Cái khó bó cái khôn
Len lỏi trong xóm, ngõ ở các xã Kim Chung, Đại Mạch, Võng La (Đông Anh, Hà Nội), nơi có hơn 22 nghìn công nhân đang thuê trọ, dễ dàng bắt gặp những khu nhà trọ hẹp, xuống cấp, do người dân tự xây dựng, thiếu các biện pháp phòng, chống cháy nổ. Anh Trần Văn Hữu, thuê trọ tại thôn Bầu (xã Kim Chung), chia sẻ: "Để làm việc ở Khu công nghiệp Bắc Thăng Long này, chúng em buộc lòng phải thuê tạm vì điều kiện chỉ có như vậy. Chúng em rất lo mùa nóng đang đến gần"...
Mỗi căn phòng trọ nơi đây thường có diện tích từ 10-15m², là nơi sinh sống của một gia đình công nhân, hoặc ba, bốn người ghép chung. Phần lớn công nhân vẫn đun nấu bằng bếp ga (bình mini hoặc bình lớn).
Thấu hiểu điều ấy, bà Nguyễn Thị Tám, Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân huyện Đông Anh, chỉ đành thốt lên: "Công nhân còn gặp nhiều thiếu thốn, mặc dù đã có nơi khang trang hơn để công nhân thuê, nhưng giá cao, họ không thể đáp ứng được mức chi phí!".
Chỉ riêng ba tháng đầu năm 2024, những khu nhà trọ, nhà tạm ở Thành phố Hồ Chí Minh đã không ít lần bị "bà hỏa" ghé thăm. Còn theo Liên đoàn Lao động tỉnh Bình Dương, địa phương có gần 183 nghìn khu nhà trọ, với hơn 600 nghìn phòng trọ cho thuê.
Cần thêm chính sách hỗ trợ
Những năm qua, công an các tỉnh, thành phố đã tích cực tuyên truyền, tập huấn, hướng dẫn cho các khu dân cư, khu nhà trọ về kỹ năng phòng, chống cháy nổ. Tuy nhiên, do nhiều yếu tố, trong đó thiếu sự phối hợp của chủ nhà trọ, công nhân, người lao động nhận thức chưa đầy đủ về phòng cháy, chữa cháy, cho nên chưa đạt hiệu quả cao.
Từ đầu năm 2024, Phòng Cảnh sát Phòng cháy, chữa cháy Công an tỉnh Bình Dương đã in các tài liệu tuyên truyền, khuyến cáo qua hình thức gửi mã QR đến tất cả cơ sở dễ phát sinh cháy nổ, trong đó có các khu nhà trọ, nhà cho thuê trên địa bàn, hướng dẫn cách phòng ngừa, kỹ năng sử dụng phương tiện và xử lý thoát nạn khi có sự cố. Cùng với đó, lực lượng Cảnh sát phòng cháy, chữa cháy tiếp tục thực hiện các chương trình tập huấn, hướng dẫn chủ nhà trọ, công nhân kỹ năng dập tắt các đám cháy nhỏ; triển khai xây dựng các mô hình tổ liên gia an toàn phòng cháy, chữa cháy và điểm chữa cháy công cộng với hệ thống báo động.
Bà Hoàng Lan Anh, sống ở phường Mỹ Phước, thị xã Bến Cát, Bình Dương chia sẻ: May mắn, nhờ ngành chức năng tuyên truyền, tập huấn phòng cháy, chữa cháy cho tổ liên gia nên trong vụ cháy cuối tháng 1/2024, chúng tôi đã cứu được bốn người mắc kẹt, trong đó có hai em nhỏ, tránh được nguy cơ cháy lan sang các nhà chung quanh.
Phó Giám đốc Công an tỉnh Bình Dương, Đại tá Nguyễn Thanh Điệp cho rằng, về lâu dài, các huyện, thành phố, thị xã cần tổ chức phân loại các khu nhà trọ đạt chuẩn và không đạt, để từ đó vận động những chủ nhà có phòng trọ xuống cấp cải tạo, nâng cấp phòng trọ và thực hiện các biện pháp phòng cháy, chữa cháy. Còn Trung tá Trần Sỹ Quỳnh, Đội trưởng Cảnh sát Phòng cháy, chữa cháy và Cứu nạn cứu hộ, Công an huyện Đông Anh, khuyến cáo, các chủ nhà trọ nên bố trí chỗ để xe máy riêng, không để người thuê trọ cho xe vào căn phòng hẹp, chật chội.
Ở tầm vĩ mô, một trong những giải pháp hiệu quả là phải xây dựng được nhiều nhà trọ an toàn cho công nhân mua, thuê, giá phù hợp với điều kiện thu nhập của công nhân.
TS Vũ Minh Tiến, Trưởng ban chính sách Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam cho biết, việc xây dựng nhà ở cho công nhân khu công nghiệp, khu chế xuất theo Quyết định số 655 của Thủ tướng Chính phủ đang được tập trung thúc đẩy, qua đó giúp cải thiện sức khỏe và đời sống tinh thần của công nhân, góp phần tăng năng suất lao động.
