Phóng viên (PV): Mấy năm trước tôi đã phỏng vấn sau một lần anh tham gia Sân thơ trẻ, về việc sẽ xuất bản tập thơ này. Nguyên nhân nào cho sự cẩn trọng, kéo dài đến thế?
Trương Xuân Thiên(TXT): Tôi đã ấp ủ tập thơ này khá lâu. Chủ yếu các bài thơ được sáng tác trực tiếp trên mạng. Vì thế, khi gom thành bản thảo cần phải có nhiều thời gian chỉnh sửa, nâng lên đặt xuống. Có nhiều câu khi đăng trên mạng rất hay nhưng khi xuất bản thành sách thì không phù hợp. Có khi, một câu thơ cũng khiến tôi viết đi sửa lại dăm lần. Mà biên tập thơ mình quả thật là công việc khó khăn. Hơn nữa, tôi chưa vội vàng in cũng bởi sợ cảm giác độc giả quay lưng với thơ. Làm thơ là một lao động sáng tạo cực nhọc, nhưng để thơ đến được với công chúng thật sự là vấn đề nan giải.
PV: Vì sao anh có sự ưu ái và tập trung riêng vào lục bát như vậy?
TXT: Với tôi, mỗi tập thơ là một thế giới riêng, một sự dấn thân hoàn toàn mới. Một tập thơ bao gồm 99 bài lục bát là một thử thách mà tôi đặt ra ngay từ khi viết những câu đầu tiên. Lục bát là điệu hồn của dân tộc nhưng cũng là một cạm bẫy không dễ bước qua. Có một sự thực là lục bát dễ làm nhưng khó hay. Một chút nghê nga, vần vè, nếu anh không tỉnh táo rất dễ sa vào cũ kỹ, sáo mòn. Thế nhưng, khi đã bước chân vào thế giới của thơ lục bát, chữ nghĩa cứ tuôn chảy. Câu trên gọi câu dưới, vần chân gọi vần lưng rất tự nhiên. Làm một tập thơ thuần lục bát, tôi thật sự thoải mái, không một chút nào phải lên gân, gượng gạo cả.
PV: Tôi cảm nhận đây không phải sự trở về với sự gần gũi, mộc mạc thường thấy của lục bát. Mà đó là sự vượt lên trong suy tưởng, kỹ thuật. Anh có tâm niệm gì về sự đổi mới thơ lục bát?
TXT: Tôi luôn tâm niệm đổi mới thơ không đơn giản là thay đổi cái hình thức bên ngoài của câu chữ. Có những bài thơ viết theo thể tự do, phá bỏ mọi lề luật mà ý tứ lại lạc hậu, sáo mòn. Có những bài thơ viết theo lối cũ nhưng câu chữ bừng sáng, thật sự mới lạ. Với tập thơ này, tôi đặt mình vào một thế giới khác, một tình huống giả định để sáng tạo. Nó gần như thoát tục, tinh khiết, vô ngần. Thế nhưng, đằng sau sự xuất thế ấy vẫn là những trăn trở muôn đời của số phận con người.
PV: Tập thơ của anh cho tôi một thí dụ hay về nỗ lực sáng tạo bằng lục bát, với lục bát, và cho lục bát. Còn với anh, anh có thể chia sẻ những hứng thú của mình với thơ lục bát của một số tác giả mà anh thích?
TXT: Quả thật, tôi có cảm giác như thời của lục bát đang trở lại mạnh mẽ. Chưa bao giờ tôi thấy nhiều người viết, nhất là người viết trẻ tìm đến với lục bát như bây giờ. Rất nhiều tác giả viết lục bát hay như Trường lục bát, Nguyễn Xuân Việt, Nguyễn Vĩnh Tiến, Nguyễn Thiên Ngân, Nguyễn Thị Thuỳ Linh, Miên Di, Hoàng Anh Tuấn, Nguyễn Đăng Khoa, Nguyễn Thế Hoàng Linh... Có lẽ, sau rất nhiều năm say sưa với những điều khác, những người viết trẻ lại quay về với điệu hồn dân tộc. Đó là một sự trở về không phải để phơi phóng tâm hồn. Với những người trẻ, họ đang nỗ lực để cách tân lục bát.
PV: Xuất hiện cùng mọi người, nhưng lại có những khoảng cách nhất định, thậm chí chủ động tách biệt ở mức độ nhất định cho công việc, cho quan niệm và sáng tác, đề nghị anh giới thiệu một chút với bạn đọc về công việc thời gian qua?
TXT: Có lẽ, đó là tính cách của tôi. Tôi luôn giữ khoảng cách nhất định trong các mối quan hệ của mình. Bởi tôi cần thời gian để sống và sáng tạo trong một thế giới riêng. Ở đó tôi mới đích thực là chính mình. Thật sự chìm đắm. Thật sự thăng hoa.
Sau 15 năm hoạt động trong lĩnh vực truyền thông, báo chí tôi quyết định rẽ hướng sang kinh doanh ẩm thực. Với tôi, ăn uống là cả một bầu trời nghệ thuật cần phải khám phá. Tất nhiên, dù ở đâu và làm gì tôi vẫn làm thơ và sống một cuộc đời thi sĩ. Tôi đã hoàn thiện hai bản thảo nữa sau tập thơ này.
PV: Chúc anh giàu sáng tạo!
