Đại diện đặc biệt của Chủ tịch Ủy ban AU về Somalia và là người đứng đầu Phái bộ hỗ trợ và ổn định AU tại Somalia (AUSSOM) Mohamed El-Amine Souef đánh giá, các cuộc đàm phán giữa Tổng thống Somalia Hassan Sheikh Mohamud và Thủ tướng Ethiopia Abiy Ahmed đã tái khẳng định những cam kết lâu dài được đưa ra tại Thổ Nhĩ Kỳ về việc hàn gắn quan hệ và giảm căng thẳng ở khu vực Đông Phi.
Đại diện AU gọi bước đi này là cột mốc quan trọng trong quan hệ Somalia-Ethiopia, cũng là động thái “mua láng giềng gần” để thúc đẩy hòa bình, ổn định và thịnh vượng chung trong khu vực. Ông Souef khẳng định, AUSSOM sẽ tiếp tục hỗ trợ các nỗ lực ổn định và quan hệ đối tác khu vực của Somalia, phù hợp nguyện vọng của người dân Somalia và tầm nhìn của AU về một châu Phi hòa bình và thịnh vượng.
Đánh giá của AU được đưa ra trong bối cảnh Somalia và Ethiopia, ngày 11/1, tuyên bố sẽ khôi phục quan hệ ngoại giao toàn diện sau chuyến thăm của Tổng thống Mohamud tới Thủ đô Addis Ababa của Ethiopia để hàn gắn rạn nứt trong quan hệ song phương vốn kéo dài một năm qua đe dọa làm gia tăng bất ổn ở vùng Sừng châu Phi. Trong khuôn khổ chuyến thăm, Tổng thống Mohamud và Thủ tướng Ahmed đã nhất trí khôi phục và tăng cường quan hệ song phương thông qua quan hệ ngoại giao toàn diện tại thủ đô của mỗi nước.
Quan hệ giữa Ethiopia và Somalia từng rơi vào tình trạng căng thẳng sau khi Ethiopia - nước không giáp biển - ký thỏa thuận với Somaliland vào tháng 1/2024 để được quyền tiếp cận cảng Berbera ở Biển Đỏ, đổi lại việc công nhận Somaliland là một quốc gia độc lập. Somaliland vốn là một khu vực tự tuyên bố độc lập của Somalia và nước này coi động thái của Ethiopia là vi phạm toàn vẹn lãnh thổ và chủ quyền quốc gia của mình.
Trong phản ứng sau đó, Somalia đã trục xuất Đại sứ Ethiopia tại Thủ đô Mogadishu hồi tháng 4/2024, đồng thời cắt đứt quan hệ ngoại giao với Ethiopia. Tranh cãi giữa hai nước láng giềng được xoa dịu bằng một thỏa thuận hòa bình vào tháng 12 năm ngoái do Thổ Nhĩ Kỳ làm trung gian và đã được lãnh đạo hai bên ký kết.
