Cần bàn thêm về việc trừ điểm bằng lái

Theo Bộ Công an, trừ điểm giấy phép lái xe thì không áp dụng hình thức xử phạt tước quyền sử dụng bằng lái. Tuy nhiên, về 189 hành vi bị trừ điểm bằng lái vẫn còn nhiều phân vân, thắc mắc.
Xe chạy ngược chiều trên đường cao tốc (ảnh chụp lại từ clip).
Xe chạy ngược chiều trên đường cao tốc (ảnh chụp lại từ clip).

Câu hỏi bị “ăn” điểm liệt

Dự thảo trừ điểm bằng lái được thống kê thành 28 nhóm hành vi của người lái xe ô-tô và bao gồm các loại xe tương tự xe ô-tô, như xe chở người 4 bánh có gắn động cơ, xe chở hàng 4 bánh có gắn động cơ vi phạm quy tắc giao thông đường bộ.

Các hành vi vi phạm dự kiến bị trừ điểm bằng lái như: Đi ngược chiều của đường một chiều, cản trở xe được quyền ưu tiên đang phát tín hiệu ưu tiên đi làm nhiệm vụ. Không chấp hành hiệu lệnh của đèn tín hiệu giao thông. Lái xe đi ngược chiều trên đường cao tốc, lùi xe trên đường cao tốc. Điều khiển xe trên đường mà trong máu hoặc hơi thở có nồng độ cồn vượt quá 50 miligam đến 80 miligam/100 mililit máu. Lái xe trên đường mà trong cơ thể có chất ma túy…

Tìm hiểu về những điều này, anh Trương Văn Tuấn, thường trú thị xã Điện Bàn (Quảng Nam) đạt chứng chỉ sơ cấp bậc 1, lái xe ô-tô hạng B2 tại Trung tâm Giáo dục nghề nghiệp vận tải Quảng Nam, cho biết: “Trong 60 câu thi lý thuyết bị điểm liệt, nhóm hành vi bị trừ điểm nêu như dự thảo trên đều rơi vào những câu hỏi bị điểm liệt”.

“Thi lý thuyết bằng B2 phải làm 35 câu hỏi, tối thiểu phải đạt 32 câu đúng mới đạt. Nhưng nếu làm đúng 34 câu, chỉ 1 câu sai mà rơi vào câu điểm liệt thì kết quả cũng không được công nhận”, anh Tuấn cho biết.

Trong 60 câu hỏi điểm liệt đa phần nhấn mạnh hành vi, văn hóa, hiểu biết và ứng xử của người lái xe khi tham gia giao thông và các đáp án đúng là: Nghiêm cấm. Bị Nghiêm cấm. Không được phép. Bị xử phạt hành chính hoặc bị xử lý hình sự tùy theo mức độ vi phạm (nồng độ cồn, ma túy).

Thảo luận về chuyện trừ điểm, chị Hoàng Hồng Nga, quê Hà Tĩnh, thường trú tại Hội An (Quảng Nam), cho biết: “Ở nội dung dự thảo trừ điểm này gần giống như phần thi lý thuyết trong bộ câu hỏi điểm liệt. Đây là những câu hỏi dễ, người thi nhìn nhận, tư duy khi đọc xong câu hỏi là đã có đáp án trong đầu. Khi nhìn đáp án là biết tích vào đáp án đúng”.

Dự thảo quy định: “lái xe đi ngược chiều trên đường cao tốc, lùi xe trên đường cao tốc bị trừ 6 điểm”. Về điểm trừ này, chị Nga phân tích: “Trong bộ 60 câu hỏi điểm liệt, câu hỏi số 38 như sau: Trên đường cao tốc, người lái xe xử lý như thế nào khi đã vượt quá lối ra của đường định rẽ? Đáp án: A-Quay xe, chạy trên lề đường bên phải và rẽ khỏi đường cao tốc. B-Lùi xe sát lề đường bên phải và rẽ khỏi đường cao tốc. C-Tiếp tục chạy đến lối ra tiếp theo. Trong 3 đáp án trên, nếu chọn A hoặc B đều bị loại khỏi vòng thi”. “Thi như vậy, nắm chắc như vậy, tại sao những người lái xe lại không nắm được, vậy bằng lái họ đạt được là gì? Tại sao lại chỉ trừ có 6 điểm, mà thực tế đây là tình huống cực kỳ nguy hiểm”, chị Nga đặt câu hỏi.

Lý do "khó đỡ" khi ngược chiều cao tốc

Dự thảo Nghị định mới quy định mức phạt tiền từ 16-18 triệu đồng và trừ 6 điểm bằng lái đối với tài xế ô-tô điều khiển xe đi ngược chiều hoặc lùi xe trên đường cao tốc, ngoại trừ các xe ưu tiên đang làm nhiệm vụ khẩn cấp. Bà Trần Thị Hương, Trung tâm Trợ giúp pháp lý Đà Nẵng, cho rằng: “Cần xem xét lại mức trừ 6 điểm cho hành vi đi ngược chiều và lùi xe trên cao tốc vì tính nguy hiểm cao của hành vi này. Hành vi này không những dễ gây tai nạn thiệt hại phương tiện và người, mà còn gây ách tắc giao thông nhiều giờ, gây thiệt hại cho chuỗi cung ứng của nền kinh tế”.

Điểm qua một vài vụ ngược chiều cao tốc gần đây. Ngày 4/8, ông H.T.B ngụ thành phố Phan Rang-Tháp Chàm (Ninh Thuận) thi lấy giấy phép lái xe không đậu, nhưng đã liều lĩnh điều khiển xe ô-tô BKS 85A-121.17 chạy ngược chiều gần 2 km trên cao tốc Cam Lâm - Vĩnh Hảo. Đội Tuần tra kiểm soát giao thông đường bộ cao tốc, phạt 28 triệu đồng (17 triệu đồng vì lỗi chạy ngược chiều và 11 triệu đồng vì không có bằng lái). Ngày 27/2, Đội tuần tra kiểm soát giao thông đường bộ cao tốc số 4 quyết định xử phạt lái xe Phan Văn Sơn, 49 tuổi, ngụ huyện Đô Lương (Nghệ An) 17 triệu đồng và tước giấy phép lái xe 6 tháng do lái xe tải ngược chiều trên cao tốc Nghi Sơn - Diễn Châu... Qua đó để thấy việc đi vào cao tốc là nhầm lẫn hoặc là cố tình chạy sai, biết là sai nhưng vẫn chạy. Bà Hương nhận xét: “Nếu học lý thuyết đến nơi, đến chốn, thi bằng thực lực của mình thì không ai dám làm vậy. Trong phần thi lý thuyết lấy giấy phép lái xe đã có hướng dẫn đầy đủ, cụ thể. Theo đó, đề nghị nên trừ 12 điểm bằng lái đối với lái xe vi phạm hành vi này”.

Nhiều lái xe đều có câu trả lời tương tự, đã lái xe là phải quan sát. Khi xe chạm vào đường cao tốc là lái xe đã biết anh đi đúng hay đi sai rồi. Khi lái xe chạy ngược chiều hoặc lùi là biểu hiện của thái độ cố tình, biết sai vẫn làm sai. Điều này cực kỳ nguy hiểm.