Say mê kể chuyện văn hóa Tây Bắc bằng hình

Quy tụ nhiều nét mới độc đáo, Liên hoan ảnh nghệ thuật Khu vực miền núi phía bắc lần thứ XXI vừa khai mạc tại Lai Châu với chủ đề “Vẻ đẹp đất nước - con người miền núi phía bắc”. Liên hoan giới thiệu 126 bức ảnh về đời sống, văn hóa… đậm nét vùng đất, con người miền cao.
Các NSNA chia sẻ những góc nhìn, câu chuyện qua từng góc máy với người xem.
Các NSNA chia sẻ những góc nhìn, câu chuyện qua từng góc máy với người xem.

Sân chơi lôi cuốn mỗi năm

Liên hoan thu hút 1.927 tác phẩm của 294 tác giả, trong đó có 1.794 ảnh đơn, 133 ảnh bộ. Đây là năm thứ tám thi ảnh bằng file kỹ thuật số và ứng dụng phần mềm chấm ảnh chuyên dụng, giúp tiết kiệm thời gian và nhân lực, bảo đảm tính minh bạch, công khai, chính xác.

Từ TP Hồ Chí Minh ra Hà Nội và ngồi xe khách lên Lai Châu, NSNA Đắc Phượng, hội viên Phú Thọ (hiện đang định cư tại TP Hồ Chí Minh) từng là lính trinh sát chiến đấu bảo vệ biên giới phía bắc tại chiến trường Lào Cai tâm sự: “Dù ở đâu, có bận thế nào, mỗi năm mình cũng góp mặt trong liên hoan”. Tác phẩm ảnh đơn “Nhà em ở lưng đèo” dự thi lần này của anh là kết quả chuyến đi mùa xuân năm trước cùng đồng nghiệp lên Hà Giang trong cảnh trí mùa xuân, hoa đào, những mái nhà đồng bào lúp xúp, xen lẫn giữa bạt ngàn đá, ở đó có những ánh mắt, nụ cười trẻ em trong veo.

Còn với chàng trai trẻ sinh năm 1994, Nguyễn Văn Quang (Lai Châu), kỹ sư lâm nghiệp, cái duyên nhiếp ảnh đến với Quang từ thời còn sinh viên khi Thủ đô diễn ra các sự kiện văn hóa lớn, anh và các bạn vẫn chụp bằng điện thoại thông minh. Ông bà Quang người Kiến Xương (Thái Bình) lên Lai Châu định cư theo chủ trương xây dựng vùng kinh tế mới những năm 60, đến Quang là thế hệ thứ ba. Nay anh có một hiệu ảnh khá uy tín tại xã Bản Bo (Tam Đường), là hội viên nhiếp ảnh trẻ nhất của Lai Châu giành Huy chương vàng. “May áo mới” là khoảnh khắc anh bắt được cảnh bà con người H’Mông ở Tả Lèng (Tam Đường) may trang phục trong không gian còn nguyên bản kiến trúc nhà đồng bào. Bằng góc máy chụp hắt, ngược sáng, Quang đã biết tận dụng những khe sáng lọt từ mái nhà chiếu xuống tạo ra hiệu ứng ray sáng thật đẹp, làm cho tác phẩm thêm lung linh…

Tác phẩm thứ hai giành Huy chương vàng năm nay thuộc về tác giả Như Ngọc Hải (Thái Nguyên), cái tên không còn xa lạ với giới chơi ảnh khu vực Tây Bắc - Việt Bắc. Năm nay, anh giành cú đúp giải, với Huy chương vàng cho tác phẩm “Cô dâu Dao đỏ” và Huy chương đồng với tác phẩm “Lễ hội cơm mới của đồng bào Tày”.

Theo NSNA Hoàng Diệu, Trưởng ban Thi đua-Hội viên, Hội NSNA Việt Nam, rất lâu rồi mới xuất hiện thể loại ảnh đơn chân dung đạt giải cao trong Liên hoan khu vực. Cái hay của tác phẩm “Cô dâu Dao đỏ” là đặc tả tính chân thật, tính bản sắc của đồng bào Dao đỏ ở Bắc Kạn. Với hình ảnh chính là chân dung cô dâu trong trang phục truyền thống, Như Ngọc Hải đã chớp được khoảnh khắc mở khăn trùm đầu. Anh chỉ tả một phần hai khuôn mặt cùng động tác tay vén khăn, qua một ánh mắt mới lộ từ dải khăn, thấy được sự hồi hộp của cô dâu trong ngày cưới…

Say hơn, hiểu hơn trong cách kể

Theo đánh giá của Ban tổ chức, chất lượng ảnh bộ ngày càng “lên ngôi” với sự liên kết, tiếp nối mạch nguồn bằng nhiều phương diện, qua đó, mang đến cho người xem nhiều cảm xúc. Đại tá Phạm Gia Chiến, Trưởng phòng Tham mưu Công an tỉnh Lào Cai đến với liên hoan bằng tác phẩm ảnh bộ “Công an về bản”, là câu chuyện kể các chiến sĩ công an chính quy về cơ sở hướng dẫn bà con làm các thủ tục hành chính như căn cước công dân, đăng ký xe mô-tô, giúp công an xã số hóa, hiện đại hóa... Vào tác phẩm là bức ảnh các chiến sĩ công an cùng bà con kiểm tra cột mốc 171, tại xã Màn Xín, Si Ma Cai, một trong địa bàn biên giới xa nhất của tỉnh Lào Cai. Phổ quát toàn bộ tác phẩm là bức ảnh có kích thước lớn nhất ghi lại hình ảnh công an hướng dẫn người dân rửa tay khử khuẩn phòng, chống dịch Covid-19.

Thể hiện sắc màu khá quen thuộc là bộ ảnh “Lễ Cấp sắc của người Dao đầu bằng” đạt giải khuyến khích của Đào Mạnh Trường (Lai Châu). Đào Mạnh Trường là một giáo viên dạy thể chất, có nhiều năm cắm bản. “Được người bạn cho mượn chiếc máy ảnh cũ, mình khám phá bằng cách đi tìm câu chuyện ấp ủ bao lâu để chụp lại…”, Trường chia sẻ. Bộ ảnh của Trường thể hiện cảnh cấp sắc, một nghi thức quan trọng nhất trong cuộc đời người đàn ông dân tộc Dao, xã Hồ Thầu (Tam Đường). Ngày trước mỗi lần làm lễ khá tốn kém và chỉ làm cho một người, nhưng nay lễ cấp sắc được rút gọn và có thể cấp sắc cho nhiều người cùng một lần, giảm chi phí cho bà con. Đến nay, lễ cấp sắc là một thí dụ đẹp về giữ gìn bảo tồn văn hóa bản sắc dân tộc.

Phó Chủ tịch Hội NSNA Việt Nam Hồ Sỹ Minh nhận xét: Bên cạnh các phương pháp sáng tác truyền thống, những năm gần đây xuất hiện nhiều ảnh dự thi có ý tưởng mới, có sự đầu tư sáng tạo, xử lý hậu kỳ tốt hơn. Các tác giả đã vận dụng sáng tạo ngôn ngữ nhiếp ảnh đặc trưng, một số tác phẩm được ứng dụng công nghệ hiện đại, mang đến nhiều góc nhìn lạ, nhiều cảm xúc mới cho người xem. Số lượng ảnh bộ ngày càng tăng, cho thấy các tác giả đã và đang say hơn, hiểu sâu hơn cách kể chuyện bằng hình ảnh.