Tìm phút bình yên thời 4.0

Có bao giờ bạn tự đòi hỏi bản thân mình sau một ngày làm việc mệt mỏi: tôi cần một vài phút yên lặng. Có bao giờ bạn tỉnh giấc giữa đêm khuya vắng và bất chợt nhận ra một không khí thật khác lạ: đêm tĩnh mịch.
0:00 / 0:00
0:00

Âm thanh của tàu xe, của lao xao tiếng người, của hối hả cuộc sống hết thảy đều tan biến hết. Không một tiếng động. Không một ánh sáng. Và thật tự nhiên, bạn có nhu cầu nói chuyện với chính bản thân mình.

Trước thời đại 4.0, thông tin đến với chúng ta qua báo giấy, qua tivi, hoặc buổi sơ khai của báo điện tử thì chúng ta đọc tin tức từ các phòng internet công cộng. Còn bây giờ thì phương tiện kỹ thuật số đã được cá nhân hóa một cách tối đa, chúng ta có thể đọc tin tức về mọi lĩnh vực trên các nền tảng số, từ máy tính cá nhân, máy tính bảng và đặc biệt là dễ dàng tiếp cận và xử lý thông tin mọi lúc mọi nơi từ điện thoại thông minh, chỉ cần bạn có một kết nối internet ổn định.

Và với các thuật toán ngày càng tinh vi, các công cụ thông minh cũng cá nhân hóa thông tin mà bạn quan tâm. Chúng thu thập xem bạn thích xem gì, quan tâm gì rồi hướng bạn tới những mục đó. Kết quả là thời gian bạn dành cho sự quan tâm của mình dài hơn, và thời gian thực tế bạn “giao tiếp” với xã hội ít đi. Tôi nhận thấy rằng thông tin tràn ngập và các mạng xã hội kiểu ”mì ăn liền” như TikTok, đoạn video ngắn (short video), làm cho khả năng cảm thụ của bộ não kém đi. Với thói quen đó, thật khó để cho một người có thể đọc hết một bài viết dài từ đầu tới cuối hay xem một bộ phim hoàn chỉnh. Não bộ quen kiểu “ăn nhanh” sẽ chỉ thích những trích đoạn ngắn, những “fastfood” làm não bộ chúng ta “béo phì” và chậm chạp. Như vậy là việc nuông chiều bản thân bằng các thông tin “gây nghiện” trong thời đại 4.0 đã làm chúng ta mất dần đi khả năng cảm thụ đầy đủ các góc cạnh và thấu hết vị của một cuốn sách hay, một bộ phim ý nghĩa, và nói rộng ra là của cuộc sống nhân văn.

Bạn thử quan sát mà xem, giờ thì ít ai nói chuyện về việc tối qua xem phim gì, diễn biến tiếp theo ra sao, bởi vì mỗi người đã có sự quan tâm khác nhau, bởi vì hầu như ai cũng đã có một chiếc điện thoại thông minh của riêng mình.

Có thể thấy rằng, thời đại trí tuê nhân tạo AI (Artificial Intelligence) đang tới rất nhanh và mạnh mẽ, khiến nhiều người lo sợ rằng AI sẽ dần thay thế, lấn lướt và cuối cùng là hủy diệt loài người. Nhiều quốc gia đã tính tới và lập các ủy ban phòng chống các mối đe dọa từ AI. Mối đe dọa này thiết nghĩ không phải là chuyện viển vông. Có thể thấy rằng thời đại ngày nay không chỉ bội thực thông tin mà còn tiến tới gia tăng theo hướng nguy hiểm: thật giả lẫn lộn, thông tin bị bóp méo và nhào nặn hướng đối tượng nhắm mục đích nào đấy.

Giờ đây, trong xã hội ngày càng nhiễu loạn thông tin, để tìm một phút tĩnh lặng cho bản thân mình lại càng khó khăn hơn. Nhưng tìm đâu cho xa nhỉ, giây phút đó luôn tồn tại chính ở trong tâm mỗi người. Bạn hãy làm theo cách này nhé: nhắm mắt lại, hít thở đều, để tâm trí không bay nhảy trên cành cây như con khỉ chuyền cành; bạn hít thở đều, thế là bạn neo giữ được tâm của mình rồi đấy. Từ những việc đơn giản trong cuộc sống, như uống một cốc nước, ăn một món ăn, hay đơn giản là hít thở thôi, bạn để tâm vào điều mình làm, cảm nhận điều mình đang làm, tôi nghĩ đấy là cách “dĩ bất biến ứng vạn biến” để mang lại sự điềm tĩnh và bình yên cho thân và tâm trong thời đại 4.0 này.