Vì tình yêu môi sinh
Tôi quen biết chàng trai trẻ Nguyễn Trường Giang trong Lễ trao giải thưởng tình nguyện quốc gia năm 2023. Trong số 10 cá nhân được tặng thưởng tình nguyện quốc gia 2023, Trường Giang là người trẻ nhất khi mới tròn 20 tuổi.
Đứng bên cạnh những bức hình triển lãm của CLB tại Ngày hội Tình nguyện quốc gia (được tổ chức tại TP Hồ Chí Minh ngày 3/12/2023), tôi thấy những “chú ve xanh” hầu hết là học sinh, sinh viên đang miệt mài dọn rác trên các kênh, rạch, bất chấp mùi hôi thối của rác thải thậm chí là sự nguy hiểm của vật liệu xây dựng, chai lọ thủy tinh vỡ bị đổ bừa bãi ra môi trường.
Trường Giang người mảnh khảnh, mang dáng nét thư sinh, nước da ngăm ngăm hiện đang là sinh viên Trường Cao đẳng nghề Việt Nam - Hàn Quốc Cà Mau. Chàng trai trẻ cho biết, với lòng trăn trở về môi trường sống càng ngày càng bị đe dọa, Giang đã vận động bạn bè thành lập CLB Chú Ve Xanh vào tháng 12/2022 để ra sức bảo vệ môi trường trên quê hương Cà Mau. Nói về việc đặt tên CLB, Giang hồn nhiên giải thích rằng, chú ve gắn liền với tuổi học trò còn xanh là mục đích CLB theo đuổi nên các thành viên thống nhất đặt tên là Chú Ve Xanh.
Ngay sau khi ra đời, những chú ve xanh cần mẫn đã lao ngay đến những điểm đen rác thải trên địa bàn TP Cà Mau để xóa sổ chúng. Tuy nhiên, thời gian đầu khá khó khăn cả về nhân lực, vật lực và đặc biệt là tinh thần. “Mấy lần đầu đi dọn rác, một số người nghĩ chúng em làm màu làm mè, chắc được vài bữa rồi bỏ. Họ nói: “Dọn có sạch không mà đi hoài, trẻ này không lo học đi làm mấy chuyện không đâu”. Chúng em rất buồn nhưng cố gắng vượt qua, giữ vững lý tưởng, con đường đã chọn”, Giang tâm sự.
Qua mỗi buổi dọn rác, số lượng những “chú ve” gia nhập CLB lại tăng lên giúp hoạt động sau quy mô hơn trước. Đến nay, CLB Chú Ve Xanh đã có 120 thành viên và hơn 160 tình nguyện viên thuộc khắp các xã trong quê hương đất Mũi. Đều đặn, một tháng Chú Ve Xanh lại ra quân 3-4 lần, tùy vào tình hình thực tế. Kinh phí hoạt động chủ yếu của CLB dựa vào tấm lòng hảo tâm của cộng đồng và một phần các thành viên tự nguyện đóng góp.
Bé Lý Minh Khoa, 6 tuổi (xã Hòa Thành, TP Cà Mau), thành viên nhỏ tuổi nhất CLB chia sẻ: “Con rất thích đi dọn rác cùng các anh chị. Con thấy việc làm này rất ý nghĩa, giúp cho môi trường sạch sẽ hơn”.
Để bảo đảm an toàn trong quá trình nhặt rác, CLB đã trang bị cho thành viên ủng, bao tay, kẹp gắp, xe chở rác... trong số hơn 40 tấn rác đã thu gom và xử lý có hơn 15 tấn rác thải nhựa và 25 tấn rác thải sinh hoạt khác như nylon, sắt vụn, kim tiêm, chai lọ thủy tinh...
Giang cho biết, đến thời điểm hiện tại, CLB đã tổ chức ba chiến dịch quy mô lớn, đó là: “Vì môi trường xanh”, “Hồi sinh Nhựa” và “Làm cho Cà Mau sạch hơn”. Song song, CLB cũng đồng hành với các tổ chức, đoàn thể thực hiện các chiến dịch khác như: Clean up Việt Nam, Làm sạch biển, Vùng đất màu Xanh, Trạm xanh Nam Long, Màu xanh tôi yêu, Chủ nhật Xanh, Làm cho Thế giới sạch hơn,...
Đặc biệt, CLB Chú Ve Xanh đã hưởng ứng tích cực các chiến dịch của Cộng đồng Xanh Việt Nam, như ngày 17/9/2023 CLB đã tham gia hoạt động thu gom hơn 700 kg rác thải tại Phường 6, TP Cà Mau nhằm hưởng ứng Chiến dịch “Làm cho thế giới sạch hơn 2023”.
Các thành viên câu lạc bộ tái chế rác thải nhựa thành đồ dùng có ích. |
Trị “điểm đen” tận gốc
Không chỉ tích cực dọn rác đơn thuần, Giang luôn xác định phải xóa sổ điểm đen rác thải tận gốc, không để tái đi tái lại và điều quan trọng nhất là phải nâng cao được ý thức bảo vệ môi trường của người dân.
Trước mỗi lần ra quân, CLB đều tìm hiểu xem rác bắt nguồn từ đâu và biện pháp ngăn chặn triệt để, không để phát sinh bãi rác thứ phát. Sau khi dọn rác xong, CLB sẽ theo dõi từ 10-15 ngày xem rác còn xuất hiện hay không để có biện pháp ngăn chặn phù hợp.
“Nếu chỉ dọn rác phần ngọn mà không triệt bỏ tận gốc nguyên nhân thì dọn mãi cũng không hết rác được. Vì vậy, chúng em thường xuyên vận động cộng đồng, tổ chức chuyên đề trong các trường học, song song hai nhiệm vụ vừa nhặt rác và vừa tuyên truyền, thay đổi nhận thức của người dân về bảo vệ môi trường”, Giang cho biết.
Để lan tỏa lối sống xanh và gây quỹ cho hoạt động cộng đồng, thời gian qua, Chú Ve Xanh đã sáng tạo mô hình khởi nghiệp bằng hình thức làm các sản phẩm handmade từ rác nhựa để kinh doanh. CLB đã tổ chức mô hình “Kinh doanh Tô Nhựa” để thu lại kinh phí, vừa tái sử dụng chai nhựa, vừa tạo sân chơi, giải trí lành mạnh cho cộng đồng.
Đặc biệt, CLB có bộ phận riêng chuyên đảm nhận tái chế rác thải nhựa thành những vật dụng có ích. Trung bình, mỗi tuần CLB chế tác ra khoảng 20 sản phẩm tái chế như túi xách, đồ chơi, thùng đựng rác... và đăng bán trên trang Fanpage Chú Ve Xanh. “CLB còn thường xuyên tham gia các hoạt động thiện nguyện khác như chương trình “Nấu ăn cho em” dành cho trẻ em có hoàn cảnh khó khăn tại huyện Đầm Dơi và Ngọc Hiển; hưởng ứng Chiến dịch “Chuyển đổi số 92 ngày đêm” hướng dẫn người dân cài đặt và sử dụng phần mềm định danh điện tử VneID, phát động chiến dịch trồng cây xanh...”, Giang cho biết.
Anh Nguyễn Trần Đăng Khoa, Chủ tịch Hội Liên hiệp Thanh niên Việt Nam TP Cà Mau nhận xét: “Trong hơn một năm qua, CLB Chú Ve Xanh đã tập hợp được đông đảo học sinh, sinh viên làm sạch môi trường trên địa bàn tỉnh Cà Mau. Ngoài gần 80 lần ra quân, CLB đã phối hợp khoảng 50 hoạt động cùng với các đơn vị đoàn thể, tổ chức xã hội trên địa bàn tỉnh triển khai các hoạt động bảo vệ môi trường, thiện nguyện. Các hoạt động của CLB không chỉ xóa bỏ các điểm đen rác thải, làm sạch môi trường mà còn lan tỏa lối sống xanh, sống thân thiện với môi trường trong cộng đồng”.
Trong số gần 80 lần ra quân, Giang nhớ nhất lần xóa bỏ tụ điểm rác thải tự phát tại xóm trọ ở khóm 7, phường 8, TP Cà Mau. Đây là khu vực đông công nhân sinh sống tạo nên một bãi rác khổng lồ, ô nhiễm rất nặng và lâu chưa được xử lý. Khi các cô chú thấy nhóm bạn trẻ toàn người lạ đến dọn rác, các cô chú rất bất ngờ, xúc động và nghĩ về hành vi vứt rác bừa bãi. Ngay lập tức cả dãy nhà trọ hô hào nhau ra cùng dọn rác cùng CLB. Chỉ trong một buổi sáng, điểm đen rác thải tại khóm 7 đã bị xóa sổ.