Lợi ích và vấn đề
Các nhà lập pháp ở hầu hết các quốc gia đều cảnh giác với việc để xổ số bán trực tuyến mặc dù đây là một kênh thiết yếu. Khoảng trống giữa những gì người chơi xổ số mong đợi và những gì các công ty xổ số có thể cung cấp đã mang lại cơ hội cho các công ty công nghệ tìm đường vào ngành dịch vụ này. Trong khi công ty xổ số không thể bán vé trực tiếp cho người chơi trực tuyến, các công ty công nghệ có thể mua vé thay mặt cho người chơi. Sau đó, họ truyền đạt con số và bằng chứng giao dịch cho người chơi thông qua internet.
Xét một cách nào đó, dịch vụ này không có gì mới. Hoạt động này được mệnh danh là dịch vụ mua hộ xổ số (Lottery Courier Service) hay dịch vụ đặt vé xổ số qua internet. Theo Peter Sullivan, CEO của Jackpocket, một ứng dụng đặt vé trực tuyến, hoạt động này đơn giản như sau: “Khi bạn đặt hàng, chúng tôi sẽ gửi bạn một email xác nhận tất cả về chi tiết đơn hàng. Sau đó, bạn sẽ nhận thêm một email nữa khi chúng tôi xác nhận bảo quản vé cho bạn và bạn thậm chí có thể nhìn thấy ảnh tờ vé số của mình trên ứng dụng, bao gồm cả số serial. Email hóa đơn và ảnh vé số là bằng chứng bạn đã đặt vé thành công. Nếu bạn trúng thưởng, Jackpocket sẽ thanh toán cho bạn”.
Hiện, có hai mô hình dịch vụ mua hộ: trong nước và quốc tế. Các dịch vụ mua hộ trong nước thường được xem như một phần mở rộng tự nhiên của hoạt động kinh doanh xổ số. Người mua hộ xổ số bán vé trong ranh giới một quốc gia. Các trò chơi được kinh doanh là các trò chơi của quốc gia mà người chơi cư trú. Mô hình này rất phổ biến tại Mỹ và gần đây được Công ty xổ số New Jersey chấp thuận chính thức (ứng dụng Jackpocket) và đưa ra các quy định để quản lý. Lợi ích rõ ràng nhất của hình thức này là tiếp cận được những khách hàng mới, những người không thường xuyên mua xổ số, mua theo dịp, bận rộn…
Theo ông Peter Sullivan, dịch vụ mua hộ xổ số mang đến nhiều lợi ích. Thí dụ, Jackpocket có thể thúc đẩy khách hàng mua vé bằng cách giúp họ tìm ra cửa hàng gần nhất. Ứng dụng cũng giảm số lượng vé trúng thưởng không có người đến nhận khi người chơi không chịu trách nhiệm giữ tờ vé, do đó ít có khả năng đánh mất. Dịch vụ cũng giải quyết một số vấn đề pháp lý như bảo đảm cho người chơi không thể giấu danh tính và tránh thuế bằng việc chuyển nhượng tờ vé hoặc để cho trẻ em mua xổ số. Cuối cùng, dịch vụ mua hộ giúp gia tăng doanh thu mà không tốn nhiều chi phí.
Mặc dù vậy, không phải không có những quan ngại đối với dịch vụ mua hộ xổ số. Điều đầu tiên chính là uy tín. Nếu một ứng dụng làm mất dữ liệu giao dịch, tiền hoặc vé của khách hàng vì một lý do nào đó, nó có thể làm giảm niềm tin của công chúng vào dịch vụ mua hộ xổ số cũng như ngành xổ số nói chung.
Vấn đề thứ hai là việc sử dụng dữ liệu khách hàng. Các ứng dụng mua hộ xổ số nắm thông tin khách hàng khá chi tiết và có thể khai thác để khiến người đó mua xổ số nhiều hơn. Đây là một vấn đề về “chơi có trách nhiệm” mà các công ty xổ số lẫn chính quyền không mong muốn vì có thể dẫn tới những hệ lụy về mặt xã hội.
Đặt mua xổ số trực tuyến tại Việt Nam
Đặt mua xổ số online tại Việt Nam xuất hiện từ năm 2017 với ứng dụng Độc Đắc của Công ty Vui Phát Tài cho đặt mua sản phẩm xổ số của Công ty TNHH MTV Xổ số điện toán Việt Nam (Vietlott) được cài đặt trên cả hai nền tảng ios và android lẫn dạng website. Với các hình thức nạp tiền đa dạng qua thẻ cào, nạp bằng internet banking, ví MoMo, Zalo Pay, 123Pay, Gate.
Tương tự như các ứng dụng nước ngoài, sau khi mua vé, hệ thống sẽ gửi cho khách hàng một mail thông báo được xem là Biên nhận điện tử. Thông tin này sẽ được hệ thống lưu trữ và đối chiếu nếu người chơi trúng thưởng. Ở một địa điểm nào đó, Vui Phát Tài sẽ sử dụng thiết bị đầu cuối bán vé của Vietlott để in vé tương ứng và lưu trữ thay cho khách hàng.
Khi khách hàng trúng thưởng, ứng dụng sẽ ghi nhận tiền thưởng cho khách hàng vào tài khoản mở trên ứng dụng hoặc chuyển khoản cho khách tùy theo yêu cầu. Sau sự xuất hiện của Độc Đắc, các ứng dụng đặt mua xổ số Vietlott trực tuyến liên tục xuất hiện và nhanh chóng phủ khắp các ví điện tử, ứng dụng ngân hàng, các trang thương mại điện tử, cửa hàng phần mềm như Apple Store, CH Play.
Có thể kể đến những cái tên như LuckyBest, Lucky Lotter, My Lucky, Vietluck, Vesoonline, Winluck, Gimolott, LuckyLott… Điều đặc biệt là mặc dù Việt Nam có tới 64 công ty xổ số (63 công ty xổ số kiến thiết và Vietlott), các ứng dụng hầu hết đều chỉ bán sản phẩm của Vietlott (một số ít ứng dụng bán xổ số kiến thiết hay xổ số điện toán phát hành bởi Xổ số kiến thiết Thủ đô).
Các lợi ích trước mắt của dịch vụ đặt vé xổ số trực tuyến là khá rõ ràng, đặc biệt đối với các công ty xổ số không được quyền phát hành xổ số qua điện thoại, internet hoặc bị giới hạn địa hạt hoạt động.
