Vì cuộc đời là những ngã rẽ

Những lựa chọn khó khăn

Nếu cuộc đời là một chuỗi những lựa chọn, có thể thấy Mahershala Ali luôn ngả về những lựa chọn khó khăn. Mẹ anh là một cựu bộ trưởng trong chính quyền Mỹ, theo Thiên Chúa giáo, nhưng anh lại quyết định cải sang đạo Hồi (ở tuổi 20, khi được một người bạn giới thiệu). Trong những bữa ăn, anh thường chọn một quả trứng ốp-lết thay vì một đĩa pasta ngon lành nhưng thừa dinh dưỡng. Khi còn ngồi trên ghế nhà trường, chàng trai cao lớn chơi bóng rổ rất tốt ấy đã phải chọn lựa giữa thể thao và nghệ thuật. Và quyết định hệ trọng gần nhất của anh: Từ bỏ loạt phim truyền hình đình đám House of Cards.

Khi phim truyền hình bước vào kỷ nguyên vàng son, Mahershala rất sợ viễn cảnh mà nhiều đồng nghiệp đã trải qua: tự mãn và lười thay đổi trải nghiệm. Thế nên, đến mùa thứ ba của House of Cards, Mahershala quyết định từ bỏ, dù khán giả vẫn đang rất thích vai Remy Danton của anh, một vai diễn từng mang về cho anh đề cử Emmy và rất nhiều lời tán dương từ giới phê bình.

Anh nói: "Người ta thỉnh thoảng vẫn nhầm lẫn bởi sự biết ơn và hài lòng". Anh biết ơn vì những gì vai Remy Danton đã mang lại, nhưng không hài lòng. Sự cầu tiến ấy không dễ để tìm thấy ở một người đã tứ tuần. Và quyết định dũng cảm ấy đã mang lại trái ngọt là giải Oscar trong Moonlight. Mọi thứ, theo ví von của chính Mahershala, bỗng dưng "đồng loạt phù hợp với nhau như trong trò chơi xếp gạch (Tetris)" mà anh từng mê mẩn hồi còn nhỏ vậy.

Tài năng nở muộn

Sự nghiệp của Mahershala trước House of Cards là một chuỗi những thăng trầm, mà trầm nhiều hơn thăng. Mười lăm năm hành nghề của anh, bên cạnh những phim không thật sự gây tiếng vang, còn có những vai nhỏ trong các phim bom tấn như The Curious Case Of Benjamin Button hay The Hunger Games.

Nhờ biết Mahershala từ The Curious Case Of Benjamin Button, đạo diễn Ð.Phin-chơ (David Fincher) mới mời anh vào House of Cards, và từ ấy, sự nghiệp của anh thay đổi. Ðó là một tài năng nở muộn, và anh đang bước vào giai đoạn hoạt động nghệ thuật hăng say nhất.

Năm ngoái, đã có lúc anh làm việc bảy ngày/tuần, đóng... bốn vai ở bốn thành phố khác nhau. Ở Baltimore là House of Cards cho một nhân vật khôn ngoan, giảo hoạt trong ván bài chính trị. Ở New York là một nghệ sĩ trong bộ phim mang tính thể nghiệm Future Relic. Ở Miami là Moonlight và cuối cùng là đến Brooklyn vào cuối ngày cho vai diễn trong serie Luke Cage đình đám. Bốn nhân vật ấy khác nhau từ hình thể cho đến tính cách.

"Tôi sẽ chả bao giờ ôm đồm kiểu ấy lần nữa," Mahershala nói. "Các nhân vật cứ nhập vào nhau, cứ như mình đóng những phiên bản khác nhau cho cùng một nhân vật vậy". Sự lo sợ của Mahershala hơi thừa, bởi một trong bốn nhân vật mà anh phải phân thân thời gian ấy đã mang về cho anh tượng vàng Oscar.

Bình thản và viên mãn

Với những người yêu thích các dụ ngôn chính trị, tượng vàng dành cho Mahershala Ali là một câu chuyện tuyệt vời. Người Hồi giáo đầu tiên trong lịch sử giành Oscar cho một bộ phim về nỗi khốn khổ của một cậu bé da mầu đồng tính, trong xã hội Mỹ đầy phức tạp hiện tại. Ðạo diễn của phim ấy - một người Do Thái da mầu - cũng giành luôn tượng vàng.

Thế nhưng, ai cũng phải thừa nhận Mahershala Ali hoàn toàn xứng đáng được vinh danh. Ðấy là hành trình thành công của một con người bình thường trong xã hội, nỗ lực không ngừng nghỉ và cuối cùng đạt được thành quả xứng đáng. Trên sân khấu Oscar, Mahershala tri ân lời dạy theo anh mấy chục năm của những người thầy lúc bắt đầu sự nghiệp: "Diễn xuất không phải là câu chuyện của bản thân con, mà là câu chuyện của nhân vật. Con phải phục vụ cho câu chuyện ấy, nhân vật ấy".

Trong Moonlight, Mahershala Ali vào vai Juan, một kẻ buôn bán ma túy ở Miami. Gã đã nuôi người hùng trong phim, Chiron, như con trai mình. Gã bảo vệ cậu bé, cho cậu bé ăn, dạy cậu bé bơi và khuyến khích cậu bé tìm ra bản ngã của chính mình. Nhưng cũng chính Juan là người bán ma túy cho mẹ của cậu bé. Diễn xuất nội tâm vừa đau đớn, vừa xấu hổ của Juan đã chinh phục tất cả, kể cả chính... Mahershala. "Tôi nhớ anh ấy nhiều hơn bất kỳ nhân vật nào trong sự nghiệp," Mahershala nói trước đêm nhận giải Oscar.

Bình thản là từ dùng để mô tả diễn xuất của Mahershala. Anh không "lên gân", không đến mức phải nhập vào nhân vật theo trường phái method-acting, mà diễn nhẹ nhàng như không, đúng kiểu của một người "tứ thập nhi bất hoặc". Sau vụ khủng bố 11-9, tên anh bị đưa vào danh sách theo dõi của Cục Ðiều tra liên bang Mỹ. Vì anh đạo Hồi, lại còn da mầu. Nhưng anh vẫn bình thản như vậy.

Khi phát biểu trong lễ trao giải, anh cũng không đặt nặng vấn đề trở thành "người Hồi giáo đầu tiên đoạt Oscar". Anh cảm ơn những người thầy, anh cảm ơn vợ vì đã vác bầu theo anh suốt ba tháng trước khi sinh, khi Moonlight liên tục được vinh danh ở các liên hoan phim. Anh cũng bày tỏ sự tiếc nuối dành cho La La Land, bộ phim bị công bố... nhầm phim hay nhất với Moonlight một cách đầy hy hữu.

Bốn mươi ba tuổi, Mahershala đã biết như thế nào là viên mãn. Bởi vì chỉ bốn ngày trước khi giành Oscar, anh đã lên chức bố, khi vợ chồng anh chào đón đứa con gái đầu lòng. Khiêm tốn, im lặng làm tốt công việc của mình, và ra những quyết định dũng cảm, đó là lựa chọn của Mahershala Ali!