Bảo đảm tiến độ
Theo Bộ Giao thông vận tải, thu phí tự động không dừng là yêu cầu bắt buộc đã được Quốc hội và Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo nhằm tăng cường hiệu quả, minh bạch và hiện đại hóa công tác thu phí. Đến nay, các trạm thu phí trên toàn quốc đủ điều kiện đã được lắp đặt và vận hành dịch vụ thu phí ETC. Đã có hơn 3,2/4,5 triệu ô-tô trong cả nước, đạt hơn 71% phương tiện dán thẻ sử dụng dịch vụ. Bộ đang yêu cầu các nhà cung cấp dịch vụ tăng cường tuyên truyền, nâng cao chất lượng dịch vụ, mở rộng địa điểm và hình thức dán thẻ để tạo thuận tiện cho chủ phương tiện, phấn đấu đến tháng 9 đạt 80-90% số lượng phương tiện trên toàn quốc dán thẻ tham gia dịch vụ ETC. Các đơn vị quản lý cao tốc cũng đang chạy đua lắp đặt hệ thống tại trạm thu phí, bảo đảm chỉ thu phí không dừng từ ngày 1/8.
Mới đây, Phó Thủ tướng Lê Văn Thành nêu rõ, thu phí điện tử không dừng ETC là hình thức rất văn minh, hiện đại, với rất nhiều ưu điểm, mang lại nhiều lợi ích to lớn như giảm chi phí xã hội (tiết kiệm thời gian, nhiên liệu, chi phí, nhân lực và bộ máy vận hành), từ đó góp phần tăng hiệu quả sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp và người dân... Vì vậy, kiên quyết không lùi bất cứ mốc tiến độ nào, nhất định hoàn thành trên toàn quốc trước ngày 31/7 (ngoại trừ 16 trạm đã được Thủ tướng Chính phủ chấp thuận không triển khai). Sau thời hạn này, nếu trạm thu phí nào chưa hoàn thành sẽ phải xả trạm, không được tiếp tục thu phí, chủ đầu tư chịu hoàn toàn trách nhiệm.
Ông Tô Nam Toàn, Vụ trưởng khoa học công nghệ môi trường và hợp tác quốc tế (Tổng cục Đường bộ Việt Nam) cho biết, để bảo đảm chỉ có thu phí điện tử không dừng trên cao tốc, thách thức lớn nhất là 132 làn thu phí trên cao tốc của Tổng công ty Đầu tư và phát triển đường cao tốc VN (VEC). Bộ và Tổng cục đang hỗ trợ VEC và nhà cung cấp dịch vụ lắp đặt thiết bị thu phí tại các trạm; hỗ trợ các địa phương tuyên truyền dán thẻ để đẩy nhanh tốc độ dán thẻ.
Có mặt tại cao tốc Cầu Giẽ-Ninh Bình (một trong các cao tốc do VEC quản lý), theo ghi nhận của phóng viên, việc lắp đặt bổ sung 13 làn thu phí ETC đã được hoàn tất. Từ 24 giờ ngày 20/7, VEC đã bắt đầu triển khai thu phí ETC tại 28/28 làn trên tuyến Cầu Giẽ-Ninh Bình, sớm hơn 10 ngày so dự kiến. “Việc đưa hệ thống thu phí ETC tuyến Cầu Giẽ-Ninh Bình vào khai thác có ý nghĩa vô cùng quan trọng trong việc nâng cao chất lượng dịch vụ, giảm thiểu tình trạng ùn ứ tại các trạm thu phí tuyến cao tốc cửa ngõ phía nam Thủ đô vào những khung giờ cao điểm, ngày lễ, Tết. Bên cạnh đó, việc ứng dụng giao thông thông minh vào hoạt động thu phí cũng góp phần bảo vệ môi trường, nâng cao hiệu quả đầu tư dự án”, ông Nguyễn Văn Nhi, Phó Tổng Giám đốc VEC nhận định.
Về tiến độ lắp đặt, vận hành hệ thống ETC, ông Nhi cho biết, sẽ bảo đảm đúng kế hoạch chung theo mốc 0 giờ ngày 1/8. Đường cao tốc Cầu Giẽ-Ninh Bình đã hoàn thành lắp đặt và đang chạy thử. Đối với tuyến TP Hồ Chí Minh-Long Thành-Dầu Giây, chạy thử xong vào ngày 26/7. Hai dự án còn lại là Đà Nẵng-Quảng Ngãi và Nội Bài-Lào Cai sẽ lắp đặt và chạy thử nghiệm vào ngày 29/7, bảo đảm cho việc thông xe chỉ có thu phí tự động không dừng.
Khắc phục sự cố
Chuyển sang trả phí tự động không dừng, nhiều lái xe đã ghi nhận sự thuận lợi của hình thức này. Tuy nhiên, vẫn còn một số ý kiến phản hồi về các lỗi như xe đi qua trạm không đọc được thẻ… Ông Tô Nam Toàn cho biết: Thời gian qua, đã nhận được phản ánh tình trạng này. Nguyên nhân là do thẻ gặp sự cố, thiết bị tại làn đọc kém và thời tiết tác động. Ngoài ra, một số chủ xe dán hai thẻ cũng gây ra hiện tượng không xử lý được giao dịch tại làn. Lỗi này sẽ được nhân viên ứng trực tại trạm xử lý ngay.
Cũng theo ông Toàn, thời gian qua có một số xe dùng biển số giả hoặc thay đổi biển số, dẫn đến ghi nhận sai giao dịch cho xe khác. Tuy nhiên, bộ phận giám sát, hậu kiểm sẽ kiểm tra, rà soát các trường hợp giao dịch nhầm, hoàn trả lại tiền cho chủ phương tiện. Tổng cục Đường bộ đang phối hợp lực lượng chức năng để xử lý các xe cố tình vi phạm.
Theo ông Nguyễn Văn Nhi, VEC đã xây dựng kịch bản diễn tập và quy trình xử lý sự cố. Từ ngày 19 đến 25/7, VEC đang tổ chức, khai thác hệ thống thu phí ETC trên các tuyến cao tốc đơn vị quản lý. Nội dung diễn tập bao gồm tổ chức phương án thu phí khi có sự cố, bảo đảm thu đúng, thu đủ; tổ chức phong tỏa sự cố, phân làn hướng dẫn phương tiện lưu thông nhằm bảo đảm an toàn giao thông; phối hợp cảnh sát giao thông, cứu hộ giao thông để điều tiết giao thông và cẩu kéo/cứu hộ phương tiện cố tình dừng đỗ gây ùn tắc giao thông tại các trạm thu phí.
Theo quy định, khi vào tuyến cao tốc, phương tiện phải đủ điều kiện thu phí ETC như phải đủ tiền trong tài khoản. Nếu vi phạm sẽ bị xử phạt theo Nghị định 123/2021 của Chính phủ. Hiện, Tổng cục Đường bộ và các nhà cung cấp đang hỗ trợ phương tiện nạp tiền vào tài khoản. Chủ phương tiện trước khi đi vào cao tốc nên kiểm tra trước số dư trong tài khoản
giao thông.