Ứng dụng khoa học trong quản lý, vận hành công trình thủy lợi

Thời gian gần đây, tình trạng biến đổi khí hậu diễn biến ngày càng cực đoan, thiên tai khó lường, tài nguyên nước khan hiếm. Việc đẩy mạnh ứng dụng khoa học-công nghệ và chuyển đổi số phục vụ quản lý, vận hành công trình thủy lợi là đòi hỏi cấp thiết để giảm các tác động tiêu cực.

Cống Cái Lớn, một trong những hạng mục chính của Hệ thống thủy lợi Cái Lớn-Cái Bé. (Ảnh: QUỐC TRINH)
Cống Cái Lớn, một trong những hạng mục chính của Hệ thống thủy lợi Cái Lớn-Cái Bé. (Ảnh: QUỐC TRINH)

Những năm qua, công tác quản lý, vận hành công trình thủy lợi phục vụ sản xuất, phòng chống hạn hán, thiếu nước, xâm nhập mặn, ngập úng trên cả nước có nhiều bước tiến. Các hệ thống giám sát, điều hành công trình được tích hợp cảm biến, kết nối dữ liệu thời gian thực, giúp nâng cao hiệu quả quản lý, tiết kiệm chi phí, nhân công và thời gian vận hành. Công nghệ mô phỏng, dự báo thủy văn, thủy lợi được ứng dụng để lập kế hoạch điều tiết nguồn nước, cảnh báo sớm xâm nhập mặn… Việc ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI), dữ liệu lớn (Big Data) được triển khai thử nghiệm trong tự động thu thập, phân tích, chuẩn hóa dữ liệu nguồn nước, phục vụ xây dựng cơ sở dữ liệu dùng chung liên vùng, liên ngành…

Trưởng phòng Quản lý vận hành và tưới tiêu (Cục Quản lý và Xây dựng công trình thủy lợi, Bộ Nông nghiệp và Môi trường) Nguyễn Mạnh Hùng cho biết: “Việc ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý, vận hành công trình thủy lợi đã tạo ra bộ công cụ hiện đại, hiệu quả nâng cao năng lực quản lý điều hành trên môi trường số; cung cấp thường xuyên những bản tin dự báo nguồn nước, chất lượng nước theo tuần, tháng, vụ cho các vùng, hệ thống công trình thủy lợi giúp các địa phương chủ động kế hoạch cấp nước, điều tiết tưới, tiêu, giảm rủi ro hạn hán, xâm nhập mặn, nâng cao hiệu quả sử dụng nước. Mặt khác, công trình thủy lợi được vận hành linh hoạt thích ứng nhanh với biến động thời tiết và nhu cầu sử dụng nước”.

Ông Lê Ngọc Hiếu, đại diện Viện Khoa học thủy lợi Miền Nam cho rằng, công tác dự báo nguồn nước và xâm nhập mặn đạt được những thành tựu quan trọng qua việc đưa thông tin lên các nền tảng số từ năm 2020. Việc tích hợp kết quả dự báo vào ứng dụng di động giúp thông tin được truyền tải nhanh chóng, trực quan, khoa học đến các cơ quan chức năng, địa phương và người dân; xác định thời gian xuất hiện mặn, nước ngọt góp phần giảm thiệt hại cho sản xuất nông nghiệp thông qua công tác chỉ đạo điều hành kịp thời, bố trí mùa vụ sản xuất hợp lý. Ngoài ra, mô hình này còn cho phép các nhà quản lý chủ động hoạch định chiến lược phân bổ, tích trữ nước và vận hành công trình trước từ 1 đến 4 tuần…

Giám đốc Công ty TNHH một thành viên Quản lý khai thác dịch vụ thủy lợi Thành phố Hồ Chí Minh Nguyễn Văn Đam cho biết: “Giai đoạn từ đầu năm 2025 đến nay, công ty đầu tư hệ thống giám sát, vận hành tự động (SCADA) trên các công trình thủy lợi nhằm quan trắc mực nước, lưu lượng, chất lượng nước… với hơn 70 trạm cơ sở và hai trung tâm điều hành. Qua đó giúp nâng cao hiệu suất lao động, tiết kiệm nước, đáp ứng nhu cầu phục vụ đa mục tiêu của ngành thủy lợi. Ngoài ra, khu tưới kênh đông Củ Chi đầu tư hệ thống tưới tự động tại 35 vị trí kênh cấp 1, kênh nội đồng; tích hợp phần mềm điều hành tưới giúp quan trắc, giám sát, vận hành từ xa theo thời gian thực; xây dựng phần mềm tính toán nhu cầu sử dụng nước, vận hành tự động theo nhu cầu sử dụng nước, quản lý diện tích, cây trồng, đối tượng sử dụng nước…”.

Trong bối cảnh biến đổi khí hậu ngày càng phức tạp, nhu cầu sử dụng nước gia tăng nhưng phần lớn công trình thủy lợi vận hành theo phương thức thủ công; mô hình mô phỏng, cảnh báo, ra quyết định còn thiếu; dữ liệu phân tán, thiếu đồng bộ, chưa kết nối với thời gian thực; ngập úng, lũ lụt, hạn hán, xâm nhập mặn… gia tăng. Vì vậy, để phát huy tối đa hiệu quả các công trình, việc quản lý, vận hành cần được thực hiện theo hướng hiện đại, an toàn, linh hoạt.

Theo Cục trưởng Quản lý và Xây dựng công trình thủy lợi Nguyễn Tùng Phong, thời gian tới cần tiếp tục rà soát và cập nhật mã định danh cho các công trình thủy lợi phù hợp mô hình chính quyền địa phương hai cấp. Đồng thời, tăng cường ứng dụng công nghệ số trong toàn bộ chuỗi tổ chức thực hiện vận hành công trình gồm: Xây dựng, cập nhật dữ liệu phi không gian, dữ liệu không gian lên hệ thống thông tin và các ứng dụng; áp dụng mô hình mô phỏng và dự báo (mưa-dòng chảy-nhu cầu sử dụng nước) giúp xây dựng kế hoạch vận hành tối ưu, giảm rủi ro và lãng phí. Phát triển các module phần mềm về giám sát vận hành các hệ thống thủy lợi lớn trên nền tảng WebGis phục vụ giám sát việc vận hành cấp nước tưới, tiêu theo từng thời đoạn; sử dụng thiết bị IoT đo mực nước, lưu lượng, độ mở cửa van cống…

Có thể bạn quan tâm

Bên lề Đại hội, các đại biểu tham quan gian hàng của Công ty cổ phần Khoa học công nghệ Việt Nam (Busadco).

Doanh nghiệp khoa học-công nghệ: Củng cố nội lực để bứt phá

Trong bối cảnh đất nước bước vào kỷ nguyên kinh tế tri thức, với những đột phá mạnh mẽ về trí tuệ nhân tạo, chuyển đổi số và chuyển đổi xanh, cộng đồng doanh nghiệp khoa học-công nghệ đang đứng trước yêu cầu phải đổi mới tư duy, tái cấu trúc nguồn lực và đầu tư chiều sâu để tạo ra năng lực cạnh tranh mới.

[Video] Việt Nam tiên phong xây dựng khung pháp lý cho trí tuệ nhân tạo

[Video] Việt Nam tiên phong xây dựng khung pháp lý cho trí tuệ nhân tạo

Dự thảo Luật Trí tuệ nhân tạo không chỉ là khung pháp lý cho một công nghệ mới mà là bước đi chiến lược giúp Việt Nam chủ động nắm bắt cơ hội của kỷ nguyên số. Khi được ban hành, luật sẽ tạo nền tảng để AI phát triển an toàn nhân văn và hiệu quả, góp phần nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia và thúc đẩy đổi mới sáng tạo.

Các diễn giả trao đổi tại Diễn đàn. (Ảnh: Ủy ban Nhà nước về người Việt Nam ở nước ngoài)

Thúc đẩy hợp tác khoa học-công nghệ, kinh tế xanh và chuyển đổi số vì tương lai bền vững

Diễn đàn Tây Australia -Việt Nam “Tăng cường hợp tác khoa học và công nghệ vì tương lai bền vững” là cơ hội để lãnh đạo, chuyên gia, doanh nghiệp Việt Nam và Australia chia sẻ tầm nhìn, tăng cường hiểu biết và thúc đẩy hợp tác trong các lĩnh vực khoa học-công nghệ, kinh tế xanh, năng lượng tái tạo và chuyển đổi số.

Đại biểu tham dự hội thảo.

Vĩnh Long: Phối hợp chuyển giao ứng dụng khoa học-công nghệ phục vụ phát triển kinh tế-xã hội

Chiều 4/12, Văn phòng Bộ Khoa học và Công nghệ tại miền nam phối hợp Sở Khoa học và Công nghệ Vĩnh Long tổ chức Hội thảo với chủ đề “Phối hợp giữa Bộ Chủ trì Chương trình Khoa học-công nghệ cấp quốc gia với các địa phương trong chuyển giao ứng dụng kết quả nghiên cứu phục vụ phát triển kinh tế- xã hội khu vực phía nam”.

Ảnh minh họa.

Cảnh báo chiến dịch ‘Hanoi Thief’ tấn công mạng doanh nghiệp Việt Nam

Hàng loạt email giả mạo hồ sơ xin việc, đính kèm tệp “Le Xuan Son CV.zip”, được gửi đến các doanh nghiệp lớn, nhỏ tại Việt Nam. Đây là lớp vỏ ngụy trang cho chiến dịch tấn công mạng mang tên Hanoi Thief, với mục tiêu xâm nhập mạng nội bộ, chiếm quyền hệ thống và đánh cắp dữ liệu khách hàng, bí mật doanh nghiệp.

Toàn cảnh tọa đàm.

Những nghiên cứu mới hỗ trợ ngành nông nghiệp giảm phát thải, chăn nuôi bền vững

Các giải pháp đổi mới trong nông nghiệp và chăn nuôi bền vững, bao gồm việc áp dụng công nghệ gene, hệ vi sinh vật, nông nghiệp chính xác, AI và IoT để cải thiện năng suất, giảm hóa chất và phát thải, nâng cao khả năng chống chịu với biến đổi khí hậu vừa được giới thiệu tại tọa đàm “Đổi mới trong nông nghiệp và thực phẩm”.

Lễ khai mạc triển lãm “Tỏa V-Điểm chạm khoa học”.

Chín nghệ sĩ tiêu biểu của nghệ thuật đương đại Việt Nam trưng bày tác phẩm tại triển lãm "Tỏa V-Điểm chạm khoa học"

Triển lãm “Tỏa V-Điểm chạm khoa học” tôn vinh những thành tựu khoa học và ứng dụng sáng tạo vì sự phát triển bền vững và tương lai của nhân loại. Sự kiện nghệ thuật đặc biệt đánh dấu cột mốc kỷ niệm 5 năm Giải thưởng VinFuture cũng như 5 mùa triển lãm "Tỏa" của VCCA.

Lãnh đạo Thành phố Hồ Chí Minh chụp hình lưu niệm cùng các đại biểu dự hội nghị.

Khai mạc Hội nghị thượng đỉnh toàn cầu Diễn đàn cộng đồng thông minh thế giới 2025

Sáng 3/12, tại phường Bình Dương (Thành phố Hồ Chí Minh), đã diễn ra Lễ khai mạc Hội nghị thượng đỉnh toàn cầu Diễn đàn cộng đồng thông minh thế giới (ICF Global Summit 2025) do Ủy ban nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh phối hợp Diễn đàn cộng đồng thông minh thế giới (ICF) và Tập đoàn Becamex đăng cai tổ chức.

Quỹ VinFuture tổ chức Tọa đàm với chủ đề “Bước tiến trong phát hiện, chẩn đoán và điều trị bệnh” sáng 3/12.

Đột phá công nghệ trong y học: Cơ hội để Việt Nam hợp tác và bứt phá

Tọa đàm với chủ đề “Bước tiến trong phát hiện, chẩn đoán và điều trị bệnh” sáng 3/12 là cơ hội cho Việt Nam giới thiệu công nghệ y tế vật liệu in 3D, cũng như tăng cơ hội hợp tác với các chuyên gia hàng đầu thế giới nghiên cứu về công nghệ y tế, mang lại cơ hội điều trị tốt nhất cho người bệnh. 

[Video] Dấu ấn công nghệ Việt tại Tuần lễ Số quốc tế Việt Nam 2025

[Video] Dấu ấn công nghệ Việt tại Tuần lễ Số quốc tế Việt Nam 2025

Nhiều sản phẩm công nghệ made in Việt Nam từ robot giao hàng UAV đến giải pháp AI đã tạo nên điểm nhấn ấn tượng tại Tuần lễ số quốc tế Việt Nam 2025. Đây là dịp để các doanh nghiệp Việt giới thiệu kết quả nghiên cứu về công nghệ tự động hóa, AI và công nghệ phục vụ dân sinh quốc phòng.