Chuyện hai người đảng viên đặc biệt (Kỳ 1)

Kỳ 1: Ông bí thư của dân đảo

Xa lắm rồi những năm tháng cơ hàn, người dân đảo Trí Nguyên (phường Vĩnh Nguyên, TP Nha Trang, Khánh Hòa) đang vươn mình phát triển mạnh mẽ. Người được xem là hạt nhân, “nhạc trưởng” tạo nên thay đổi kỳ diệu này là ông Nguyễn Minh Quế - Bí thư Chi bộ Trí Nguyên 2.

Ngủ không ngon khi thấy dân ở đảo nghèo

Một chiều muộn đầu tháng 3, trên chuyến tàu dân sinh rẽ sóng ra đảo Trí Nguyên, tôi không khỏi ngỡ ngàng khi gần cập cầu cảng, nhiều người trên tàu ngước nhìn các tòa nhà kiên cố ở đảo và hồ hởi hát vang “Xưa cho đến nay/Ông người hiền xóm chài/Trằn trọc thâu đêm/Lo cho dân giàu mạnh…

Thấy tôi ngơ ngác, bà Nguyễn Thị Chiến (thành viên Đội xe thồ tự quản Bến thủy nội địa Phú Quý) vỗ vai giải thích “hát về ông Nguyễn Minh Quế đó. Ngưởi dân Trí Nguyên gọi ông ấy là Bí thư Hai Quế của dân đảo”. Chỉ về phía những lồng bè nuôi trồng hải sản quanh đảo, bà Chiến kể tiếp, hầu hết dân đảo Trí Nguyên khá giả lên chủ yếu nhờ vào nuôi trồng hải sản kết hợp làm du lịch mà ông Quế là người khởi xướng và miệt mài vận động người dân làm mô hình này. Cái tâm, cái tính của ông ấy tốt lắm, ai cần gì cũng giúp như giúp người thân.

Khi tôi bước chân lên chợ đảo Trí Nguyên, người dân nơi đây lại vây kín chung quanh rôm rả kể về ông Quế như ông là hình tượng mang lại niềm vui, tự hào cho họ. Bấm đốt ngón tay, bà Thu Chúc thổ lộ, hơn 10 năm qua, nghe theo ông Quế đi nuôi trồng thủy sản kiểu lồng bè, gia đình tôi xây được nhà lầu, mua xe đắt tiền, cho con đi học ở thành phố lại có thêm khoản tiền tích lũy nên không phải thấp thỏm lo âu thiếu thốn lúc biển động.

Nhiều người khác trên đảo Trí Nguyên cũng kể rằng, đảo giờ chẳng thua gì thị trấn, thị xã. Còn hơn 20 năm trước, khó khăn không kể xiết, người dân chỉ quanh quẩn thả lưới gần bờ kiếm cá sống qua ngày, nhà cửa lụp xụp. Khi ấy, ai cũng nghĩ nuôi trồng gắn với du lịch là việc làm phiêu lưu. Nhưng rồi ông Quế tiên phong làm trước để chứng minh. Kể từ đó, ngày nối ngày, đôi chân ông Quế chạy đến từng nhà chỉ cách làm bè, cách nuôi cá chim, cá mú, cá bớp. Đồng thời, ông Quế mua một chiếc đò chở khách ra thăm đảo, trực tiếp cho xem các loại cá đang bơi ở lồng bè của người dân. Ai thích loại nào, dân đảo bắt vào nhà hoặc nhà hàng trên đảo chế biến cho khách ăn và mua về nếu có nhu cầu.

Chẳng mấy chốc, cái tên đảo Trí Nguyên, hải sản Trí Nguyên vang xa, khách trong và ngoài nước thường xuyên tìm đến. Ai cũng ấn tượng sâu sắc với chất lượng hải sản, sự hiếu khách, hồn hậu của dân đảo. “Giờ đôi lúc ngồi trong nhà lầu nhìn trời mưa lại rưng rưng nhớ cảnh 20 năm trước, cán bộ Quế toàn thân ướt đẫm, đôi chân bủng nước, rỉ máu, phải quấn nylon cho khỏi đau nhưng vẫn chạy quanh đảo hô bà con phải làm mô hình kinh tế nuôi trồng lồng bè gắn với du lịch thôi. Thế mới vươn lên được”, bà Thu Thanh, một người dân đảo bộc bạch.

Vừa chở tôi trên chiếc xe máy cũ băng qua những con đường bê-tông phẳng lỳ để đến nhà ông Quế, anh Nguyễn Thanh Sinh (sống ở đảo Trí Nguyên đã hơn 20 năm và có nhiều năm tham gia tổ bảo vệ an ninh, trật tự đảo) cũng vừa tâm tình, nói đến sự khang trang của đảo Trí Nguyên hôm nay không thể không nhắc đến ông Quế.

Tiếp khách trong căn nhà còn phảng phất mùi sơn mới, ông Nguyễn Minh Quế lý giải ngắn gọn: “Động lực lớn nhất để tôi gắn bó với đảo Trí Nguyên hơn 50 năm qua và bền bỉ giúp người dân là để được ngủ ngon. Bởi tôi đã xem đảo là gia đình lớn, mỗi người dân như một thành viên nhà mình nên thấy họ nghèo, họ khó khăn là không ngủ được”.

Từ người đầu tiên, đến nay đã có 150 gia đình ở đảo Trí Nguyên biết làm thành thục mô hình nuôi trồng hải sản gắn với du lịch.

Tuổi xế chiều vẫn dốc sức vì cộng đồng

Ngược dòng thời gian, ông Quế kể, ông sinh năm 1951 ở Bình Định, năm 1968 ông vào đảo Trí Nguyên xây dựng đời sống mới. Biết rõ dân trên đảo “góp” lại từ nhiều tỉnh khác nhau nên trong những lần quây quần, ông Quế cầm tay từng người đặt lên nhau thủ thỉ “tất cả chúng ta đều là cháu Bác Hồ, hãy yêu thương, đùm bọc, đoàn kết nhau làm ăn. Rồi đất nước sẽ đến ngày giải phóng, đừng nghe theo kẻ xấu, phải kiên trì bám đảo, xem nơi đây như máu thịt của mình”. Với những lời khuyên chân thành, ấm áp của ông Quế, chẳng mấy chốc mọi người từ xa lạ trở nên thân thuộc.

Từ sự tháo vát và chăm lo cho nhân dân, năm 1987, ông Quế được tổ chức đưa vào đất liền làm Phó Chủ tịch UBND Vĩnh Nguyên. Nhưng rồi năm 1989 ông lại quyết định xin quay ra đảo Trí Nguyên để ngày đêm lao vào giúp người dân xây dựng mô hình nuôi lồng bè, tạo đột phá kinh tế.

Năm 2006, ông Quế làm Bí thư Chi bộ Bích Hải (chi bộ đầu tiên cho các vùng hải đảo của Vĩnh Nguyên gồm Vũng Ngán, Bích Đầm, Hòn Một, đảo Trí Nguyên…). Ít năm sau, đảo Trí Nguyên được tách ra thành lập chi bộ riêng, ông Quế tiếp tục làm bí thư chi bộ ở đảo Trí Nguyên liên tục cho đến năm 2022 vì trục trặc sức khỏe ông xin nghỉ. Năm 2024, trước yêu cầu của tổ chức và mong muốn của người dân đảo, ông Quế tiếp tục làm Bí thư Chi bộ Trí Nguyên 2.

“Xưa kia, vùng hải đảo của phường Vĩnh Nguyên duy nhất có Chi bộ Bích Hải, giờ phát triển thành 4 chi bộ gồm: Chi bộ Bích Đầm, Chi bộ Vũng Ngán và 2 chi bộ ở đảo Trí Nguyên là Chi bộ Trí Nguyên 1, Chi bộ Trí Nguyên 2. Tôi cũng lớn tuổi rồi nhưng các đảng viên trẻ và người dân trên đảo một mực động viên tôi làm tiếp nên Đại hội Chi bộ Trí Nguyên 2 nhiệm kỳ 2025-2027, tôi được bầu làm bí thư. Còn từ năm 1997 đến nay tôi liên tục làm đại biểu HĐND phường Vĩnh Nguyên”, ông Quế chia sẻ.

Theo một số người dân đảo Trí Nguyên, ít có người nào ở Khánh Hòa làm bí thư chi bộ nơi hải đảo lâu như ông Quế. Nhưng hình ảnh gần dân, sát dân, hiểu dân, thương dân của ông Quế khiến ai trên đảo cũng muốn ông làm bí thư tiếp.

Nhìn những bè cá vững chắc nằm quanh đảo, ánh mắt ông Quế bừng lên niềm hạnh phúc, thổ lộ: “Từ việc không ai dám làm, giờ đã có 150 gia đình ở đảo Trí Nguyên thành thục làm mô hình nuôi trồng hải sản gắn với du lịch. Một số gia đình thì dùng tàu lớn đánh bắt ngoài khơi xa. Đề phòng người dân lơ đễnh, tôi liên tục đi nhắc nhở, ai đón khách du lịch đến tham quan bè cá phải bảo đảm an toàn. Chỉ những bè được nhà nước cấp phép cho nấu nướng ăn uống trên bè mới được tổ chức. Nếu không phải hướng dẫn khách vào quán ăn trên đảo rồi đưa hải sản vào chế biến cho họ sử dụng, kể họ nghe những câu chuyện đổi thay, tình yêu mỗi người dành cho vùng biển đảo này”.

Nhiều năm dõi theo các hoạt động của ông Quế, ông Trần Quang Thịnh, Phó Chủ tịch UBND phường Vĩnh Nguyên nhận xét, suốt mấy chục năm qua, ông Quế là người cán bộ đảng được lòng hầu hết người dân trên địa bàn, nhất là 3.000 người dân đảo Trí Nguyên. Vậy nên, khi địa phương có chương trình vận động xóa nhà dột nát, ủng hộ vùng thiên tai, bão lũ ông Quế vận động rất tốt. Đồng thời, ông Quế là người tận tụy trong việc phát triển đảng viên nơi hải đảo và gắn kết người dân ở đó thành một khối vững mạnh. Ông cũng là người đầu tiên thành công trong mô hình gắn nuôi trồng bè hải sản với kinh doanh. Từ đó, các gia đình trên đảo Trí Nguyên và vùng lân cận làm theo hướng dẫn của ông để cùng làm giàu.

(Còn nữa)