Sức hút của các giải “chạy trail”
“Chạy Trail”- chạy bộ địa hình, chạy việt dã qua các địa hình khó khăn hiểm trở, phải lội suối, băng rừng đã không còn xa lạ đối với nhiều người trẻ Việt Nam. Những năm gần đây, phong trào chạy bộ địa hình phát triển rất mạnh, thu hút hàng nghìn vận động viên Việt Nam và quốc tế tham gia.
Không chỉ là một môn thể thao, các giải chạy trail được nhắc đến như điểm nhấn tạo nên thương hiệu và được xem như sức bật cho du lịch trong nước. Hằng năm, giải chạy VMM tại Sa Pa thu hút từ 3.000 - 4.000 vận động viên (VĐV) trong nước và quốc tế tham dự. Hay như giải Vietnam Trail Marathon (VTM) mùa thứ hai được tổ chức tại Mộc Châu vào tháng 1-2020 vừa qua thu hút hơn 3.000 VĐV tham dự. Ấn tượng nhất tại giải Mộc Châu là số lượng VĐV tăng 65% so mùa trước, trong đó phần lớn là VĐV trong nước. Giải chạy trail đã thật sự mang lại bộ mặt mới cho du lịch Pù Luông (Thanh Hóa)... Các dịch vụ lưu trú, ăn uống, dịch vụ phục vụ khách du lịch dần xuất hiện. Các dịch vụ thể thao phục vụ nhu cầu khách du lịch như: leo núi, đi bộ, chạy xuyên rừng già, chèo thuyền, kayak... bắt đầu xuất hiện, tạo điểm nhấn cho du lịch Pù Luông. Từ một bản làng hoang sơ, bản Hang giờ đây đã có hơn 30 hộ gia đình mở cửa đón khách lưu trú, mỗi tuần đón khoảng 300 người từ khắp nơi trên thế giới nghỉ lại tại đây.
Bên cạnh các giải do doanh nghiệp tổ chức với quy mô lớn, các giải chạy trail phong trào có xu hướng nở rộ. Không có công ty tổ chức, cũng không cần xin giấy phép, nhóm VĐV, hầu hết nghiệp dư, tự thuê xe, chuẩn bị đồ ăn và tự tổ chức các buổi chạy trail luyện tập. Gần thì ở Hà Nội như Sóc Sơn, Ba Vì… Có những nhóm tổ chức thuê xe lên những địa hình núi ở khu vực phía bắc, tự tổ chức chạy. Có những nhóm tự tổ chức chạy trail lên đỉnh núi cao, như Bạch Mộc Lương Tử cao 3.038m (giữa Lào Cai và Lai Châu), hay lên đỉnh Tà Chì Nhù cao 2.979m (Trạm Tấu, Yên Bái)…Và tất nhiên, những người tham gia vì mục đích vui vẻ, chứ ít quan tâm đến tiêu chí an toàn trong cuộc chạy trail phong trào này.
Cần tự trang bị kỹ năng
Thông thường, kỹ năng sinh tồn, yếu tố cơ bản nhưng cực kỳ quan trọng trong chạy trail lại thường bị các VĐV bỏ qua. Nhiều VĐV đăng ký tham gia các giải chạy mà không hề trang bị bất cứ một kỹ năng gì về chạy bộ trên đường núi, kỹ thuật leo dốc, đổ dốc, hay các kỹ năng thoát hiểm… Nguyễn Trọng Đạt (33 tuổi, TP Hồ Chí Minh) là một thí dụ. Từng đăng ký tham gia chạy cự ly 21km tại Mộc Châu, Đạt tự tin đăng ký tham gia giải Dalat Ultra Trail 2020 ở cự ly 21km, để tận hưởng không khí trong lành, tránh những ngày nắng nóng ngột ngạt ở thành phố. Đạt tham gia chạy cũng vì có nhóm bạn đăng ký chạy. Đăng ký sát ngày, gần như VĐV không chuyên này không hề có sự luyện tập. Cho đến ngày tham dự giải gặp trời mưa, đứng trước con dốc đất trơn trượt ở đoạn 10 km, Đạt mới ngã ngửa hóa ra mình không hề chuẩn bị bất kỳ một kiến thức nào về việc đổ dốc đất trơn, trượt, chạy trong tình trạng quần áo, giày ướt nhẹp… Trong khi đó, lời khuyên của các VĐV chuyên nghiệp là khi tham gia các giải chạy địa hình, việc rất quan trọng là tìm hiểu về kỹ năng sinh tồn, cách đối phó những tình huống có thể xảy ra trong thực tế.
Đam mê với môn chạy địa hình, VĐV Nguyễn Anh Thuấn (Vũng Tàu) đã tham gia hơn 10 giải chạy trail, có mặt ở hầu hết các địa điểm từ Sa Pa, Mộc Châu, Hà Giang, Đà Lạt... Theo Thuấn, khác với chạy bộ đường bằng (road running), chạy trail đòi hỏi trang bị kỹ càng hơn từ giày cho tới trang thiết bị vì thường những cung đường chạy địa hình là những nơi tương đối thiếu thốn cơ sở vật chất.
Vũ Duy Quang (23 tuổi, Hà Nội) coi chạy trail là một môn thể thao mạo hiểm. Để bảo đảm an toàn cho bản thân, Quang luôn chuẩn bị đầy đủ các vật dụng dinh dưỡng, cứu hộ khi tham gia các giải chạy. Tham gia giải chạy tại Mộc Châu vừa qua, Quang mang theo chiếc balo nặng 3 kg, gồm các vật dụng gậy cầm tay, áo vest đựng nước, thanh năng lượng, muối, điện giải, chăn giữ nhiệt, đồ sơ cứu vết thương, thuốc giảm đau, vớ dự phòng, áo mưa, đèn pin, thuốc xịt muỗi, còi báo hiệu… Theo Quang, VĐV chạy trail cần có những kỹ năng đặc biệt. Chơi môn thể thao này có thể gặp nguy hiểm, thường đòi hỏi thêm kỹ năng phân phối sức lực, sức bền, kỹ năng thoát hiểm, bơi lội, do có thể phải trèo đèo, lội suối. Ngoài ra, còn cần có kỹ năng đánh giá địa hình, phán đoán... Theo Quang, trước khi vượt qua mỗi con suối hay mép vực, đều phải có đánh giá xem nguy hiểm thế nào và sẽ vượt qua ra sao.... “Nếu bản thân cảm thấy nguy hiểm, tôi sẽ quyết định từ bỏ. Quyết định rút lui trước các rủi ro lớn chắc chắn sẽ giữ an toàn cao nhất cho bạn”, Quang chia sẻ. Anh tin rằng, dù là VĐV chuyên nghiệp hay phong trào thì chuẩn bị là điều quan trọng nhất khi thi đấu. Sự chuẩn bị kỹ lưỡng, với các kỹ năng cần thiết, sẽ giúp các VĐV có sức khỏe tốt, tinh thần tốt và có được trải nghiệm cho một cuộc đua tốt đẹp, an toàn hơn.