Kỳ vọng cất cánh công nghiệp văn hóa

Giấc mơ trung tâm Đông Nam Á

Đề án phát triển ngành CNVH Thành phố Hồ Chí Minh đến năm 2030 (gọi tắt là Đề án), nêu rõ mục tiêu của từng giai đoạn. Theo đó, giai đoạn 2021-2025, phấn đấu phát triển, đưa Thành phố Hồ Chí Minh trở thành trung tâm CNVH của cả nước và khu vực. Giai đoạn 2026-2030, Đề án đặt mục tiêu phát triển đa dạng, đồng bộ và hiện đại tất cả các ngành CNVH trên địa bàn thành phố một cách bền vững, được ứng dụng công nghệ tiên tiến…; xây dựng Thành phố Hồ Chí Minh trở thành trung tâm CNVH của khu vực Đông Nam Á.

Đề án cũng đề cập việc tạo điều kiện thuận lợi nhằm thu hút nguồn lực từ các doanh nghiệp và xã hội trong và ngoài nước để phát triển các ngành CNVH của thành phố. Theo UBND Thành phố Hồ Chí Minh, hiện nay, số doanh nghiệp hoạt động sản xuất, kinh doanh thuộc lĩnh vực văn hóa có 17.670 doanh nghiệp, chiếm 7,74% số doanh nghiệp của toàn thành phố. Giá trị sản xuất hằng năm của các doanh nghiệp hoạt động trên lĩnh vực CNVH đều tăng. Năm 2010, giá trị sản xuất của các ngành CNVH đạt hơn 36.094 tỷ đồng, đến năm 2019 đạt hơn 84.123 tỷ đồng và năm 2020 do ảnh hưởng của đại dịch Covid-19 nên doanh thu sụt giảm còn 77.135 tỷ đồng.

Thu hút nhân tài, xã hội hóa đầu tư

Theo Sở Văn hóa và Thể thao Thành phố Hồ Chí Minh, dù có nhiều bứt phá mạnh mẽ nhưng một số lĩnh vực văn học, nghệ thuật thành phố vẫn chưa được gọi là những ngành công nghiệp đúng nghĩa. Bên cạnh đó, thành phố chưa tập trung nguồn lực đúng mức để phát triển, nên ngày càng kém sức cạnh tranh quốc tế lẫn quốc nội.

Một trong những nguyên nhân khiến năng lực cạnh tranh của thành phố thấp đến từ năng lực quản trị nền kinh tế kém hiệu quả. Ngoài ra, điều quan trọng để phát triển CNVH là cần phải có những nhân tài kinh doanh trong lĩnh vực văn hóa, tinh thông cả về kinh tế lẫn văn hóa. Tuy nhiên, rất nhiều đơn vị tuy có điều kiện kinh doanh tốt nhưng do thiếu nhân tài kinh doanh nên hoạt động kém hiệu quả, thậm chí thua lỗ. Theo các chuyên gia và nhà nghiên cứu văn hóa, việc lựa chọn loại hình, lĩnh vực trọng tâm và có cơ chế, chính sách phát triển sẽ tạo động lực để các ngành CNVH đóng góp ngày càng lớn hơn và góp phần phát huy giá trị văn hóa trong quá trình phát triển, hội nhập của đất nước.

Theo UBND Thành phố Hồ Chí Minh, tổng nhu cầu vốn phát triển ngành CNVH thành phố đến năm 2030 là 14.668 tỷ đồng gồm đầu tư xây dựng thiết chế văn hóa; hỗ trợ xây dựng các mô hình đầu tư và kinh doanh, hỗ trợ doanh nghiệp khởi nghiệp; xây dựng sản phẩm, thương hiệu và thực hiện quảng bá, xúc tiến thương mại, hợp tác phát triển các ngành CNVH; tổ chức quản lý, điều hành và hỗ trợ đào tạo nguồn nhân lực CNVH. Trong đó, ngân sách nhà nước là 9.615 tỷ đồng, còn lại xã hội hóa.

Để có thể thực hiện mục tiêu đề ra, Đề án đề cập đến việc xây dựng, bổ sung và hoàn thiện các cơ chế, chính sách liên quan đến việc phát triển cơ sở hạ tầng và công nghệ hiện đại để tạo nền tảng, cơ sở sản sinh ra các sản phẩm văn hóa mang tính công nghiệp, chất lượng cao, phù hợp thị trường.

Để cơ sở hạ tầng và công nghệ sản xuất hiện đại có thể phát huy được vai trò của mình đối với sự phát triển của ngành CNVH, các cấp, ngành, địa phương của thành phố cần quan tâm xây dựng, bổ sung, hoàn thiện các cơ chế, chính sách liên quan đến việc phát triển cơ sở hạ tầng và công nghệ sản xuất hiện đại.

Vấn đề xã hội hóa trong phát triển văn hóa cũng được đặt ra trong Đề án. Thành phố Hồ Chí Minh sẽ sớm có cơ chế tiếp nhận đề xuất từ doanh nghiệp và đặt hàng sản phẩm phát triển CNVH cho doanh nghiệp để phát huy tiềm năng, thế mạnh của các doanh nghiệp, đồng thời tạo sự yên tâm, tin tưởng để doanh nghiệp mạnh dạn đầu tư ổn định và lâu dài. Có cơ chế đặc thù để định hướng ủng hộ, tạo điều kiện, hỗ trợ hình thành một số tập đoàn kinh tế tư nhân mang tính đầu tàu, dẫn dắt, tiên phong để phát triển tám ngành CNVH mũi nhọn của thành phố.

Phó Giám đốc Sở Văn hóa và Thể thao Thành phố Hồ Chí Minh Nguyễn Thị Thanh Thúy cho hay, để xây dựng một nền CNVH thực thụ, chính các tác giả phải ý thức sáng tạo tác phẩm có chất lượng nghệ thuật cao, có tính nhân văn sâu sắc. Đồng thời, các sản phẩm văn hóa cần được nhìn nhận như một sản phẩm được đầu tư với đầy đủ các quy trình và quảng bá rộng rãi, có như vậy mới có thể tiến tới xây dựng một nền CNVH thực thụ.