Ừ nhỉ? Đã thật lâu rồi, hôm nay ta mới thấy những chú chim sẻ với đôi cánh tự do bay lượn quay về làng. Có phải nó tìm thấy một chốn an toàn, bình yên? Có phải nó không còn nơi nương tựa khi khắp chốn đều giăng giăng cạm bẫy chực chờ?
Nhìn mấy chú chim chưa chịu bay đi còn nhảy nhót chuyền cành một cách mê mải, ta chợt nhận ra cuộc sống hình như đang đánh mất những điều bình dị, thân thuộc, quý giá mà ta không biết. Tuổi thơ xưa ở làng quê, hình ảnh những đàn chim nào có xa lạ gì, sao giờ cứ tiếc nuối?
Làng quê ngày ấy, vườn nhà nào cũng sum suê cây trái, rộn rã âm thanh và ngọt ngào hương vị. Trẻ con đứa nào cũng sẵn sàng nuôi một vài chú chim như là thú cưng, như là đam mê thơ ấu của mình. Ngày ấy, làng quê đang bình yên, chưa bị xâm thực của nền văn minh 4.0. Đường làng chưa bê-tông hóa mà còn rợp lũy tre, rợp bóng cây xanh. Chim chóc còn nhiều vô kể và đủ muôn loài. Tổ chim đóng chi chít trên các ngọn cây. Nhưng trẻ con chẳng mấy khi bắt những loài vừa khó nuôi vừa hót không hay, dáng không đẹp. Bọn trẻ ngày ấy chỉ say mê hai loài là chim sáo và chào mào. Để đánh bắt được hai loài chim này phải là những người gần như chuyên nghiệp. Sáo thường làm tổ trên các vách lèn đá cheo leo nên chẳng đứa nào dám trèo. Muốn nuôi đành xin mẹ tiền để mua một con được người ta bắt từ khi còn đỏ hỏn trong tổ, chưa kịp ra ràng. Sáo dễ nuôi, nhanh lớn. Chỉ cần vài con cào cào, ống nước là đủ cho nó một ngày. Nuôi sáo từ khi chưa có lông đến đầy đủ lông cánh, từ mắt đen sang màu vàng rồi đỏ để chỉ hy vọng tập được cho nó bắt chước giọng người thì tha hồ hãnh diện với bạn bè. Chào mào thì khác. Nó người nhỏ nhưng dáng đẹp lại hót hay. Chào mào rất khôn nên phải tay nghề cao dùng sập lồng bẫy hoặc chim mồi mới bắt được chúng.
Rồi làng quê thay da đổi thịt. Nông thôn mới với bê-tông hóa, kín cổng cao tường. Đã không còn bóng mát của những lũy tre làng; vườn cây chặt bỏ để lấy đất ở; lèn đá bị phá nát để lấy vật liệu xây dựng... Không còn chỗ trú ngụ, chim thiên di biền biệt phương nào. Có những bầy chim chẳng muốn đi xa hoặc nhớ chốn cũ quay về lại chịu cảnh rơi vào bẫy thợ săn đang dẫn dụ bằng những thiết bị điện tử hiện đại của thời công nghệ. Chim trời cá nước chẳng còn vô vàn như xưa mà trở nên ngày càng hiếm hoi. Chúng đã trở thành những đặc sản trên các bàn tiệc sang trọng của nhà hàng. Chúng trở nên dần quý hiếm và được mua bán đắt đỏ như một thú chơi, trào lưu thời thượng của kẻ lắm tiền. Những chú chim cảnh bị nhốt trong những chiếc lồng đẹp đẽ nhưng chật hẹp chẳng buồn nhảy nhót. Chúng ủ rũ nằm nhớ bầu trời tự do, đôi khi ngứa cổ cất lên giọng hót khàn đục vì không có sự hòa điệu của đồng loại, thiên nhiên; tiếc nuối bầu trời tự do ngoài kia...
