Vướng mắc trong quản lý thực phẩm nhập khẩu

Những quy định tại Nghị định 15/2018/NĐ-CP ngày 2-2-2018 của Chính phủ đã giảm tối đa các thủ tục quản lý an toàn thực phẩm (ATTP) . Tuy nhiên, sau hơn một tháng thực hiện, bên cạnh những thuận lợi, cũng lộ rõ những vướng mắc, khó khăn cần tháo gỡ.

Các doanh nghiệp được tự công bố sản phẩm của mình và chịu trách nhiệm trước pháp luật. Ảnh:HẢI NGUYỄN
Các doanh nghiệp được tự công bố sản phẩm của mình và chịu trách nhiệm trước pháp luật. Ảnh:HẢI NGUYỄN

Theo Nghị định 15, doanh nghiệp (DN) được tự công bố sản phẩm của mình và chịu trách nhiệm trước pháp luật về công bố đó, thay vì gửi hồ sơ công bố tới các cơ quan nhà nước để xác nhận, chỉ trừ một số sản phẩm phải công bố tại Bộ Y tế và Sở Y tế.

Theo tính toán của Viện nghiên cứu Kinh tế T.Ư, có khoảng hơn 95% sản phẩm thực phẩm không cần phải làm các thủ tục về mặt hành chính. Nếu làm được theo đúng tinh thần này có thể tiết kiệm được 1,8 triệu ngày công và hơn 600 tỷ đồng. Tuy nhiên, hiện một số UBND tỉnh, thành phố chưa có văn bản yêu cầu các cơ quan chuyên môn tiếp nhận hồ sơ tự công bố của DN.

Ông Nguyễn Thanh Phong, Cục trưởng ATTP (Bộ Y tế) cho biết: “Ở một số địa phương, việc tiếp nhận hồ sơ tự công bố của DN vẫn do Chi cục An toàn vệ sinh thực phẩm thực hiện, song nhiệm vụ này vẫn chưa chính thức, sau này nếu UBND tỉnh lại giao cho cơ quan khác tiếp nhận sẽ gây khó cho DN”.

Ngoài ra, trường hợp được miễn kiểm tra về ATTP nhập khẩu tại khoản 1, Điều 13 của Nghị định không quy định để được miễn kiểm tra ATTP đối với lô hàng nhập khẩu, khi làm thủ tục hải quan DN phải nộp/xuất trình cho cơ quan hải quan bản sao/bản chính “Giấy tiếp nhận đăng ký bản công bố sản phẩm”, gây khó cho cả hai phía.

Cũng theo phản ánh của phía hải quan, tại Điều 16, 18, 19 Nghị định 15/2018/NĐ-CP quy định phương thức kiểm tra giảm áp dụng tối đa 5% trên tổng số lô hàng nhập khẩu trong vòng một năm do cơ quan hải quan lựa chọn ngẫu nhiên và thực hiện kiểm tra hồ sơ. Quy định này hiện chưa thể thực hiện được do thiếu cơ sở dữ liệu, quy định giấy tờ phải nộp chưa cụ thể.

Đơn cử, theo đại diện Cục Giám sát quản lý về hải quan, Tổng cục Hải quan, để xác định được số lượng 5% tổng số lô hàng áp dụng phương thức kiểm tra giảm, cần có dữ liệu thống kê về tổng số lô hàng nhập khẩu trong vòng một năm, tính từ ngày Nghị định 15 có hiệu lực (ngày 2-2-2018), hay từ khi DN mở tờ khai nhập khẩu hàng hóa.

Đối với các lô hàng nhập khẩu, để được áp dụng phương thức kiểm tra giảm, phải đáp ứng các điều kiện quy định tại khoản 1 Điều 17. “Tuy nhiên, cơ quan hải quan chưa được Bộ Y tế cung cấp thông tin dữ liệu về các lô hàng đáp ứng được các điều kiện này. Trường hợp DN được phân luồng xanh thì DN nộp hồ sơ giảm thế nào (vì luồng xanh không yêu cầu DN nộp hồ sơ)”, đại diện Cục Giám sát quản lý về hải quan cho biết.

Trước những băn khoăn nêu trên, lãnh đạo Cục ATTP cho rằng, phương pháp kiểm tra giảm, chỉ kiểm tra không quá 5% hồ sơ của DN là tạo thuận lợi tối đa cho DN, điều đó đồng nghĩa cơ quan quản lý nhà nước phải chấp nhận một tỷ lệ rủi ro nhất định.

LẬP SÁU ĐOÀN KIỂM TRA AN TOÀN THỰC PHẨM Tháng hành động Vì ATTP năm 2018 có chủ đề “Tăng cường trách nhiệm của người sản xuất, kinh doanh thực phẩm” diễn ra từ ngày 15-4 đến 15-5 trên phạm vi cả nước. Ban chỉ đạo liên ngành T.Ư về vệ sinh ATTP giao các bộ Y tế, Nông nghiệp & Phát triển nông thôn, Công thương phối hợp với các bộ, ngành liên quan tổ chức sáu đoàn liên ngành thanh tra, kiểm tra tại 12 tỉnh, thành phố gồm: Khánh Hòa, Phú Yên, Gia Lai, Kon Tum, Hà Nội, Ninh Bình, Cần Thơ, Sóc Trăng, TP Hồ Chí Minh, Long An, Nghệ An và Hà Tĩnh.
Các đoàn tập trung thanh tra, kiểm tra bảo đảm ATTP tại các cơ sở sản xuất, kinh doanh thực phẩm, đặc biệt tại các cơ sở nhỏ lẻ, làng nghề; tăng cường vai trò giám sát của các cơ quan quản lý, tổ chức xã hội và người tiêu dùng về việc thực thi pháp luật về ATTP của các cá nhân, cơ sở sản xuất, kinh doanh thực phẩm; đặc biệt, giảm thiểu ngộ độc do tiêu dùng thực phẩm không an toàn…
THÍ ĐIỂM THANH TRA CHUYÊN NGÀNH ATTP TẠI BẢY ĐỊA PHƯƠNG
Chính phủ vừa ban hành Nghị quyết 19/NQ-CP về việc thí điểm thực hiện thanh tra chuyên ngành ATTP tại huyện, quận, thị xã và xã, phường, thị trấn của bảy tỉnh, thành phố trực thuộc T.Ư, gồm: Hải Phòng, Đà Nẵng, Cần Thơ, Thanh Hóa, Hà Tĩnh, Đồng Nai, Gia Lai trên cơ sở sử dụng đội ngũ công chức, viên chức hiện có, không làm tăng biên chế.
Phạm vi thí điểm không quá 25% số đơn vị hành chính cấp huyện thuộc bảy tỉnh, thành phố và không quá 20% số đơn vị hành chính cấp xã thuộc đơn vị hành chính cấp huyện được lựa chọn thí điểm. Thời gian thí điểm là một năm.
Bộ Y tế chủ trì, phối hợp với Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Bộ Công Thương, Bộ Tư pháp, Bộ Nội vụ, Thanh tra Chính phủ và các cơ quan liên quan xây dựng dự thảo Quyết định thí điểm triển khai thanh tra chuyên ngành ATTP tại các địa phương nêu trên và Thủ đô Hà Nội, TP Hồ Chí Minh, trình Thủ tướng Chính phủ ban hành trong tháng 6-2018.
Sau thời gian thí điểm, Bộ Y tế tổ chức tổng kết, đánh giá, báo cáo Chính phủ.