Luật sư 29 tuổi Camila Ramirez không phải là phụ nữ duy nhất ở Chile chưa sẵn sàng để có con. “Làm mẹ là cả một sự hy sinh. Tôi vẫn chưa sẵn sàng cho điều này trong bối cảnh hiện tại”, Ramirez, người đang cân bằng giữa công việc và bằng thạc sĩ, chia sẻ.
Cũng giống Ramirez, Tamara Guzman liên tục trì hoãn quyết định này. Guzman (41 tuổi) đã kết hôn song cô cảm thấy mình không đủ khả năng tài chính để nuôi nấng một đứa trẻ. "Mọi thứ đều đắt đỏ. Tôi thấy những người mẹ siêu mệt mỏi, với quầng thâm dưới mắt, căng thẳng vì những chi phí nuôi con. Nếu tôi có thêm thu nhập, tôi sẽ nghĩ về việc có con sau", Guzman khẳng định.
AP dẫn số liệu của Viện Thống kê quốc gia (INE) của Chile cho hay, trong thập kỷ qua, tỷ lệ sinh ở nước này đã giảm mạnh, tương đương mỗi phụ nữ chỉ sinh 1,17 trẻ em. Trong khi đó, để có thể tăng hoặc duy trì dân số, một quốc gia cần đạt tỷ lệ sinh trung bình là 2,1 con trên mỗi phụ nữ.
AFP cho biết, tỷ lệ sinh trên toàn cầu đang giảm ở mức báo động, đặc biệt là ở các nền kinh tế phát triển. Bộ phận Dân số LHQ cho biết, tỷ lệ sinh của Chile thấp hơn so các nền kinh tế phát triển như Italy, Nhật Bản và Tây Ban Nha. "Những thay đổi chung quanh vấn đề sinh sản trong xã hội Chile diễn ra rất nhanh và đột ngột. Những yếu tố từng mất hàng chục năm để thay đổi ở châu Âu đã xảy ra ở Chile trong 10-20 năm", bà Martina Yopo - nhà xã hội học thuộc Trường đại học Công giáo Chile cho hay".
Phụ nữ Chile đã được tiếp cận nhiều hơn với giáo dục, đặc biệt kể từ khi chính phủ quốc gia Nam Mỹ miễn học phí đại học năm 2008. Số lượng phụ nữ gia nhập lực lượng lao động cũng cao hơn. Bà Yopo chỉ ra rằng, phụ nữ Chile ngày nay có quyền tự chủ sinh đẻ cao hơn, khiến họ không nhất thiết phải làm mẹ, hoặc có thể lập gia đình nhưng không nhất thiết phải sinh con.
INE dự đoán tỷ lệ sinh của Chile sẽ tiếp tục giảm trong những năm tới. Ngay cả việc người nhập cư gia tăng cũng không thể đảo ngược tình hình này. "Tình trạng rất khẩn cấp. Nhìn từ góc độ kinh tế, xã hội và đạo đức, tôi cho rằng việc quan trọng hàng đầu bây giờ là giải quyết vấn đề này", bà Anibal Scarella - Chủ tịch Hiệp hội Y học Sinh sản Chile bày tỏ. Nhà kinh tế học Jorge Berrios cũng nhận định, tỷ lệ sinh giảm nghĩa là "sẽ có rất nhiều người cao tuổi phải tiếp tục lao động".
Theo AFP, có nhiều nguyên nhân dẫn đến việc giảm tỷ lệ sinh nhanh chóng tại Chile. Như ở nhiều quốc gia, Chile cũng chứng kiến bất bình đẳng giới. Nhiều phụ nữ Chile tin rằng, nếu trở thành mẹ, họ sẽ chịu gánh nặng chính của việc nuôi dạy con cái. Trong khi đó, bà Yopo tiết lộ, Chính phủ Chile hiện có rất ít chương trình hỗ trợ trong các lĩnh vực như chăm sóc trẻ em. Chính điều này đã thúc đẩy phụ nữ Chile chọn sinh con muộn hơn, với một phần ba số ca sinh ở Chile năm 2023 là phụ nữ trong độ tuổi từ 30 đến 34. Xu hướng này đã dẫn tới sự gia tăng các ca vô sinh. “Chính phủ chưa có những chính sách thiết thực nhằm giúp phụ nữ dung hòa giữa xây dựng sự nghiệp và nguyện vọng mang thai", bà Anibal Scarella khẳng định.
Theo INE, không chỉ phụ nữ Chile ngại sinh đẻ mà số lượng nam giới chọn sống không con ở quốc gia này cũng tăng gấp gần 10 lần trong 10 năm qua, từ 768 năm 2013 lên 7.580 trường hợp năm 2023. Tỷ lệ triệt sản nữ tại các bệnh viện công tăng 54% cùng giai đoạn.
Trước những nguy cơ từ xu hướng đáng lo ngại trên, thời gian qua, giới chức Chile đã lên kế hoạch triển khai các chương trình an sinh xã hội, khuyến khích sinh sản. Tuy nhiên, các chuyên gia y tế cho rằng, đây là một bài toán khó không chỉ ở Chile mà còn các nước có tình trạng tương tự. Các chính sách chỉ có thể làm chậm sự suy giảm nhưng ít có cơ hội "lội ngược dòng".
