1/Hè 2024, nhiều sân khấu từ bắc đến nam đã giới thiệu các vở nhạc kịch đến khán giả. Tại Hà Nội, Nhà hát Tuổi trẻ công diễn một số vở như: “Bữa tiệc của Elsa”, “Zorba- chú mèo thám tử”, “Đứa con của yêu tinh”, “Bầy chim thiên nga”… tạo nên một chuỗi hoạt động phong phú, thu hút khán giả. Tại TP Hồ Chí Minh, Nhà hát kịch Sân khấu nhỏ mang tới vở “ Trạm cứu hộ động vật”, Sân khấu Quốc Thảo có vở “Đảo muôn màu - Thử thách sinh tồn”.
Trước đó, tại nhiều sân khấu trên cả nước, hàng loạt vở nhạc kịch dành cho nhiều đối tượng khán giả khác nhau, trong đó nhiều vở hướng về thanh thiếu nhi cũng đã được dàn dựng, ra mắt công chúng, tạo nên một làn sóng. Có thể kể tên như: “Người cầm lái” - vở diễn về Bác Hồ của Nhà hát Công an nhân dân phối hợp Học viện Âm nhạc quốc gia Việt Nam, “Sóng”, “Trại hoa vàng”, “Rồi tôi sẽ lớn” (Nhà hát Tuổi trẻ), “Alice ở xứ sở diệu kỳ” (Nhà hát kịch Việt Nam), “Tiên nga”, “Song lang”, “Lộ hàng” (Sân khấu kịch INDECAF), “Tuyết Sài Gòn”, “Tấm Cám”, “Thủy Tinh - Đứa con thứ 101” (Nhóm kịch Buffalo TP Hồ Chí Minh”, “Dế mèn phiêu lưu ký” (Nhà hát Giao hưởng Nhạc vũ kịch TP Hồ Chí Minh), “Hà Nội xưa và nay”, “Tôi đọc báo sáng nay” (Nhà hát Ca múa nhạc Thăng Long)....
 |
Cảnh trong vở diễn “Zorba - chú mèo thám tử”. |
2/Với số vở diễn nhiều và phong phú về đề tài, nhạc kịch đang có bước chuyển mình, hứa hẹn sẽ thu hút công chúng. Lý do để nhạc kịch đang có xu hướng ăn khách gần đây, là bởi thể loại kịch này bao chứa, tổng hợp nhiều hình thức biểu diễn khác nhau, dễ dàng cập nhật các xu hướng, nhiều yếu tố nghệ thuật để khám phá mà không gây cảm giác nhàm chán cho khán giả. Sự kết hợp giữa ca khúc, lời thoại, diễn xuất và nhảy múa của nghệ sĩ để biểu cảm và thể hiện nội dung, cùng với những yêu cầu khắt khe của kỹ thuật kịch hợp thành một thể thống nhất giúp khán giả được thỏa mãn nhiều giác quan. Nhạc kịch được cho là mang đến một sức trẻ, nhiều năng lượng, nhiều tính giải trí hơn, tiệm cận với nhiều loại hình giải trí khác trong thời đại bùng nổ các phương tiện công nghệ hiện nay. Đạo diễn, NSƯT Ánh Tuyết (Nhà hát Tuổi trẻ) chia sẻ, chị và một số đồng nghiệp hiện nay chủ yếu hướng tới việc làm sao để khán giả quan tâm, làm quen với nhạc kịch, xóa bỏ quan niệm nhạc kịch là thể loại hàn lâm và rất khó thưởng thức. Đây là hướng đi thực tế cần thiết, vì câu chuyện quan trọng nhất của sân khấu hiện nay là làm sao thu hút được khán giả mua vé đến rạp.
Ở giai đoạn đầu tiếp cận, các đơn vị sân khấu thường dàn dựng các vở có kịch bản nước ngoài. Tuy nhiên gần đây, nhận thấy nhu cầu ngày càng lớn của công chúng, nhất là khán giả nhỏ tuổi, một số sân khấu đã mạnh dạn dàn dựng các vở thuần Việt. Phục vụ các khán giả tuổi “teen”, các nghệ sĩ sân khấu sẽ có nhiều đất hơn để thể hiện tài năng của mình, không chỉ qua diễn xuất mà còn qua kỹ thuật hình thể, thanh nhạc, nhảy múa.
“Mùa hè yêu thương”
Đây là dự án hè 2024 của Nhà hát Tuổi trẻ với các vở diễn: “Bữa tiệc của Elsa”, “Vị vua không ngai”, “Giải cứu bà nội”, “Zorba - chú mèo thám tử”. Đây cũng là dự án biểu diễn thường niên với tâm huyết của các nghệ sĩ nhà hát, phối hợp với các đơn vị trong và ngoài nước, được dàn dựng hướng tới quy chuẩn quốc tế. Bên cạnh đó, cũng truyền tải nét văn hóa của Việt Nam nhằm tạo sự gần gũi mà đa dạng, phong phú, thu hút các em nhỏ.
3/Tuy nhiên, khó khăn lớn nhất của thể loại nhạc kịch hiện nay nằm ở hai vấn đề: kịch bản và nhân lực. Thiếu tác giả kịch bản dẫn đến thiếu kịch bản văn học hay từ lâu đã là tiếng chuông báo động của sân khấu Việt. Nhạc kịch cũng không nằm ngoài câu chuyện này, thậm chí còn khó khăn hơn vì kịch bản cho thể loại này cần một sự am hiểu nhất định của người viết, không chỉ khả năng văn học mà còn là những kiến thức về các nghành nghệ thuật liên quan khác, đặc biệt là âm nhạc.
Nguồn nhân lực cho các vở nhạc kịch cũng đang khiến cho nhiều đạo diễn đau đầu. Hiện chưa có cơ sở chuyên nghiệp đào tạo diễn viên nhạc kịch. Chủ yếu vẫn là các diễn viên từ các thể loại kịch khác được tuyển chọn và làm việc dưới sự thị phạm của đạo diễn, biên đạo múa. Nhiều diễn viên có năng khiếu diễn xuất, có ngoại hình, nhưng lại gặp khó khăn trong kỹ thuật thanh nhạc không thể tham gia vở diễn, do yêu cầu diễn viên trong một vở nhạc kịch cần phải biết nhảy múa, biết hát. Đơn cử như Nhà hát Tuổi trẻ đã phải tổ chức nhiều đợt tuyển diễn viên diện rộng mới có thể lựa chọn đủ diễn viên cho vở diễn nhạc kịch.
Mong mỏi trong thời gian sắp tới là ngành sân khấu phải lấp đầy được những khoảng trống thiếu hụt hiện nay. Cần đầu tư cho công tác đào tạo diễn viên, đầu tư cho khâu kịch bản cũng như đội ngũ làm âm nhạc, biên đạo múa. Cùng với đó, nâng cao chất lượng các vở diễn, đưa nhạc kịch Việt tiệm cận dần với các vở diễn nhạc kịch tiêu chuẩn quốc tế, chắc chắn loại hình nghệ thuật sân khấu này sẽ có chỗ đứng vững chắc trong lòng công chúng. Đặc biệt là thêm nhiều hơn những món ăn tinh thần mới lạ cho các khán giả nhỏ.
