Khi các vận động viên (VĐV) đang đạp xe lướt qua những ngọn núi, huấn luyện viên Tadesse Mikiele, lái một chiếc xe tải nhỏ mầu xanh lam, quan sát và thảo luận về chiến thuật với các cộng sự của mình. Sau đó, ông Mikiele ra hiệu cho đội trưởng CLB là Genet Mekonen: “Tại sao lại giảm tốc độ? Dũng cảm lên. Hãy tăng tốc độ khi xuống dốc”. Genet lập tức tăng tốc và gia nhập nhóm phía trước. Chỉ còn hai ngày nữa là tới cuộc đua tiếp theo, Tadesse cho biết, ông cảm thấy rất hào hứng.
Không khí tập luyện hăng say của các VĐV khiến nhiều người không thể tưởng tượng được rằng, 18 tháng trước, xe tăng cày xéo dọc con đường này ở vùng Tigray. Trong khi đó, máy bay không người lái tấn công các mục tiêu từ trên cao. Đó là cuộc chiến khốc liệt giữa Lực lượng Phòng vệ quốc gia Ethiopia và nhóm vũ trang do Mặt trận Giải phóng nhân dân Tigray lãnh đạo. Trong hai năm xung đột (từ tháng 11/2020 đến tháng 10/2022), ước tính 600.000 người đã thiệt mạng ở khu vực phía bắc Ethiopia.
Việc các đội đua xe đạp của Tigray quay lại thi đấu trên đường trường là dấu hiệu cho thấy cuộc sống bình thường đang dần trở lại sau chiến tranh tàn khốc. Nạn đói và tình trạng bất an vẫn tồn tại ở một số khu vực nhưng ít nhất thể thao đã được nối lại. “Tôi không có từ nào để diễn tả, đó là khoảng thời gian tồi tệ. Dù vậy, may mắn tôi đã sống sót”, Genet chia sẻ.
Theo The Guardian, Tigray được biết đến với văn hóa đi xe đạp. Nơi đây có đường dốc, đồi núi và lịch sử đầu tư vào thể thao. Tuy nhiên, chiến tranh đã thay đổi mọi thứ. Hiện, chỉ có ba trong số sáu đội đua xe đạp nữ của Tigray còn hoạt động. CLB Mekelle 70 Enderta có 16 VĐV trước cuộc xung đột. Hiện, đội đua này chỉ còn 8 thành viên, trong đó chỉ có 4 người là thành viên của đội trước khi chiến tranh nổ ra.
Serkalem Taye là một trong những VĐV của CLB đã dành một năm ở tiền tuyến, chiến đấu trong hàng chục trận chiến trước khi đoàn tụ với đồng đội của mình. “Tôi không nghĩ mình sẽ sống sót chứ đừng nói đến việc quay lại đạp xe. Những người khác đã phải di dời. Đội đua tồn tại được nhờ nỗ lực của huấn luyện viên Tadesse, người đã nỗ lực hàn gắn lại CLB”, người này cho biết. Trong khi đó, Genet cho rằng: “Việc đạp xe cần được đào tạo liên tục nếu bạn muốn cạnh tranh, nhưng chúng tôi không thể thi đấu trong gần ba năm vì Covid-19 và chiến tranh”.
Tháng trước, Mekelle 70 Enderta đã thi đấu trong một giải đấu được tổ chức kéo dài nhiều ngày ở Axum (Ethiopia) trước sự theo dõi của hàng trăm khán giả. Ông Berihu Mesfin, Tổng Thư ký Liên đoàn đua xe đạp Tigray, đơn vị tổ chức sự kiện gần đây, cho biết: “Hầu hết nam VĐV đua xe đạp của Tigray đã đăng ký tham gia chiến đấu và nhiều người đã thiệt mạng. Dù vậy, chúng tôi đã bắt đầu tổ chức lại các cuộc thi, các hoạt động đạp xe ở Tigray đang hồi phục”.
Theo ông Mesfin, các nữ VĐV của Mekelle 70 Enderta đã không được trả lương kể từ tháng 10/2020, một tháng trước khi chiến tranh nổ ra. Họ sống trong ký túc xá của đội, được miễn phí tiền ăn song không có tiền để trang trải các chi phí cá nhân khác. Thành viên Serkalem Taye cho biết: “Chúng tôi không thể mua quần áo hay thậm chí là xà phòng, nhưng chúng tôi vẫn ở đây vì lợi ích của đội”.
Hoạt động đua xe đạp chính thức trở lại ở Tigray vào tháng 6/2023, tám tháng sau khi lệnh ngừng bắn kết thúc chiến tranh. Ông Berihu cho biết, các VĐV xe đạp của Tigray đã thắng hầu hết các cuộc đua tổ chức tại Ethiopia và thậm chí cả châu Phi. Tại Đại hội thể thao châu Phi tổ chức ở Ghana vào tháng 3 vừa qua, tất cả sáu phụ nữ được chọn để đại diện cho Ethiopia đều đến từ Tigray, trong đó có ba phụ nữ đến từ Mekelle 70 Enderta.
