trị một ca viêm phổi có thể lên đến 710 triệu đồng tại một số nước, thậm chí gánh nặng chi phí sẽ còn cao hơn đối với những ca bệnh phải can thiệp ECMO.
Tiến sĩ, bác sĩ Lê Thị Thu Hương, Trưởng khoa Nội hô hấp, Bệnh viện Nhân Dân Gia Định chia sẻ: “Đối với những người không sử dụng bảo hiểm y tế thì chi phí điều trị bệnh thật sự là gánh nặng lớn. Ngoài ra khi gia đình có người mắc bệnh thì người thân chắc chắn phải dành thời gian chăm sóc với những áp lực tinh thần không đơn giản”.
Đề phòng ngừa bệnh do phế cầu khuẩn gây ra, các chuyên gia y tế khuyến cáo, cần nâng cao nhận thức cộng đồng về phòng ngừa phế cầu khuẩn. Người dân được khuyến khích tham gia khám sức khỏe định kỳ, nhất là đối với nhóm có nguy cơ cao, đồng thời cần duy trì chế độ dinh dưỡng, lối sống lành mạnh, coi trọng vệ sinh môi trường, tuân thủ các biện pháp phòng lây nhiễm và thực hiện tiêm chủng vaccine phòng ngừa phế cầu khuẩn theo khuyến cáo của bác sĩ.
Dự báo đến năm 2030, người cao tuổi sẽ chiếm khoảng 20% dân số cả nước. Tỷ lệ dân số bị già hóa chính là nguy cơ tiềm ẩn dễ bị ảnh hưởng bởi tác nhân phế cầu khuẩn. Do đó, theo các bác sĩ giải pháp quan trọng nhất vẫn là phòng ngừa thật tốt. “Không để chờ xảy ra bệnh rồi nhập viện, thậm chí phải can thiệp sâu, điều này sẽ tạo ra gánh nặng cho hệ thống y tế và cho chất lượng cuộc sống của chính người bệnh”, bác sĩ Lan khuyến cáo.
