Kiểm soát thuốc lá điện tử

Mặc dù Bộ Y tế khuyến cáo, thắt chặt kiểm soát thuốc lá điện tử (TLĐT) nhằm hạn chế ảnh hưởng sản phẩm này tới sức khỏe con người. Tuy nhiên, trên thị trường hiện nay vẫn xuất hiện tràn lan các sản phẩm TLĐT không rõ nguồn gốc và chưa được phép lưu hành ở Việt Nam.

Dễ dàng gặp những người trẻ sử dụng thuốc lá điện tử. Ảnh: SONG ANH
Dễ dàng gặp những người trẻ sử dụng thuốc lá điện tử. Ảnh: SONG ANH

Giá rẻ khiến thị trường bùng phát

Ngày 24-11-2020, Đội Quản lý thị trường (QLTT) số 5 (Cục QLTT tỉnh Quảng Ninh) phối hợp Phòng An ninh kinh tế (Công an tỉnh Quảng Ninh) khám xét hai xe ô-tô Mazda CX5 và Ford Ranger tại số nhà 18A, tổ 2, khu 4, phường Bãi Cháy, TP Hạ Long, phát hiện trên hai xe vận chuyển 12.505 thiết bị dạng TLĐT loại POD SYSTEM, nhãn hiệu LIO do Trung Quốc sản xuất. Trị giá theo kết quả định giá với cơ quan tài chính là 1.719.437.500 đồng. Toàn bộ lô hàng trên không có hóa đơn, chứng từ chứng minh nguồn gốc hợp pháp.

Ngày 29-12-2020, Đội quản lý thị trường số 1 - Cục QLTT TP Hà Nội phối hợp Phòng PA05 - Công an TP Hà Nội, thành viên Tổ công tác 368 - Tổng cục QLTT và Đội QLTT số 16 kiểm tra cơ sở kinh doanh TLĐT tại địa chỉ 12A2 tòa nhà 2A chung cư Homeland Lý Sơn, Long Biên, Hà Nội. Tại thời điểm kiểm tra, đã phát hiện tại cơ sở đang có 73 chiếc máy đốt thuốc lá; 8.070 điếu thuốc lá điện tử; 3.043 lọ tinh dầu thuốc lá điện tử. Tổng trị giá hàng hóa tính theo giá niêm yết trên tài khoản mạng xã hội Faceboock.com/Luxurystore666666/ là 829 triệu đồng… Toàn bộ số hàng trên cơ sở không xuất trình được hóa đơn chứng từ chứng minh nguồn gốc.

So TLĐT bán trên thị trường Âu - Mỹ, TLĐT bán tại Việt Nam có giá bán chỉ bằng 1/2 vì chủ yếu là “hàng nhái”, chất lượng thấp, do đó mức độ nguy hại càng tăng lên. Đáng chú ý, TLĐT được quảng cáo công khai, tràn lan trên mạng internet mà không hề bị gỡ bỏ, càng kích thích việc sử dụng, chưa kể là không ít người dùng là học sinh, sinh viên. Tại một số quán cà-phê vỉa hè ở khu vực phố cổ, khu vực trung tâm Hà Nội, dễ dàng bắt gặp nhiều người trẻ vô tư nhả khói từ TLĐT. Họ cho rằng, so thuốc lá thông thường thì TLĐT nhìn văn minh, sạch sẽ và thơm hơn. Kể cả người ngồi cạnh cũng được “thơm lây”. Theo tìm hiểu, một bộ TLĐT gồm hộp đựng kiêm sạc pin và tẩu có chất lượng cao giá từ ba triệu đồng trở lên. Còn bộ giá bình dân dao động khoảng 850 nghìn đồng đến hai triệu đồng. Khách hàng chủ yếu là thanh niên, kể cả dưới 16 tuổi đang còn học phổ thông.

Tiềm ẩn nhiều nguy cơ

Ths Trần Thị Trang, Phó Vụ trưởng Pháp chế (Bộ Y tế) khẳng định, tác hại của TLĐT gây ra không hề thấp hơn thuốc lá thông thường, thậm chí có những tác hại cấp tính gặp phải ngay sau khi hút hơi đầu tiên như viêm phổi, đột quỵ, nguy cơ cháy nổ cao… Dạng hơi của TLĐT bên cạnh chất gây nghiện nicotine, đặc biệt vẫn chứa chất gây ung thư có trong thuốc lá thông thường. Do đó, người hít phải khói TLĐT cũng giống như người hút trực tiếp, đều có nguy cơ mắc hơn 25 loại bệnh tật như ung thư phổi, ung thư thanh quản, phổi tắc nghẽn mạn tính, đột quỵ… Hiện nay, nhiều loại TLĐT thường được chạy bằng pin, có khả năng làm nóng các chất lỏng bên trong hộp đựng nicotin. Khi ở nhiệt độ cao, chất lỏng này chuyển sang dạng hơi và người hút sẽ hít luồng hơi này vào. Chất nicotine trong TLĐT sẽ ảnh hưởng xấu tới sự phát triển của lứa tuổi thanh, thiếu niên, ảnh hưởng phụ nữ đang mang thai gây sinh non, tổn thương bào thai và gây hội chứng đột tử ở trẻ… 

Nhiều người cho rằng, hút TLĐT thay vì hút thuốc lá thông thường sẽ ít gây ảnh hưởng sức khỏe và có thể cai nghiện được thuốc lá. Tuy nhiên, trên thực tế, TLĐT lại có một mối liên kết chặt chẽ với các bệnh lý về tim mạch và phổi. Bởi người dùng không thể biết được trong tinh dầu của TLĐT có chứa những thành phần gì vì có rất nhiều chủng loại tinh dầu với các xuất xứ khác nhau. Thậm chí, người hút còn pha trộn nhiều loại tinh dầu với nhau mà không biết đến mức độ an toàn thật sự của chúng.

Ngoài ra, cần phải nói thêm rằng, TLĐT không sản xuất trong nước mà được nhập lậu, được rao bán và quảng cáo mạnh mẽ trên mạng xã hội. Chính vì vậy, cần có sự vào cuộc quyết liệt của cơ quan chức năng không để các sản phẩm chưa được phép lưu hành bán tự do trên thị trường.