Từ chung cư mini, nhìn về chỗ ở

SAU khi vụ cháy thảm khốc, thương tâm tại quận Thanh Xuân (Hà Nội) xảy ra, cùng với công tác điều tra, khắc phục hậu quả và các hoạt động thiện nguyện đầy xúc động hỗ trợ các nạn nhân, là việc kiểm tra, rà soát các chung cư mini trên địa bàn Hà Nội.
0:00 / 0:00
0:00

Từ đây, một thực tế đầy nguy cơ đang được phơi bày trước dư luận, mà như báo chí phản ánh bước đầu thì nhiều trường hợp được kiểm tra, tìm hiểu đều thiếu hoặc chưa trang bị, chuẩn bị các phương tiện phòng cháy, chữa cháy. Đặc biệt nguy hiểm là việc xây dựng nhiều tòa chung cư mini đã bộc lộ những hạn chế… chết người!

Đó là tình trạng quá nhiều chung cư mini mọc cao, san sát nhau trên một địa bàn nhỏ hẹp. Nhiều căn hộ trong đó, diện tích chỉ vài ba chục mét vuông, ban-công lại quá nhỏ, vị trí quá cao so những sân thượng nhà ống lân cận, nên nếu chẳng may có hỏa hoạn, cả việc ẩn nấp trong nhà, hoặc trốn ngoài ban-công hay liều lĩnh nhảy xuống đều cho thấy nguy cơ khó sống sót, lành lặn. Và vì quá chật hẹp ở lối ngõ chung giữa các chung cư mini nên việc tiếp cận của lực lượng phòng cháy, chữa cháy cũng sẽ rất khó khăn, hoặc tốn nhiều thời gian, phương tiện - một trở ngại lớn cho việc cứu chữa khi xảy ra cháy.

Câu chuyện xử lý trong thời gian tới đối với những cái vẫn được coi là "sự đã rồi" này sẽ rất phức tạp. Một, nếu mạnh tay tháo dỡ, sẽ có một lượng lớn các công trình chưa bảo đảm mức độ và trang bị an toàn cần phải xử lý, liên quan đến rất đông người dân đang sinh sống tại đó. Hai, nếu kiên quyết khắc phục, sửa chữa, xử lý kỹ thuật, hạ tầng… thì sẽ phải nghiên cứu rất nhiều phương án, giải pháp phù hợp trên tinh thần phải đáp ứng yêu cầu thật chứ không đối phó, không hình thức, không xuê xoa, cho qua. Cả hai phương án đều đòi hỏi sự đầu tư, tốn kém không nhỏ nhưng cần thiết, vì đây là câu chuyện tính mạng, sức khỏe, sự an toàn của con người.

Xa hơn một chút, liên quan đến việc tiếp tục phát triển loại hình chung cư mini nhằm đáp ứng nhu cầu nhà ở cho người thu nhập trung bình và thấp, không thể thiếu sự kiểm soát chặt chẽ và xử lý sớm, nghiêm khắc trên cơ sở những tiêu chí an toàn về phòng cháy, chữa cháy, điều kiện sống, sức khỏe… được đề ra. Tránh tái diễn tình trạng "sự đã rồi".

Và nữa, liên hệ đến mô hình nhà ở xã hội vốn còn đang gặp nhiều vướng mắc khi triển khai, chúng ta có thể thấy rằng đây chính là chìa khóa cần thiết, là sự phù hợp tương đối cho rất đông đảo người lao động hiện nay khi tìm về sinh sống tại khu công nghiệp, chế xuất, khu đô thị. Mặc dù sự phát triển nhà ở xã hội còn chậm, nhưng các không gian tập trung đó, với các tiêu chuẩn kỹ thuật bảo đảm phòng cháy, chữa cháy, vệ sinh, môi trường, với một không gian khuôn viên cần thiết, có thể phù hợp với túi tiền khiêm tốn của người lao động, người có thu nhập thấp, trung bình với các hình thức linh hoạt như mua trả góp, thuê dài hạn, vay ngân hàng để mua với lãi suất thấp… Vấn đề là cần những nghiên cứu khoa học và nhân văn, bảo đảm quyền được cư trú của công dân và quyền lợi hài hòa giữa người lao động, chủ đầu tư, đòi hỏi vai trò định hướng, điều phối, hợp tác, hỗ trợ của Nhà nước. Có thể nghiên cứu phát triển mô hình dịch vụ công ích nhà ở do Nhà nước và người dân, doanh nghiệp cùng làm.

ĐÓ đều là những việc cần làm ngay, làm hợp lý, chu đáo, bền vững vì mục tiêu an toàn, lành mạnh, văn minh cho không gian cư trú của rất đông người lao động mong có nơi an cư mà nhiều khi chưa được hưởng đầy đủ; hoặc muốn thay đổi mà chưa được vì điều kiện không cho phép. Vụ cháy thương tâm vừa xảy ra là một thí dụ.