Ông thầy mới, lối chơi mới
Sau sự cố không thể vượt qua vòng đấu loại World Cup vào cuối năm 2017, huấn luyện viên Roberto Mancini đã lên nắm quyền và thay đổi triết lý chơi bóng của Ðội tuyển Italia. Ðoàn quân Azzurri hiện tại được xây dựng dựa trên lối chơi kiểm soát và triển khai bóng từ tuyến dưới, chiếm lĩnh không gian và mở rộng đội hình theo chiều ngang sân, để rồi tập trung khai thác các khoảng trống phía trên của đối thủ. Tập thể vốn nổi tiếng với phong cách phòng ngự, nay lại theo đuổi lối chơi bóng hiện đại, tự do và hấp dẫn.
Italia giờ đây không còn trình diễn thứ bóng đá một mầu mà sẵn sàng áp sát tầm cao cũng như đá đôi công với mọi đối thủ. Sức ép liên tục được tạo ra, nhịp điệu thi đấu được đẩy nhanh trong từng pha lên bóng đã tạo nên nét đẹp hiếm có của đoàn quân thiên thanh tại EURO 2020. Sự khác biệt của Azzurri có thể nhận thấy rõ ràng nhất ở trận tứ kết gặp Bỉ. Sau khi Barella thu hồi bóng ở tuyến giữa, anh lập tức chuyền thẳng lên cho Lorenzo Insigne, và cầu thủ số 10 đã có pha đột phá trước khi sút xa mãn nhãn ghi bàn gia tăng cách biệt.
Ðội quân của Mancini đã thoát khỏi vỏ bọc cũ kỹ để cống hiến cho khán giả lối chơi bóng hiện đại, linh hoạt. Italia bước vào EURO 2020 với phong độ hủy diệt (toàn thắng 10 trận, qua đó giành tấm vé tham dự sớm trước ba vòng đấu). Tính cả trận bán kết trước Tây Ban Nha, Mancini đã chiến thắng 28 trong tổng số 38 trận, đạt tỷ lệ xấp xỉ 74% - cao nhất trong lịch sử.
Lọt vào tới trận chung kết EURO 2020, ông thầy Mancini cũng chứng minh sự cải tổ không chỉ chú trọng tiến công mà còn nỗ lực phát huy những giá trị cốt lõi truyền thống. Lối chơi hào sảng hiện đại thậm chí còn gia tăng tính chắc chắn, tính kỷ luật trong từng tình huống phòng ngự điển hình. Azzurri mới chỉ nhận ba bàn thua sau sáu trận. Tính đến thời điểm này, Italia đang sở hữu chuỗi 33 trận bất bại, dấu mốc vô tiền khoáng hậu của Italia, xứng đáng là ứng viên sáng giá cho chức vô địch EURO 2020.
Người hùng thầm lặng
Dù đang bay cao tại EURO, đội hình Azzurri thi đấu hiện tại vốn không phụ thuộc vào bất kỳ ngôi sao nào trên sân. Nếu để ý kỹ hơn, lối chơi của Italia vận hành trơn tru dựa trên sự cống hiến không biết mệt mỏi của tiền vệ - vốn chưa được đánh giá đúng tầm - Jorginho. Chàng trai sinh năm 1991 từng bị la ó thậm tệ khi mới chuyển đến London (vì chỉ biết chuyền và chuyền), cũng mới trải qua mùa giải thăng hoa cùng Chelsea, khi bước lên ngôi vô địch tại Champions League.
Sinh ra tại Brazil và đến Italia chơi bóng từ năm 15 tuổi, Jorginho sở hữu kỹ năng điêu luyện của cầu thủ Nam Mỹ, nhưng không hề phô trương bởi thiên hướng yêu thích việc chuyền bóng tới chân đồng đội. Một tính cách hiếm thấy. Sự chăm chỉ, chính xác và ổn định của Jorginho giúp tuyến tiền vệ nơi anh thi đấu triển khai bóng tuần tự, nhịp nhàng. Khả năng kiểm soát và đọc tình huống tuyệt vời của cầu thủ số 8 cũng hoàn toàn chinh phục ông thầy Mancini. Anh được ví như "trái tim" độc nhất của đội và rất khó thay thế. Jorginho cùng Bonucci là hai cầu thủ duy nhất chơi đủ sáu trận cho Italia tính đến trước trận chung kết EURO.
Theo chuyên trang WhoScored.com, xuyên suốt sáu trận đấu với 585 phút ra sân, 93% số đường chuyền của tiền vệ 29 tuổi đều đi chính xác. Trung bình mỗi trận, Jorginho tung ra khoảng 79 đường chuyền cùng bốn pha thu hồi bóng thành công. Không chỉ là người lên ý tưởng và khởi nguồn hầu hết pha bóng của Azzurri, Jorginho có thể phán đoán trái bóng sẽ đi đến đâu để dễ dàng hóa giải. Khi trái bóng được kiểm soát trong chân đoàn quân thiên thanh, đối thủ sẽ rất khó ghi bàn. Azzurri đã lập kỷ lục với 1.168 phút không để thủng lưới, trước khi bị Ðội tuyển Áo ghi bàn trong chiến thắng 2-1 tại EURO 2020.
Hiểu rõ tầm quan trọng của Jorginho, Huấn luyện viên Luis Enrique (Tây Ban Nha) đã sử dụng đội hình 4-6-0 nhằm "bóp nghẹt" khu trung tuyến. Ấy thế nhưng, dù bị "chăm sóc" kỹ càng, Jorginho vẫn đạt tỷ lệ chuyền bóng chính xác tới 81,3%, sở hữu năm lần tranh chấp tay đôi thành công trong đó có hai pha không chiến (chỉ kém duy nhất Busquets với bảy lần). Ðặc biệt, anh sở hữu tám lần thu hồi bóng cùng bảy pha đánh chặn hiệu quả (nhiều nhất trên sân).
Sự điềm tĩnh, khả năng thoát pressing và giữ nhịp lối chơi của Jorginho đóng góp thầm lặng vào lối chơi của Italia nhưng không phải khán giả nào cũng nhận thấy những cống hiến ấy. Chỉ đến loạt sút luân lưu cân não, cú nhảy chân sáo trứ danh bấy lâu khiến cái tên Jorginho mới lại có dịp được hô vang. Sự bình tĩnh và quyết đoán của anh giúp Azzurri bước tiếp vào chung kết.
Năm nay, khi Ronaldo và Messi không đạt được những kết quả tốt, giới chuyên môn lại nhắc đến hình ảnh Luka Modric xuất sắc cắt đứt sự thống trị của hai tượng đài trên, vào năm 2018. Ngay bây giờ, tờ nhật báo được yêu thích nhất Italia - La Gazzetta dello Sport cũng đã mơ về cái kết viên mãn: Quả bóng Vàng 2021 sẽ gọi tên Jorginho, một khi anh cùng đội bóng con cưng nâng cao chiếc cúp vô địch tại kỳ EURO lần này.
