Anh đã viết văn và xuất hiện trên những tờ báo văn chương uy tín từ những năm sau 1990. Cho đến năm 1997, anh tạm dừng viết văn để dấn thân vào đời sống báo chí, giai đoạn xã hội hiện đại với nhiều chuyển biến, đổi thay. Năm 2020, Phan Ngọc Chính đánh dấu sự trở lại của mình với những truyện ngắn ấn tượng. Vừa qua, tập truyện ngắn “Đối tác đến từ bên kia” của anh được NXB Tổng hợp Thành phố Hồ Chí Minh ấn hành như sự khẳng định cho một cây bút đang ở giai đoạn đầy nội lực.
Cuốn sách gồm 10 truyện ngắn được tác giả chọn lọc từ những sáng tác trong ba năm trở lại đây. Không đơn thuần là một tập hợp những truyện ngắn, mà đó là một xã hội. Một xã hội với muôn mặt cuộc sống, con người trong những bối cảnh khác nhau. Ở đó, con người đau đáu với những cố chấp hay buông bỏ, đi qua hay đắm chìm, đổi thay hay kiên định, trói buộc hay vượt thoát, đánh mất hay tìm lại… Tác giả đi vào những vấn đề của đời sống, xã hội, con người bằng lối đi với khát khao tìm ra lẽ phải, chính nghĩa.
Tuy nhiên, Phan Ngọc Chính cũng hiểu rõ, mục đích của văn chương không phải là sự rạch ròi đúng sai phải trái. Văn chương là hành trình mà ở đó mỗi bước đi, mỗi suy tư của nhà văn đều là trải nghiệm được tinh lọc lại bằng nghệ thuật ngôn từ. Việc đúc rút lại luôn đơn giản hơn rất nhiều so việc trải qua. Với đời sống nhiều cám dỗ và cạm bẫy cũng vậy. Với văn chương cũng không có gì khác.
Nếu như thời gian qua, giới phê bình, học thuật nhắc nhiều đến những lối viết cách tân, đổi mới, hiện đại… thì lối văn Phan Ngọc Chính lại đứng ngoài những hình thức ấy. Tập truyện thấm đẫm chất đời, ở đó không có sự vóng vót màu mè của dáng vẻ, hình thức hay ngôn từ. Văn chương trong đó là lối văn chương trực diện, không khó đọc như nhiều cây bút đương đại nhưng lại chứa đựng sức nặng đòi hỏi phải “đọc” đến tận cùng. Bởi mỗi chi tiết, hình ảnh, lời thoại, giọng kể đều mang những ý nghĩa cần chuyển tải trong tác phẩm. Với giọng văn chắc chắn, sinh động, khi thì sắc sảo, logic, thuyết phục người đọc bằng sự thấu đáo kín kẽ, lúc lại thâm trầm, kín đáo, lắng đọng bằng những khơi gợi sâu xa, tác giả cho thấy anh là một cây bút thông minh.
Bằng sự hiểu rộng biết sâu trong nhiều lĩnh vực, bằng cảm quan tinh tế của người cầm bút, bằng sự nhân văn mà mình luôn hướng đến, đề cao, nhà văn đã đem đến một cuốn sách với rất nhiều suy ngẫm. Không nguôi khắc khoải về những tìm kiếm, khát vọng của con người, Phan Ngọc Chính đã tạo ra một hành trình riêng cho sự trở lại.
