1/ Chiều 2-2, tại Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam khai mạc triển lãm “Nét Xuân - Art of Nôm”, do bảo tàng phối hợp Viện Nghiên cứu Hán Nôm tổ chức. Hoạt động trình diễn thư pháp và tương tác thư pháp cộng đồng được duy trì từ ngày 2-2 đến 2-3 (nghỉ đón khách từ 16 đến 18-2, tức mồng 1 đến mồng 3 Tết).
“Nét xuân - Art of Nom” giới thiệu 41 tác phẩm thư pháp gồm 16 tác phẩm thư pháp cổ điển và 25 tác phẩm thư pháp Tiền vệ, của bốn nhà nghiên cứu thư pháp và văn tự chữ Nôm: Nguyễn Quang Thắng, Trần Trọng Dương, Nguyễn Văn Thanh và Phạm Văn Tuấn. Đây là những bức tranh, bài ca độc đáo chào xuân Mậu Tuất.
2/ Lấy cảm hứng từ bài thơ “Nguyên tiêu” nổi tiếng của Chủ tịch Hồ Chí Minh và một số tác phẩm thi ca về mùa xuân đất nước của những thi nhân nổi tiếng trong lịch sử như Trần Nhân Tông, Nguyễn Trãi, Nguyễn Huy Lượng, Nguyễn Du..., các nhà nghiên cứu - nghệ sĩ thể hiện những câu đối xuân theo các thể chữ Nôm viết bằng mực Tàu trên nền giấy đỏ, giấy xuyến tạo sự trang nghiêm, gợi nhớ nét đẹp vàng son một thuở, qua đó truyền tải cảm xúc, hương sắc của Tết cổ truyền.
Từ cái nền đó, các tác phẩm thư pháp Tiền vệ (Avant-garde Calligraphy) được các tác giả mượn đường nét của chữ nghĩa để thực hiện những cuộc “rong chơi” bằng sự hòa quyện của nhịp điệu thư pháp với dáng hình của từ ngữ. Trong đó, có những tác phẩm tuy sử dụng phương pháp cổ điển với nét chữ gầy, mềm mỏng nhưng vẫn gây hiệu ứng đặc biệt về vần, tiết tấu, nhịp điệu nhằm kích thích thị giác người xem. Một số tác phẩm lại phá cách, thể hiện rõ tính ngẫu hứng, không phụ thuộc quy định về câu chữ, số lượng giống như thư pháp cổ. Sự đột phá đầy bất ngờ của lối viết thư pháp Tiền vệ với phong thái khỏe khoắn, tự tin đã mang lại sự thích thú cho người xem. Điều này được thể hiện rõ qua tác phẩm “Màu trời sông xuân” của các nghệ sĩ cho thấy cách chơi chữ, tạo chữ, biến đổi hoàn toàn khác so thư pháp cổ. Nhiều tác phẩm mang tính hình tượng cao, kết hợp thủ pháp tạo hình hiện đại một cách uyển chuyển, phóng khoáng, theo phong cách duy mỹ... Đặc biệt các tác phẩm “Non xanh nước biếc”, “Sông xuân nước lẫn mầu trời” (thơ Hồ Chủ tịch)... có bố cục rất linh động với những nét vung bút phóng khoáng, tạo mực chảy tự nhiên trên bề mặt chất liệu giấy, đã tạo ấn tượng thị giác mạnh mẽ với người xem.
Tác phẩm ‘’Màu trời sông xuân’’ tại triển lãm.
3/ Trong khi đó, theo nhà nghiên cứu Ân Xuyên Nguyễn Quang Thắng: Không có quy định về kiểu chữ viết trong văn bản đối với thư pháp. Thực tế, tác giả chỉ sử dụng phong cách thư pháp Hán Nôm trên nền thơ đã có sẵn. Bài thơ là chất liệu để nhà thư pháp thể hiện tư tưởng của mình.
“Nét xuân- Art of Nom” là nỗ lực tiếp nối phong trào thư pháp Hán Nôm nhằm tiếp tục khơi và làm bừng nở hơn mạch nguồn di sản văn hóa dân tộc. Trong đó, như các nhà nghiên cứu - nghệ sĩ bộc bạch: nội dung văn chương là duyên cớ cho xúc cảm giấy bút mực nghiên, đặc biệt là các tác phẩm chữ Nôm - một loại hình di sản văn hóa đã góp phần tạo dựng, hun đúc nên hồn cốt của tiếng Việt.
Thư pháp gia Nguyễn Quang Thắng giới thiệu ý nghĩa của tác phẩm.
