Thế bế tắc khó khai thông

Vòng đàm phán mới nhất về lệnh ngừng bắn ở Dải Gaza đã kết thúc tại Thủ đô Cairo của Ai Cập mà không đạt được thỏa thuận nào, khi cả phong trào Hồi giáo Hamas của Palestine và Israel đều không nhất trí với một số điều kiện do các bên trung gian đưa ra.
Biếm họa: EMAD HAJJAJ
Biếm họa: EMAD HAJJAJ

AP cho biết, cả phái đoàn của Hamas và Israel đều đã rời Cairo ngay trong ngày 25/8 sau cuộc gặp với các nhà trung gian hòa giải Ai Cập và Qatar trong khuôn khổ vòng đàm phán mới nhất về lệnh ngừng bắn ở Gaza. Trong một tuyên bố cùng ngày, thành viên cấp cao của Hamas, ông Izzat al-Rishq nói rằng, phái đoàn Hamas đã rời Thủ đô của Ai Cập sau khi có cuộc gặp với các nhà hòa giải Ai Cập và Qatar để lắng nghe về kết quả của vòng đàm phán mới nhất. Giám đốc Cơ quan Tình báo Trung ương Mỹ (CIA) William Burns nằm trong số các quan chức Mỹ tham gia các cuộc đàm phán tại Cairo, cùng những người đứng đầu cơ quan tình báo và an ninh của Israel.

Ai Cập, Qatar cùng với Mỹ đã nỗ lực thúc đẩy các vòng đàm phán trong nhiều tháng qua nhằm đạt được thỏa thuận ngừng bắn ở Gaza và trao đổi con tin giữa Israel và Hamas. Washington vẫn đang thảo luận với các nhà trung gian hòa giải về các đề xuất mới nhằm giảm bớt bất đồng giữa Israel và Hamas, cũng như về cơ chế thực hiện kế hoạch ngừng bắn. Tuy nhiên, việc Israel kiên quyết duy trì sự hiện diện của quân đội nước này tại Hành lang Philadelphi dọc biên giới Ai Cập - Gaza đã trở thành một điểm bế tắc chính.

Ai Cập đã tái khẳng định lập trường kiên định của nước này về việc Israel phải rút quân hoàn toàn khỏi Hành lang Philadelphi và khu vực cửa khẩu biên giới Rafah phía Gaza. Truyền thông Mỹ trước đó cho hay, Cairo cũng đã bác bỏ các đề xuất của Tel Aviv và Washington về việc xây dựng các tháp canh của Israel dọc Hành lang Philadelphi sau khi kết thúc xung đột.

Bất chấp kết quả đàm phán được giới quan sát nhận định là “giậm chân tại chỗ”, Mỹ vẫn đánh giá cuộc thảo luận lần này tiến triển tích cực. Chia sẻ ý kiến trong cuộc họp báo trực tuyến ngày 26/8, Người phát ngôn Hội đồng An ninh quốc gia Mỹ John Kirby phản bác những ý kiến cho rằng, đàm phán đã đổ vỡ, khẳng định rằng, các cuộc thảo luận diễn ra theo hướng xây dựng. Quan chức này cho biết thêm, Brett McGurk - Điều phối viên Hội đồng An ninh quốc gia Mỹ phụ trách Trung Đông và Bắc Phi, người đã tham gia các cuộc thương lượng để thúc đẩy thỏa thuận ngừng bắn và giải phóng con tin - sẽ sớm rời Cairo sau khi ở lại thêm một ngày để bắt đầu các cuộc đàm phán cấp chuyên viên.

Theo ông Kirby, các bên sẽ nối lại các cuộc thảo luận trong vài ngày tới để tháo gỡ những bất đồng về một số vấn đề cụ thể. Dự kiến, các nhóm công tác sẽ tìm cách giải quyết các vấn đề liên quan việc trao đổi con tin Israel mà Hamas đang giam giữ và ngược lại. Ông Kirby cho biết, các chi tiết cần được giải quyết, bao gồm số lượng con tin có thể được trao đổi, danh tính của họ...

Cuộc đàm phán mới nhất tại Cairo đánh dấu nhiều tháng thảo luận mà chưa đi đến một thỏa thuận nào để chấm dứt chiến dịch quân sự của Israel ở Dải Gaza, hoặc giải thoát những con tin còn lại mà Hamas bắt giữ trong cuộc tấn công ngày 7/10/2023. Vòng đàm phán lần này đã diễn ra trong bối cảnh căng thẳng khu vực leo thang. Cuối tuần qua, lực lượng Hezbollah ở Lebanon đã phóng hàng trăm tên lửa và thiết bị bay không người lái vào Israel, trong khi quân đội Israel cho biết, đã tấn công khu vực biên giới Lebanon để ngăn chặn một cuộc tấn công lớn hơn. Ông Kirby đánh giá xung đột xuyên biên giới vào cuối tuần không ảnh hưởng đến các cuộc đàm phán.

Hiện các điểm bế tắc chính trong các cuộc đàm phán bao gồm sự hiện diện của Israel tại Hành lang Philadelphi, một dải đất hẹp dài 14,5 km dọc theo biên giới phía nam của Gaza với Ai Cập. Kênh truyền hình Al-Qahera News TV ngày 26/8 dẫn lời một nguồn tin cấp cao nêu rõ, Ai Cập "đã nhắc lại với tất cả các bên rằng, họ sẽ không chấp nhận bất kỳ sự hiện diện nào của Israel" dọc theo Hành lang Philadelphi chiến lược ở biên giới giữa Dải Gaza và nước này, kể cả khi xung đột chấm dứt. Đây cũng là lập trường không thay đổi của Hamas trong các cuộc đàm phán. Ngoài ra, Ai Cập cũng kêu gọi Israel rút quân khỏi Rafah, cửa khẩu duy nhất từ lãnh thổ Palestine không do Israel trực tiếp kiểm soát.