Thất bại ấy có thêm vị đắng chát khi những quốc gia láng giềng như Thailand, Philippines, Indonesia đều có huy chương, thậm chí là Huy chương vàng (HCV) ở kỳ đại hội lần này. Điều đáng nói là những quốc gia nói trên chỉ xếp sau Việt Nam về số huy chương ở sân chơi Đông Nam Á SEA Games. Nghịch lý ấy tưởng khó mà thực ra rất dễ lý giải.
Khi tìm hiểu về những VĐV đoạt HCV như Rizky Juniansyah (Indonesia, cử tạ) hay Carlos Yulo (Philippines, thể dục dụng cụ), có thể thấy những VĐV này được huấn luyện tập trung cực kỳ bài bản trong thời gian nhiều năm ở các trung tâm huấn luyện chất lượng cao. Điều đó khác xa với việc các VĐV Việt Nam chỉ tập trung tập huấn một thời gian trước khi Olympic diễn ra. Nhìn cụ thể hơn, việc Trịnh Thu Vinh (bắn súng) không giành được huy chương dù 2 lần vào chung kết cho thấy điểm yếu về tâm lý - tố chất chỉ có được một cách ổn định nếu VĐV được đầu tư huấn luyện lâu dài và tập trung. Tương tự là trường hợp của Huy Hoàng (bơi) khi liên tục “thua chính mình” ở các cự ly sở trường.
Cần thẳng thắn nhìn nhận rằng, việc kiếm được huy chương ở SEA Games là khá dễ, nên một số nước trong khu vực đã nhận ra điều đó và không còn mặn mà với sân chơi này. Thay vào đó, họ tập trung đầu tư trọng điểm cho các nội dung thi đấu ở Asiad, Olympic và đã hái quả ngọt như đã thấy ở Olympic Paris.
Kiểm lại các tuyên bố của ngành thể thao nước nhà sau mỗi kỳ Asiad hay Olympic, dễ thấy chúng ta cũng nhận ra vấn đề y như các nước láng giềng, song vẫn chưa cưỡng lại được sức hút thành tích ở SEA Games. Nhưng chúng ta nhất toàn đoàn 2 kỳ SEA Games liên tiếp (2023, 2024) và chưa bao giờ nằm ngoài tốp 3 Đông Nam Á để làm gì nếu cứ ra châu lục và thế giới trắng tay. Rõ ràng đã đến lúc cần quyết liệt với vấn đề rút bớt đầu tư ở SEA Games để tập trung cho một số môn thế mạnh phục vụ đấu trường Asiad và Olympic. Huy chương có thể cùng mầu nhưng giá trị mỗi tấm huy chương thì lại khác nhau.
