Say mê tạo tác những... kỷ lục

Nhà thư pháp Trần Quốc Ẩn nổi tiếng ở Nha Trang với những sản phẩm văn hóa kỷ lục Việt Nam. Hiện tại ông lại gắn bó với những bộ đèn lồng độc đáo đầy nét văn hóa Việt do mình chế tác. Hàng nghìn bộ đèn đã được treo ở các đình chùa, ở trường học, gia đình. Nhiều chiếc đã ra tới tận nước ngoài như một món quà quê hương.
0:00 / 0:00
0:00
Nhà thư pháp - họa sĩ Trần Quốc Ẩn bên sản phẩm đang hoàn thiện.
Nhà thư pháp - họa sĩ Trần Quốc Ẩn bên sản phẩm đang hoàn thiện.

Những kỷ lục đặc sắc

Trần Quốc Ẩn sinh ra ở Nha Trang (1961), học nghệ thuật ở Huế. Ông kể, dù học nhạc nhưng máu hội họa vận vào người thành niềm đam mê nên thường hay “lẻn” sang trường mỹ thuật học thêm suốt thời sinh viên.

Bởi thế sau này khi tốt nghiệp nhạc (1984) đang làm ở đoàn Hải Đăng - Phú Khánh nổi tiếng nhưng Trần Quốc Ẩn vẫn xin nghỉ về nhà mở xưởng làm quảng cáo, vẽ tranh thủy mặc và nghiên cứu thư pháp. Xưởng vẽ của Trần Quốc Ẩn nằm trong con hẻm nhỏ bên rạp Tân Tân - Rạp chiếu phim - công trình văn hóa cổ xưa trên đường Thống Nhất, Nha Trang. Đang làm nghề mưu sinh thì máu tài tử nổi lên. Chàng họa sĩ muốn làm những sản phẩm văn hóa mang tầm cỡ để thỏa chí.

Năm 2001, Trần Quốc Ẩn làm một công trình đặc biệt: Cuốn sách “Nhật ký trong tù” của Hồ Chí Minh, kích cỡ 50x100cm, nặng 40kg, bìa bằng gỗ chạm khắc công phu. Từng trang cuốn sách đều thể hiện bằng chữ thư pháp như “rồng bay phượng múa”. Cuốn sách đặc biệt này được giải Tinh hoa Việt Nam ở Festival Huế năm 2002, giải Sách vàng tại Hội sách TP Hồ Chí Minh năm 2004. Cuối cùng cuốn sách quý được nhà thi pháp tặng Bảo tàng Hồ Chí Minh chi nhánh TP Hồ Chí Minh.

Kỷ lục khác Trần Quốc Ẩn thực hiện năm 2005 là trình diễn viết câu đối lớn nhất Việt Nam rộng 2,4m, dài tới 30m. Khi nhà thư họa trình diễn cây bút lông dài 0,5m, cái nghiên mực đá nặng 36kg (phải dùng xe kéo), công chúng chứng kiến có cảm giác như xem một màn múa võ đặc sắc tại sân Nhà Văn hóa Thanh niên TP Hồ Chí Minh.

Kỷ lục nữa của nhà thư pháp Trần Quốc Ẩn là thực hiện hơn 100 đĩa sứ có họa chân dung của một số văn nghệ sĩ trong và ngoài nước mà ông yêu thích và đã gặp: Trần Văn Khê, Võ An Ninh, Tuấn Ngọc, Lục Tiểu Linh Đồng… Trên mỗi đĩa của mỗi nhân vật đều có chữ ký của chính họ. Bộ sưu tập này vừa được Tổ chức Kỷ lục Việt Nam xác lập tháng 8/2018.

Đèn lồng Trần Quốc Ẩn

Sau những công trình kỷ lục nổi tiếng. Trần Quốc Ẩn rẽ sang một cuộc chơi khác. Đó là tham gia với các em nhỏ - nơi đó miền tuổi thơ trong tâm hồn ông vẫn dào dạt cảm xúc. Ông giúp các sân chơi trung thu ở trường học Nha Trang thêm sắc màu cổ tích bằng các bộ đèn kéo quân. Những cây đèn của Trần Quốc Ẩn lộng lẫy, tinh xảo tới từng chi tiết nhỏ, rực rỡ ánh sáng như chốn tiên cảnh.

Chơi đèn kéo quân, Trần Quốc Ẩn lại cảm nhớ đến một loại đồ chơi thiếu nhi khác lâu nay ít được chú ý: đèn lồng! Tâm hồn người nghệ sĩ với bàn tay khéo léo nghệ nhân lại làm cho ông trỗi dậy niềm đam mê mới. Ông dành thời gian đi ra Hội An vào TP Hồ Chí Minh tới tận đường Lương Nhữ Học (Quận 5) xem đèn lồng biến cải ra sao. Từ đó ông nhận xét, đèn lồng hiện có trên thị trường phần lớn xuất xứ Trung Quốc, hay làm mẫu đơn điệu không có nét riêng. Như vậy phải làm sao ra mẫu một loại đèn có thể trang trí được mọi hình ảnh lên đó. Vì hình ảnh sẽ làm cho đèn sống động, tạo sắc mầu riêng biệt theo chủ ý của người thiết kế. Trần Quốc Ẩn quan niệm, làm đơn giản bằng các chi tiết lắp ráp nhưng khi treo phải sang trọng, ánh sáng lung linh gợi nét văn hóa thuần khiết mà không gian nơi ấy đang có.

Như vô tình trong cảm thức, người nghệ sĩ chợt nhớ đến loại đèn ống đứng có thể treo bất cứ nơi đâu: như ngọn nến lung linh, cũng có thể nó như cột tháp kinh luân của Phật giáo hay với gia đình người bình thường thì nó là chiếc hoa đăng trang trí. Ông làm thử vài mẫu đem tặng bạn bè thân hữu và cả nhà chùa. Khác với những đèn lồng đủ dạng của Trung Quốc hay thủ công khác, chỉ có mầu hồng hay đôi chữ sơ lược thì đèn của Trần Quốc Ẩn đa dạng về hình dáng, kích cỡ với những bức họa do chủ nhân thiết kế in dán lên gồm tranh thủy mặc, hình ảnh Phật, Chúa, hoa lá, các ông Phúc Lộc Thọ, chuột Mickey, mèo Doraemon, mèo Kitty...

Đèn lồng của Trần Quốc Ẩn nhanh chóng lan tỏa khắp nơi, đặc biệt là ở các công trình văn hóa tâm linh như đình, chùa... Nhiều chùa sau đó đặt hàng trăm lồng đèn để trang trí không gian của mình như chùa Hiển Lam (Quy Nhơn, Bình Định) treo 204 đèn lồng đủ kích cỡ lập kỷ lục ngôi chùa treo đèn lồng làm thủ công lớn nhất Việt Nam (tháng 6/2022). Hiện nhiều chùa cũng thay đèn lồng Trung Quốc bằng đèn do ông Ẩn làm. Hơn 1.000 đèn lồng đủ kích cỡ do ông Ẩn chế tác đã lan tỏa ánh sáng ở nhiều nơi.