AP dẫn nguồn tin từ Bộ Quốc phòng Syria cho hay, vụ tấn công xảy ra vào chiều 1/4 (giờ địa phương) khi Israel phóng tên lửa từ khu vực Cao nguyên Golan của Syria bị Israel chiếm đóng, nhắm vào tòa nhà lãnh sự Iran ở Damas. Đại sứ Iran tại Syria Hossein Akbari cho biết, ít nhất 5 nhà ngoại giao đã thiệt mạng và 2 nhân viên an ninh bị thương trong vụ tấn công này. Trong khi đó, Lực lượng Vệ binh Cách mạng Hồi giáo Iran (IRGC) xác nhận 7 thành viên của lực lượng này thiệt mạng và ít nhất 12 người khác bị thương.
Truyền thông nhà nước Iran cũng xác nhận, chỉ huy cấp cao của lực lượng Quds thuộc IRGC, Chuẩn tướng Mohammad Reza Zahedi cùng một số nhà ngoại giao nước này đã thiệt mạng trong vụ tấn công của Israel. Lực lượng Quds là đơn vị hoạt động ở nước ngoài của IRGC.
Đại sứ Iran tại Syria Hossein Akbari tuyên bố, Tehran sẽ đáp trả tương xứng vụ tấn công của Israel. Phát biểu ý kiến với báo giới, ông Akbari chỉ trích vụ tấn công bằng tên lửa của Israel là hành vi “vi phạm luật pháp quốc tế”. Ông cảnh báo Israel sẽ đối mặt với hậu quả và Iran sẽ đáp trả vụ tấn công “một cách tương xứng”. Bộ trưởng Ngoại giao Syria Faisal Mekdad đã đến hiện trường vụ tấn công và lên án hành động mà ông gọi là “phi lý” này. Người đứng đầu Bộ ngoại giao Syria cũng gửi lời chia buồn với gia đình các nạn nhân trong vụ tấn công.
Ngày 2/4, Bộ Ngoại giao Nga đã ra tuyên bố nhấn mạnh cộng đồng quốc tế cần có đánh giá về pháp lý đối với cuộc tấn công của Israel nhằm vào lãnh sự quán Iran tại Thủ đô Damas của Syria, đồng thời chỉ trích mạnh mẽ vụ tấn công này. Hãng thông tấn TASS của Nga dẫn tuyên bố trên cho hay, Moscow kêu gọi Tel Aviv từ bỏ các vụ bạo lực như vậy tại Syria và các quốc gia láng giềng.
Tuyên bố của Nga cho rằng, mọi hành vi xâm phạm nào đối với các cơ quan đại diện ngoại giao và lãnh sự là hoàn toàn không thể chấp nhận được, vì quyền miễn trừ của những cơ quan này đã được quy định trong Công ước Vienna. Bộ Ngoại giao Nga chỉ ra rằng cuộc tấn công trên được thực hiện tại một khu dân cư đông đúc ở thủ đô, dẫn đến nhiều dân thường thiệt mạng. Bộ trưởng Ngoại giao Cuba Bruno Rodríguez cũng đã lên án vụ tấn công, nhấn mạnh đây là hành động làm tăng nguy cơ leo thang và khu vực hóa cuộc xung đột với những hậu quả khó lường.
Vụ việc đánh dấu sự leo thang đáng chú ý trong mối quan hệ căng thẳng giữa Israel và Iran. Trong bối cảnh cuộc xung đột Israel - Hamas tại Dải Gaza của Palestine vẫn chưa có dấu hiệu hạ nhiệt, thì bước hành động quân sự do Israel gây ra bên ngoài Gaza được giới phân tích là “rất nguy hiểm”, có nguy cơ thổi bùng xung đột lan khắp khu vực Trung Đông. Đây cũng là vụ tấn công mới nhất trong chuỗi các cuộc tấn công gần đây được cho là của Israel ở Syria nhằm vào IRGC và nhóm vũ trang Hezbollah thân Iran tại Lebanon. Mặc dù lâu nay Israel thường nhắm mục tiêu vào các căn cứ quân sự được Iran thiết lập ngoài lãnh thổ, song đây là cuộc tấn công đầu tiên nhằm vào một lãnh thổ có chủ quyền của Iran ở nước ngoài. Điều này có thể dẫn tới hành động trả đũa khốc liệt từ Tehran và có thể phát động một cuộc xung đột vũ trang mới.
Đáng chú ý, lực lượng Hezbollah vốn ủng hộ Hamas trong cuộc chiến với Israel tại Dải Gaza, khiến hơn 32.000 người chết kể từ khi diễn ra vào ngày 7/10/2023, cũng có thể lấy cuộc tấn công lãnh sự quán Iran làm cái cớ để đẩy mạnh cuộc chiến chống lại Israel. Trong những tháng qua, nhóm này đã cố gắng tìm cách thực thi các biện pháp trả đũa các cuộc không kích của Israel theo quy tắc tương xứng, song nếu Tel Aviv mở rộng tấn công những mục tiêu đồng minh của lực lượng này thì cuộc đối đầu Hezbollah-Israel chắc chắn sẽ không dừng lại ở mức độ hiện nay.
Ranh giới mong manh giữa Israel và Iran có thể bị phá vỡ bất cứ lúc nào kéo theo những hậu quả đáng lo ngại. Vì thế, tránh leo thang căng thẳng là điều cần thiết nhằm ngăn chặn xung đột lan ra toàn khu vực.
