Đau đầu cân đối điện

NẮNG nóng ở Bắc Bộ và Trung Bộ có khả năng ngày càng cực đoan hơn. Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn Quốc gia dự báo, trong tháng 7 này, nhiệt độ trung bình tại Bắc Bộ phổ biến cao hơn 0,5 độ C, các nơi khác phổ biến cao hơn 0,5-1 độ C so mức trung bình nhiều năm cùng thời kỳ. Dự báo, sản lượng tiêu thụ điện bình quân toàn hệ thống sẽ ở mức 793,8 triệu kWh/ngày (tăng 6,4% so cùng kỳ), công suất phụ tải lớn nhất ước khoảng 42.390 MW.
0:00 / 0:00
0:00

Chỉ mới tháng 6 đây thôi, hệ thống điện đã gặp áp lực lớn khi mà công suất đỉnh của toàn quốc lên kỷ lục mới ở mức 45.528 MW vào ngày 21/6/2022 (tăng gần 3.100 MW so với công suất đỉnh năm 2021). Ngày 21/6 được ghi nhận là ngày có sản lượng ngày cao nhất với mức kỷ lục mới là 900 triệu kWh. Sản lượng điện sản xuất toàn hệ thống tháng 6/2022 đạt 24,52 tỷ kWh. Lũy kế sáu tháng đạt 133,11 tỷ kWh, tăng 3,8% so với cùng kỳ năm trước.

Trong tháng 7, Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) đặt mục tiêu, vận hành hệ thống điện tối ưu hệ thống điện trên nguyên tắc bảo đảm vận hành an toàn, đồng thời từng bước giảm bớt khó khăn về tài chính. Như vậy, hệ thống sẽ huy động tối đa các nhà máy thủy điện có nước về tốt; nhiệt điện than, turbine khí huy động theo nhu cầu hệ thống và bài toán tối ưu thủy-nhiệt điện; dự phòng nhiệt điện dầu. Được biết giá than thế giới ở mức cao khiến cho một số nhà máy sử dụng than nhập khẩu có chi phí sản xuất điện có những lúc lên hơn 3.000 đồng/kWh.

Hiện EVN mua điện mặt trời với giá bán theo Quyết định 11/2017/QĐ-TTg tương đương là 9,35 UScent/kWh, theo Quyết định 13/2020/QĐ-TTg là 7,09-7,69 hoặc 8,35 UScent/kWh, tùy theo loại hình; đang mua điện gió theo Quyết định 39/2018/QĐ-TTg là 8,5-9,8 UScent/kWh tùy theo loại hình.

Tuy nhiên, điện mặt trời chỉ hoạt động được trung bình khoảng 1.500 giờ-2.200 giờ/năm, còn điện gió chỉ hoạt động trung bình khoảng 3.000 giờ/năm, con số này cách xa so với tổng số 8.760 giờ có trong một năm. Đó là chưa kể hệ thống điện đã có những lúc lập đỉnh vào quãng 22 giờ, tức là gần nửa đêm, khi điện mặt trời không đóng góp chút nào. Hay có lúc dù có gần 4.000 MW điện gió trên lưới nhưng bởi không có gió nên chỉ có 15 MW điện gió vận hành được.

Với thực trạng này, dù mua điện từ nguồn năng lượng tái tạo hiện nay rẻ hơn một số nguồn điện truyền thống nhưng hệ thống điện vẫn phải sử dụng nhiều nguồn điện truyền thống có giá cao để bảo đảm cấp điện ổn định và an toàn cho nền kinh tế. Điều đó dẫn đến những khó khăn lớn trong cân đối tài chính của EVN.

Để bảo đảm hoạt động cấp điện diễn ra ổn định, an toàn, tránh tạo ra những hệ quả không mong muốn cho hệ thống, EVN đang trông đợi cơ quan có thẩm quyền xem xét và xử lý hợp lý những khó khăn về tài chính như trả tiền cho hoạt động mua điện của các nhà máy điện, hoặc trả tiền mua thiết bị, vật tư, nhiên liệu phục vụ cho sản xuất điện của chính EVN.