Ứng phó kiên cường, chạy tàu hiệu quả trong mưa bão

Công tác cứu chữa, khắc phục hậu quả mưa bão đã rất khẩn trương, quyết liệt, đồng bộ.

Khắc phục khẩn trương

Trong những tháng cuối năm, nhiều điểm trên một số khu gian tuyến đường sắt ngập nặng do mưa lũ. Nhiều vị trí bị nước lũ cuốn trôi toàn bộ nền đường sắt, uy hiếp an toàn chạy tàu như tại Km16+700 - Km18+250 khu gian Đa Phúc - Trung Giã (tuyến Đông Anh - Quán Triều), từ Km1136+850 đến Km1136+925, khu gian Vân Canh - Phước Lãnh (tuyến Hà Nội - TP Hồ Chí Minh). Ước tính năm 2025 thiệt hại vận tải của ngành đường sắt do bão lũ khoảng 186,9 tỷ đồng, kinh phí sửa chữa lên tới hơn 585 tỷ đồng. Ngành đường sắt đã phải dừng chạy 121 đoàn tàu khách, 117 đoàn tàu hàng, chuyển tải 8.454 lượt hành khách, hoàn trả 39 nghìn vé tàu.

Phát huy tinh thần “4 tại chỗ”, chỉ sau 4 ngày đêm, Tổng công ty Đường sắt Việt Nam huy động nhân lực cùng nhiều máy móc, thiết bị thi công xuyên ngày đêm, đã thông đường sau sự cố trôi nền đường khoảng 75 m, sâu tới 9 m tại Km1136+850, khu gian Vân Canh - Phước Lãnh ngày 6/11 do bão số 13. Trong điều kiện thời tiết, địa hình không thuận lợi, lực lượng cứu chữa ứng cứu kiên cường bám trụ, linh hoạt, sáng tạo, dốc sức vượt khó, khắc phục hiệu quả.

Nhiều năm ứng cứu các sự cố lớn do mưa lũ, cộng với việc cứu chữa 4 vị trí bị hư hỏng lớn, trôi hoàn toàn nền đường, nền đá tháng11 vừa qua, Công ty CP Đường sắt Thuận Hải đúc rút: Phải chủ động chuẩn bị từ trước mùa mưa bão, xây dựng các kịch bản ứng phó sát với điều kiện địa hình, thời tiết và đặc thù từng khu đoạn, lực lượng ứng cứu tinh nhuệ được huấn luyện bài bản, thuần thục quy trình, nâng cao kỹ năng phản ứng nhanh, đồng thời trang bị đầy đủ máy móc, phương tiện, vật tư chuyên dụng. Theo Trung tâm điều hành vận tải đường sắt, cần chủ động nắm bắt diễn biến tình hình mưa bão giúp sơ tán phương tiện, không tổ chức chạy tàu vào vùng tâm bão, kịp thời điều cấp toa xe, bố trí đầu máy dự phòng tại các mỏ đá, khu vực chịu tác động của mưa bão để kịp thời ứng cứu.

Chủ động phòng ngừa, giảm thiểu thiệt hại

Bão lũ không còn theo quy luật, theo mùa hay từng vùng, miền như trước đây; mức độ khắc nghiệt, bất thường ngày càng lớn, do đó công tác phòng chống, khắc phục hậu quả, ứng phó sự cố và cứu nạn phải xác định là nhiệm vụ thường xuyên, liên tục trong cả năm, chủ động vào cuộc đồng bộ, quyết liệt. Mọi biểu hiện lơ là, chủ quan đều phải trả giá bằng những thiệt hại to lớn. Chủ tịch Hội đồng Thành viên VNR Đăng Sỹ Mạnh nhấn mạnh, công tác ứng phó cũng phải thay đổi, bám sát phương châm "Chuẩn bị đầy đủ - Ứng phó kiên cường - Khắc phục khẩn trương - Chạy tàu hiệu quả".

Theo đó, trước khi xảy ra bão lũ, cần tăng cường kiểm tra, đặc biệt tại các vị trí xung yếu: Cầu, cống, hầm, mái dốc, nền đường thấp, khu vực nguy cơ sạt lở để gia cố kịp thời; nạo vét, khơi thông dòng chảy tại các vị trí rãnh dọc, các cống thoát nước. Xác định yếu tố con người là then chốt, đội ngũ nhân lực phải được tổ chức khoa học, phân công rõ ràng, chú trọng công tác diễn tập xử lý sự cố, tập huấn phòng chống thiên tai, kỹ năng an toàn, bảo đảm sẵn sàng ứng phó. Cùng với đó, chủ động dự phòng vật tư chủ yếu như đá dăm, đá hộc, tà vẹt gỗ, rọ đá, palê, dầm cầu..., trang bị goòng, toa xe chở đá, đèn tín hiệu, áo phản quang bảo đảm an toàn khi tác nghiệp trong mưa bão…

Tinh thần trách nhiệm, sáng tạo trong cứu chữa được đề cao như sử dụng cấu kiện định hình để lắp dựng cầu tạm, dùng băng chuyền để vận chuyển đá, ứng dụng khoa học công nghệ, tăng cơ giới hóa nhằm nâng cao năng lực xử lý hiệu quả sự cố. Chủ tịch Hội đồng Quản trị Công ty cổ phần Xe lửa Gia Lâm Phạm Văn Hiệp cho biết, máy băng tải đá vừa được chế tạo thành công góp phần hỗ trợ hiệu quả trong san lấp hố lún, sụt, trôi nền đường do thiên tai.

Theo Phó Tổng Giám đốc VNR Nguyễn Quốc Vượng, đối với các công trình bị thiệt hại lớn, khó khăn, phức tạp, lãnh đạo Tổng công ty trực tiếp chỉ huy công tác cứu chữa, khắc phục hậu quả ngay tại hiện trường, động viên, khích lệ các đơn vị tham gia để thông đường trong thời gian nhanh nhất. Khắc phục khẩn trương là yêu cầu, nhưng an toàn là mệnh lệnh, phải tuân thủ đầy đủ quy trình kỹ thuật, giám sát chặt chẽ từng khâu, từng bước, tuyệt đối không để xảy ra sự cố.

Bên cạnh đó, ứng dụng công nghệ thông tin và chuyển đổi số là yếu tố then chốt giúp nâng cao khả năng dự báo, cảnh báo, điều hành và khắc phục hậu quả. Việc chuẩn bị tốt các hệ thống kỹ thuật, hạ tầng số và cơ chế kết nối dữ liệu sẽ tạo sự chủ động, rút ngắn thời gian xử lý sự cố và bảo đảm an toàn chạy tàu. Lắp đặt hệ thống giám sát, camera cảnh báo tại các điểm xung yếu, các vị trí đá lăn đá rơi; sử dụng các thiết bị bay không người lái (flycam) để hỗ trợ kiểm tra sạt lở, các điểm ngập nước tại những vị trí khó tiếp cận và gửi hình ảnh trực tiếp về phòng chỉ huy khắc phục bão lũ để điều hành; trang bị hệ thống liên lạc đa tầng - đa nền tảng: Bộ đàm tầm xa, điện thoại vệ tinh dùng cho liên lạc tại những nơi bị mất điện - mất sóng để bảo đảm kết nối, điều hành thông suốt…

Được biết, nhằm nâng cao hơn nữa hiệu quả cứu chữa, khắc phục hậu quả, VNR đã đề xuất xây dựng Quỹ dự phòng thiên tai ngành đường sắt; Chính phủ, các bộ, ngành cho phép Tổng công ty được ứng kinh phí ra trước để cứu chữa, khôi phục trạng thái kết cấu hạ tầng đường sắt nhanh nhất khi xảy ra các trường hợp bị ảnh hưởng của bão lũ nặng (như đứt đường, trôi cầu...) và được Nhà nước cấp bù kinh phí trong các kỳ phê duyệt cấp kinh phí bổ sung cho bão lũ sau.