Báo động phim chiếu mạng phản cảm
Khó thống kê đầy đủ về những nội dung thiếu lành mạnh đang xuất hiện lan tràn trên các nền tảng mạng xã hội, dưới hình thức phim ngắn, còn gọi là web drama. Với tính tương tác cao, những web drama có nội dung tích cực, có chất lượng sẽ tác động tốt với người xem và ngược lại, những nội dung phản cảm sẽ khiến người xem phải tiếp cận với những giá trị lệch chuẩn, cổ xúy cho lối sống thiếu lành mạnh. Chưa kể, thuật toán đeo đuổi người dùng của các nền tảng mạng khiến người sử dụng tiếp cận ngày càng nhiều hơn với những phim ngắn câu view phản cảm này, chỉ sau một vài lần click để xem.
Không thể phủ nhận rằng web drama đang ngày càng trở thành trào lưu được ưa chuộng, đặc biệt với giới trẻ. Nhà sản xuất chỉ cần đăng lên các website đơn giản như YouTube và đợi trong ít phút là đã có thể tiếp cận với một lượng người xem đông đảo. Theo chuyên gia truyền thông Nguyễn Đình Thành, bản chất web drama không xấu, thậm chí nếu khai thác đúng hướng còn có thể tạo nên những sản phẩm chất lượng, lôi cuốn. Thế nhưng, với thước đo là lượng view, việc xin view, mua view, kéo view trở thành sức ép lớn, khiến nhiều nhà sáng tạo nội dung trên mạng làm việc đó bằng mọi giá.
Hệ quả của việc chạy theo xu hướng câu khách bất chấp mọi hệ quả tiêu cực đó là những "bộ phim" có nội dung thiếu lành mạnh, trái ngược thuần phong mỹ tục, thậm chí cổ xúy, định hướng cho nhiều hành vi lệch chuẩn về lối sống, bạo lực, giới tính… Ông Nguyễn Đình Thành cho rằng, mỗi người nên trở thành "người tiêu dùng thông thái" trên mạng xã hội. PGS, TS Trần Thành Nam (Trường đại học Giáo dục, Đại học Quốc gia Hà Nội) thì cho rằng những nội dung xấu độc của một số web drama vô cùng nguy hiểm, có thể lái con người đến những hành vi lệch lạc.
Giải pháp có khả thi?
Cục trưởng Điện ảnh Vi Kiến Thành thừa nhận, quản lý phim trên mạng đặt ra nhiều thách thức đối với các nhà quản lý. Tổ công tác quản lý hoạt động phổ biến phim trên không gian mạng sẽ đảm nhiệm một khối lượng công việc rất lớn, rất khó, trong khi đội ngũ nhân lực lại mỏng, hệ thống máy móc thiết bị hỗ trợ hạn chế... Dự kiến Phó Cục trưởng Điện ảnh Đỗ Quốc Việt sẽ làm Tổ trưởng tổ này.
Các nhiệm vụ cụ thể của Tổ công tác gồm: Tiếp nhận hồ sơ, trả lời bằng văn bản đối với đề nghị công nhận đủ điều kiện phân loại phim phổ biến trên không gian mạng; cấp, thu hồi giấy phép phân loại đối với phim của doanh nghiệp, đơn vị sự nghiệp, tổ chức chưa đủ điều kiện phân loại phim phổ biến trên không gian mạng; xây dựng và quản lý hệ thống dữ liệu về phân loại phim trên không gian mạng.
Tổ công tác cũng có nhiệm vụ kiểm tra nội dung phim, phân loại phim, hiển thị kết quả phân loại phim phổ biến trên không gian mạng… Đặc biệt, đối với các trường hợp vi phạm, yêu cầu chủ thể phổ biến phim trên không gian mạng dừng, gỡ bỏ phim vi phạm; yêu cầu tổ chức, doanh nghiệp có nền tảng truyền thông số ngăn chặn, gỡ bỏ phim vi phạm; yêu cầu tổ chức, doanh nghiệp có mạng viễn thông triển khai các biện pháp kỹ thuật cần thiết để ngăn chặn việc truy cập phim vi phạm.
Việc quản lý phim chiếu mạng được quy định tại Luật Điện ảnh năm 2022, Nghị định số 131/NĐ-CP quy định chi tiết một số điều của Luật Điện ảnh, Nghị định số 128/2022/NĐ-CP ngày 30/12/2022 sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 38/2021/NĐ-CP quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực văn hóa và quảng cáo... Các chủ thể khi tham gia hoạt động phát hành, phổ biến phim trên không gian mạng đều cần phải thực hiện theo các quy định này, đồng thời chịu trách nhiệm trước pháp luật về hành vi, hoạt động của mình.
Cùng vào cuộc với Cục Điện ảnh nhằm "dọn dẹp" những nội dung phim chiếu mạng phản cảm, ông Lê Thanh Liêm, Chánh Thanh tra Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch cho biết, Thanh tra Bộ sẽ phối hợp chặt chẽ với Cục Điện ảnh trong quá trình kiểm tra, rà soát nội dung phim chiếu mạng; chủ động tiếp nhận thông tin, xử phạt nghiêm theo quy định các hành vi vi phạm về hiển thị cảnh báo, phân loại phim… Ông Liêm cũng nhấn mạnh, để hạn chế sự lan tràn của web drama phản cảm và trả lại sự lành mạnh cho các không gian mạng, cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch và Bộ Thông tin và Truyền thông để nâng cao hiệu quả quản lý. Tuy nhiên, với đặc thù "mở" trên không gian mạng, cùng tâm lý bất chấp mọi hệ lụy tiêu cực vì mục đích câu khách, kiếm lời của các đối tượng sản xuất phim trên những nền tảng này, đòi hỏi cần có thêm những giải pháp đồng bộ, trong đó, cần có sự đồng hành của các bộ, ngành liên quan và hệ thống hạ tầng, phương tiện kỹ thuật hỗ trợ.
