Khát vọng của người con gái đất Tổ
Ngay từ thuở ấu thơ, chị Bùi Thị Mão đã lớn lên trong những câu chuyện cổ tích về các đời vua Hùng, công chúa Tiên Dung, Ngọc Hoa, hoàng tử Lang Liêu… Tất cả như những dòng chảy ngầm nuôi dưỡng tâm hồn cô gái vùng trung du, gieo vào lòng chị một tình yêu sâu nặng với cội nguồn dân tộc.
Mang trong mình khát vọng được làm điều gì đó cho quê hương, chị Mão đã lựa chọn con đường không hề dễ dàng - khởi nghiệp từ chè, sản vật quen thuộc nhưng ẩn chứa tinh hoa của đất trời trung du.
Chị Mão đã miệt mài đi khắp các vùng chè, gặp gỡ nghệ nhân, học hỏi kinh nghiệm từ bao đời cha ông để tìm ra cái gọi là "hồn" của chè - chính là sự kết hợp hài hòa giữa đất-người-kỹ thuật-tâm huyết. Khi đã nắm bắt được linh hồn ấy, chị bắt đầu hành trình khởi nghiệp với thương hiệu chè Hoài Trung.
Không chỉ là sản phẩm nông nghiệp, chè Hoài Trung đã trở thành biểu tượng tinh thần, là niềm tự hào của mảnh đất Phú Thọ. Mỗi dịp Giỗ Tổ Hùng Vương mùng 10/3 âm lịch, hay vào những ngày Tết cổ truyền, trên mâm lễ dâng các bậc tiên tổ luôn có sự hiện diện trang trọng của chè Hoài Trung - như một cách tri ân tổ tiên, khẳng định bản sắc văn hóa Việt.
Tâm huyết xây dựng thương hiệu chè Việt trên đất Tổ
Pha ấm chè đinh - sản phẩm được “thăng hạng” hơn một năm qua - mời khách, chị Bùi Thị Mão, Giám đốc Công ty Trách nhiệm hữu hạn chè Hoài Trung, say sưa kể chuyện trà. Người sành chè không chỉ “uống” mà thưởng trà bằng cả thị giác, khứu giác và vị giác.
Từ khi thành lập năm 2002, công ty chỉ chế biến vài sản phẩm đơn giản, thị trường còn hạn hẹp. Trải qua quá trình cải tiến kỹ thuật, mở rộng quy mô, áp dụng công nghệ, sản phẩm chè Hoài Trung đã vươn ra thị trường quốc tế, được người tiêu dùng đón nhận ở nhiều nước.
Từ một cơ sở nhỏ lẻ, chị Mão đã gây dựng nên doanh nghiệp có dây chuyền hiện đại, vùng nguyên liệu rộng hơn 100ha, và hệ thống liên kết chặt chẽ với bà con trồng chè địa phương.
Với tư duy sản xuất bền vững, công ty đầu tư công nghệ chế biến của Nhật Bản, xây dựng chuỗi sản xuất khép kín, bảo đảm tiêu chuẩn an toàn thực phẩm và truy xuất nguồn gốc rõ ràng. Cán bộ kỹ thuật của công ty đồng hành cùng nông dân từ khâu trồng, chăm sóc, thu hái đến chế biến, góp phần tạo ra sản phẩm đạt chất lượng cao.
Tỏa hương “ngọc xanh” chè đinh Hoài Trung
Trong các dòng sản phẩm, chè đinh cao cấp Hoài Trung nổi bật như “ngọc xanh” của vùng trung du Phú Thọ. Chè được chế biến từ búp non tinh túy nhất - chỉ hái vào sáng sớm khi chè còn “uống sương”. Để có 1kg chè đinh khô, cần 8-10kg búp chè tươi, qua quy trình sao chế tỉ mỉ, đòi hỏi sự tinh tế và kinh nghiệm của người thợ.
Chè đinh khi pha cho nước màu vàng cốm sánh nhẹ, hương thơm thanh tao, vị chát dịu đầu lưỡi, hậu ngọt sâu. Không chỉ là thức uống tinh thần, chè đinh còn được xem là dược liệu hỗ trợ tuần hoàn, tiêu hóa và tăng cường sức khỏe.
Tháng 5/2023, chè đinh Hoài Trung trở thành sản phẩm OCOP 5 sao đầu tiên của tỉnh Phú Thọ, được Hội đồng OCOP Trung ương công nhận - khẳng định vị thế chè xã Chí Tiên trên bản đồ nông sản quốc gia, mở ra cơ hội vươn tầm quốc tế.
Kết nối chuỗi giá trị, lan tỏa sinh kế
Mỗi năm, Công ty Trách nhiệm hữu hạn chè Hoài Trung xuất khẩu khoảng 1.000 tấn chè đen sang Trung Đông, Trung Quốc, đồng thời cung cấp chè xanh cao cấp, chè túi lọc, chè sen, chè nhài… cho thị trường trong và ngoài nước. Công ty cũng bao tiêu sản phẩm cho nhiều xí nghiệp, góp phần nâng cao thu nhập cho hàng trăm hộ dân.
Nhiều hộ dân tại xã Chí Tiên cho biết, khi liên kết sản xuất với công ty, họ được hướng dẫn kỹ thuật chăm sóc theo quy trình hữu cơ, và được bao tiêu với giá ổn định, cao hơn thị trường.
Ông Nguyễn Văn Tình, một hộ trồng chè lâu năm chia sẻ: “Làm chè trước chủ yếu theo kinh nghiệm, bán cho thương lái, giá cả bấp bênh. Từ khi hợp tác với công ty chị Mão, nhà tôi được hỗ trợ kỹ thuật tận tình, chè làm ra đạt chuẩn, không còn lo đầu ra nữa”.
Chị Nguyễn Quỳnh Phượng, gắn bó gần 10 năm với vùng nguyên liệu Hoài Trung cho biết: “Chè đinh hái rất công phu, nhưng được công ty trả giá cao nên chúng tôi có động lực giữ nghiêm quy trình. Nhờ trồng chè chuẩn, gia đình tôi xây được nhà mới, con cái được ăn học tử tế”.
Mô hình liên kết doanh nghiệp-nông dân-chính quyền tại xã Chí Tiên, tỉnh Phú Thọ đang phát huy hiệu quả. Việc hình thành vùng nguyên liệu tập trung, áp dụng công nghệ cao, sản xuất hữu cơ và chế biến sâu giúp gia tăng giá trị cây chè - từ cây trồng truyền thống trở thành cây kinh tế chủ lực, đóng góp tích cực vào xóa đói giảm nghèo, xây dựng nông thôn mới.
Tuy nhiên, theo Phòng Kinh tế xã Chí Tiên, dù đã có 6 mã số vùng trồng trên 44ha, tỷ lệ quản lý dịch hại tổng hợp đạt 88%, nhưng sản xuất vẫn còn manh mún, thiếu quy hoạch chế biến và tiêu thụ bài bản.
Để chè Chí Tiên có “thế đứng” bền vững, cần chiến lược phát triển đồng bộ: Quy hoạch vùng nguyên liệu, hỗ trợ doanh nghiệp chế biến sâu, phát triển sản phẩm OCOP giá trị cao, kết hợp du lịch nông nghiệp gắn với văn hóa trà Việt.
Khơi dậy nội lực, phát triển bền vững
Từ những búp nõn thanh mảnh, cây chè nơi đất Tổ nay đã trở thành “vàng xanh” - kết tinh tinh túy của thiên nhiên và khát vọng vươn xa của người nông dân, doanh nghiệp tâm huyết.
Hôm nay, cây chè xã Chí Tiên vẫn lặng lẽ tỏa hương, góp phần viết tiếp hành trình bền bỉ. Nhưng để chè trở thành niềm tự hào quốc gia, cần sự chung tay từ người dân, doanh nghiệp đến chính quyền nhằm tạo dựng thương hiệu chè Việt Nam không chỉ mạnh về chất lượng, mà còn sâu về văn hóa và rộng về thị trường.
