Hỏi các nhà sử học

NDO - Hỏi: Em nghe nói ở Hà Nội có miếu thờ các vị danh y. Vậy, em muốn biết miếu đó ở đâu và thờ danh y nào? (Ðỗ Ðức Bảo, K30, A1, Khoa Báo chí Học viện Báo chí Tuyên truyền).

NDHT trả lời: Y Miếu hiện nay mang biển số 12 phố Y Miếu, phường Văn Miếu, quận Ðống Ða, Hà Nội.

Xưa kia Y Miếu còn gọi là Viện Thái Y, sau này thường gọi là Y Miếu Thăng Long. Thời Lê, Y Miếu được xây theo sự chuẩn y của nhà vua để thờ tiên thánh, và thờ các vị danh y lớn của đất nước, ở về phía tây nam kinh thành Thăng Long thuộc huyện Quảng Ðức.

Tấm bia của Thái y viện hiện dựng tại chùa Phổ Giác, phố Ngô Sĩ Liên (gần Y Miếu) khắc tháng 8 năm Giáp Ngọ niên hiệu Cảnh Hưng 35 (1774) còn ghi lại việc chọn đất xây dựng Y Miếu rất kỹ.

'Nay... nhân thấy ở phường Bích Câu có một khoảng đất công, giáp với phía tây Phượng thành, bên trái Văn Miếu, lại thêm dòng nước bao quanh ven theo Quốc Tử Giám, cách biệt nơi bụi bặm ồn ào, có thể xây dựng cung điện được'.

Y Miếu Thăng Long là nơi thờ tưởng niệm hai vị danh y lớn của đất nước là Tuệ Tĩnh thiền sư và Hải Thượng Lãn Ông Lê Hữu Trác, bên cạnh đó, còn thờ các lương y của nền y học dân tộc cổ truyền.

Năm 1834, Y Miếu được trùng tu và phát triển rộng thêm. Năm 1953, Hội Ðông y dược Việt Nam chính thức được Nhà nước giao cho quản lý, Y Miếu lại được trùng tu, làm trụ sở của Hội Ðông y dược Việt Nam.

Kiến trúc bên trong Y Miếu xây kiểu vòm cuốn cao của hai mái chồng diềm. Ðây là nơi đặt khám thờ hai danh y Tuệ Tĩnh cùng Lê Hữu Trác. Các gian bên thờ Thần Nông và những danh nho.

Hiện vật có giá trị nhất của di tích là một khám gỗ. Khám lớn kín toàn gian được đặt ở vị trí trang trọng và cao nhất giữa hậu đường. Khám sơn son thếp vàng, chạm khắc tỉ mỉ các hình rồng, cúc mãn khai, hoa lá cách điệu, hoa quả thiêng... mang nét nghệ thuật thế kỷ 19.

Y Miếu Thăng Long không chỉ là nơi duy nhất trên đất nội thành Hà Nội thờ tưởng niệm những danh y lớn của dân tộc, mà từ xa xưa, Y Miếu vẫn là 'tổ ấm', là 'cái gốc' của nền y học cổ truyền.

Hằng năm vào ngày 15 tháng Giêng (âm lịch) là ngày hội, Y Miếu Thăng Long là nơi tụ hội, giao lưu của những người làm công tác đông y trong toàn quốc.