Từ những địa chỉ độc lập
Work Room Four (WRF) Hà Nội có lẽ là một địa chỉ nên được nhắc đến đầu tiên. Khởi sự từ Zone 9 Hà Nội nhưng sự tan rã nhanh chóng của của khu này khiến hai nghệ sĩ đồ họa người Anh- chủ xị của WRF, D.Gibb và C.Dri-xcôn buộc phải tìm kiếm một địa chỉ khác để tiếp tục dự án của mình. Hai căn hộ thuộc tầng cao nhất của tòa nhà Packexim trên đường An Dương Vương thành nơi lý tưởng cho họ. Ngăn phòng để có các studio làm việc, có thể cho nghệ sĩ thuê tạm thời, có thể là nơi dạy về thiết kế đồ họa, làm việc, không gian ấm cúng để làm triển lãm cũng đồng thời là nơi cho các khóa học, thảo luận về nghệ thuật. Chính từ đây, một số mô hình triển lãm nghệ thuật mà họ học hỏi được từ nước Anh song tìm cách thích ứng với hoàn cảnh nghệ thuật của Việt Nam đã được tổ chức, thành công cả về doanh thu và ảnh hưởng của ý tưởng nghệ thuật. Có thể kể đến triển lãm thường niên Nghệ thuật đa dạng (Open Exhibition) dành cho mọi nghệ sĩ chuyên nghiệp và nghiệp dư, đã sang đến phiên thứ ba; sự kiện Nghệ thuật dành cho bạn (Art For You/ nghệ thuật giá bình dân) sau một vài lần thành công ở Hà Nội, đã có lần đầu tiên được tổ chức tại TP Hồ Chí Minh cách đây không lâu, và vừa tiếp tục diễn ra tại Hà Nội; triển lãm Thiết kế mới (Hanoi New Design), dành cho các ứng viên thiết kế đồ họa và đồ dùng, nội thất.
WRF đã nhanh chóng có được sự kết nối với một số không gian độc lập có ít nhiều điểm song trùng với mục tiêu của họ để mở rộng không gian cũng như tầm ảnh hưởng, như Manzi (Hà Nội), khu 3A Station (TP Hồ Chí Minh).
Đến những địa chỉ giữa các tụ điểm
Sau Zone 9, Hà Nội hiện đã có Thành phố sáng tạo (Hanoi Creative City - HCC), tọa lạc tại một tòa chung cư cao tầng do không/ chưa có khả năng giao dịch thương mại giữa tình trạng đóng băng bất động sản. Không khó để nhận ra hầu hết các đơn vị tạo nên tụ điểm này đều làm dịch vụ thương mại như cửa hàng quần áo, phụ kiện thời trang, cà-phê, thức ăn nhanh… Len lỏi trong đó là địa chỉ Nhà Sàn Collective của các nghệ sĩ theo đuổi các hình thức của nghệ thuật đương đại. Không có nguồn thu nào khác ngoài tiền tự đóng góp của các thành viên và hỗ trợ của gia đình, người thân quen, địa chỉ này vẫn cố gắng duy trì các thực hành nghệ thuật giàu tinh thần thể nghiệm, mở cửa hoàn toàn miễn phí cho công chúng với mong muốn có thể góp phần kích thích sự sáng tạo và thu hút các thế hệ nghệ sĩ trẻ hơn tham gia, làm giàu có hơn sức sống của địa chỉ này. Nhóm cũng có một số hoạt động cho cửa hàng nghệ thuật của mình như làm túi, sổ, các dạng sách kiến thức bỏ túi cho giới trẻ, nhưng hình thức này vẫn còn hoặc như sự thử nghiệm rụt rè, hoặc chưa có nhiều nghệ sĩ dành thời gian thực hiện một cách rốt ráo. Hiện tại Nhà sàn Collective được hỗ trợ một năm đầu tiên miễn phí tại tòa nhà HCC, nhưng sau đó, nếu tiếp tục không có cách nào gây quỹ hoặc ứng dụng các mô hình kinh doanh sáng tạo, địa chỉ này hẳn sẽ gặp không ít khó khăn để duy trì.
Trong khi đó, tại TP Hồ Chí Minh, mô hình Không gian nghệ thuật đương đại ứng dụng (Alternative Art Area - AAA) lại khá thành công trong việc kết hợp các đơn vị trong cùng tổ hợp này để tạo nên một không gian chung gắn kết các thành viên, thuộc địa chỉ số 3A - đường Tôn Đức Thắng, quận 1. Những sự kiện như luân phiên vẽ tranh tường mới, chợ phiên, các đêm nhạc, đêm nghệ thuật gây quỹ của một đơn vị nào đó trong không gian chung này thường được tổ chức xôm tụ, thu hút giới trẻ thành phố tham gia.
Không đơn giản là hiện thực hóa một giấc mơ sáng tạo của một cá nhân nghệ sĩ, các không gian sáng tạo đang trở thành những điểm kết nối, đồng cảm, nuôi dưỡng và chia sẻ những ý hướng sáng tạo trong mỗi con người. Một cộng đồng biết ước mơ, đam mê sáng tạo chính là điều mà những người sáng lập các địa chỉ đặc biệt này hướng đến.
