Cát cứ thị phần

Cuộc cạnh tranh trên thị trường (TT) tài chính tiêu dùng (TCTD) giữa Home Credit, FE Credit và HD SAISON, và giữa ba “ông lớn” này với nhóm còn lại luôn chứa đựng những bất ngờ.

Hơn ba năm trước, sự vươn lên của HD SAISON đã tạo ra một cuộc cạnh tranh tay ba với Home Credit và FE Credit. Còn nhớ lúc đó, các hệ thống như: Thế giới di động (TGDĐ), FPT Shop, Điện máy xanh (ĐMX)… thường chỉ kết hợp với ba đối tác, bao gồm: Home Credit, FE Credit và ACS. Tuy nhiên, HD SAISON đã thay đổi tiền lệ này khi bắt tay với FPT Shop và khi đó hệ thống này có đến bốn công ty tài chính (CTTC) hiện diện, còn tại TGDĐ, HD SAISON cũng đã thay thế ACS để trở thành một trong ba đối tác. Đến cuối năm 2017, HD SAISON cũng tiến rất mạnh vào ĐMX và trở thành đối tác thứ tư của hệ thống điện máy có thị phần rất lớn này.

Nhưng sau một năm, tình thế bắt đầu thay đổi, tại một số shop lớn ĐMX đã không còn thấy sự hiện diện của HD SAISON, còn tại một số shop của TGDĐ nhân viên của HD SAISON cũng chỉ hiện diện theo hướng “cơ động”, nghĩa là khi khách hàng có nhu cầu thì mới có mặt để làm hồ sơ, thay vì thường trực như trước. Sự co hẹp của HD SAISON tại các hệ thống của TGDĐ hay ĐMX có nhiều lý do, nhưng ở đây có thể nhìn từ nhiều phía khác nhau để thấy được vấn đề: Ba năm trước, lãnh đạo của Home Credit có chia sẻ rằng đã từng có thời điểm thị phần dẫn đầu của mình bị đối thủ khác vượt qua, nhưng sẽ làm mọi cách để lấy lại. Và một trong những giải pháp đó chính là đẩy mạnh dịch vụ cho vay trả góp với lãi suất 0% và tính đến thời điểm này, Home Credit chiếm ưu thế vượt trội tại hệ thống TGDĐ và ĐMX về trả góp 0%. Lẽ dĩ nhiên, đơn vị nào có quy mô sản phẩm trả góp 0% ít hơn sẽ bị thiệt thòi.

Nhưng cũng chính HD SAISON cũng đã kịp vươn lên chiếm ưu thế vượt trội tại TT xe máy, vốn trước đây thuộc về Home Credit và FE Credit. Khác biệt cơ bản giữa TT điện thoại, điện máy và TT xe máy chính là tính hệ thống. Một thống kê rất dễ hiểu, đó là các hệ thống bán xe máy có lớn thì quy mô cũng chỉ tính bằng hàng chục, còn vừa vừa thì chỉ là vài cửa hàng. Như vậy, để bắt tay với các đối tác này, CTTC cần có sự linh hoạt, tỉ mỉ và thoáng nếu cần. Trong khi đó, với các hệ thống bán lẻ hàng trăm, hàng nghìn shop thì một chính sách bán hàng, hợp tác có thể nhanh chóng “phủ sóng” chỉ trong thời gian ngắn. Chọn “chơi” với đối tác nào là quyền và chiến lược của các CTTC. Mấu chốt vấn đề nằm ở chỗ, mỗi thị phần có một loại rủi ro khác nhau, thói quen tiêu dùng khác nhau và phù hợp kinh nghiệm của từng CTTC.

Một điều cũng rất dễ thấy là mỗi loại thị phần từ xe máy, điện thoại, điện máy cho đến tiền mặt đã và đang lớn dần và buộc các CTTC chỉ có thể chú tâm vào một thị phần thay vì “đá nhiều sân” như trước. Tất nhiên, khi thị phần đang được chia nhỏ và cát cứ lại bởi từng CTTC lớn thì các CTTC nhỏ sẽ buộc phải tìm nhiều cách thức khác nhau để chen chân, còn nếu không sẽ phải tự khai mở những sản phẩm, dịch vụ mới.