Được thông qua hôm 21/3, bằng hình thức đồng thuận của hơn 120 nước thành viên LHQ, đây là nghị quyết đầu tiên của Đại hội đồng LHQ về quản lý lĩnh vực mới nổi. Nghị quyết do Mỹ đề xuất, nhấn mạnh nguyên tắc tôn trọng, bảo vệ và thúc đẩy quyền con người trong thiết kế, phát triển và ứng dụng AI. Đại hội đồng LHQ cũng công nhận tiềm năng của hệ thống AI trong việc tạo thuận lợi và tăng tốc tiến trình đạt được 17 Mục tiêu phát triển bền vững (SDG).
Nghị quyết kêu gọi tất cả các quốc gia thành viên LHQ và các bên liên quan kiềm chế hoặc ngừng sử dụng các hệ thống AI không hoạt động theo luật nhân quyền quốc tế, hoặc gây ra rủi ro quá mức đối với việc thực hành quyền con người. Khẳng định bảo đảm quyền con người trong mọi môi trường, nghị quyết nêu rõ: “Các quyền mà mọi người có trong môi trường ngoại tuyến cũng phải được bảo vệ trực tuyến, trong suốt vòng đời của hệ thống AI”.
Đại hội đồng LHQ kêu gọi tất cả các quốc gia, khu vực tư nhân, xã hội, các tổ chức nghiên cứu và truyền thông tham gia phát triển và hỗ trợ các phương pháp tiếp cận, khuôn khổ pháp lý và cách thức quản trị liên quan đến việc sử dụng AI an toàn, bảo mật và đáng tin cậy.
Nghị quyết thừa nhận “mức độ khác nhau” trong phát triển công nghệ giữa các nước và ngay trong từng quốc gia, nhấn mạnh những thách thức đặc biệt mà các nước đang phát triển phải đối mặt để theo kịp tốc độ đổi mới nhanh chóng. Đại hội đồng LHQ kêu gọi các nước thành viên và các bên liên quan hợp tác và hỗ trợ các nước đang phát triển để họ có thể hưởng lợi từ việc tiếp cận toàn diện và công bằng, thu hẹp khoảng cách và nâng cao năng lực kỹ thuật số.
Dự thảo nghị quyết do Mỹ đề xuất và là văn kiện đầu tiên về AI được đệ trình lên Đại hội đồng LHQ. Phát biểu ý kiến với báo chí hôm 12/3, sau khi Mỹ chính thức giới thiệu dự thảo nghị quyết, Cố vấn An ninh quốc gia Mỹ Jake Sullivan nhấn mạnh rằng, dự luật về AI được thông qua là một bước tiến lịch sử trong quản trị sử dụng AI một cách an toàn và tin cậy.
Mỹ khởi động thảo luận dự thảo nghị quyết quốc tế về AI từ cuối năm ngoái và nhận được phản hồi và ý kiến đóng góp từ hơn 120 nước. Dự thảo được chỉnh sửa nhiều lần và nhận được phần lớn thành viên LHQ ủng hộ. Mục tiêu Mỹ hướng đến là “san lấp khoảng cách số” giữa các quốc gia, bảo đảm tất cả các bên có “vị thế bình đẳng” trong thảo luận về AI, cũng như có được công nghệ và nguồn lực phù hợp để tận dụng lợi ích mà AI đem lại.
Đại sứ Mỹ tại LHQ Linda Thomas-Greenfield cho rằng, cuộc đối thoại toàn diện và mang tính xây dựng dẫn đến nghị quyết của Đại hội đồng LHQ là hình mẫu cho các cuộc đối thoại trong tương lai về thách thức của AI đối với các lĩnh vực như hòa bình và an ninh quốc tế, hay việc sử dụng AI một cách có trách nhiệm của quân đội. Nghị quyết là cơ sở và thúc đẩy các sáng kiến của LHQ sắp tới, nhất là đàm phán hướng tới một hiệp ước kỹ thuật số toàn cầu.
Trước đó, với dự luật về AI được Nghị viện châu Âu (EP) phê chuẩn hôm 13/3, Liên minh châu Âu (EU) cũng tới rất gần khuôn khổ pháp lý đầu tiên về công nghệ tiên tiến này. Theo EU, sau khi được nghị viện các nước thành viên thông qua và chính thức có hiệu lực, dự kiến giữa năm nay, đây sẽ là văn bản luật đầu tiên có quy định cụ thể và lộ trình rõ ràng về phát triển AI an toàn trên toàn cầu.
