Thế giới cần 10 triệu liều vaccine
Thế giới đang chạy đua để ngăn chặn dịch đậu mùa khỉ và vấn đề quan trọng nhất hiện nay chính là việc thiếu vaccine trên toàn cầu. WHO ước tính sẽ cần 10 triệu liều vaccine phòng bệnh đậu mùa khỉ để bảo vệ những người có nguy cơ cao nhất, với trọng tâm hiện nay là những người quan hệ đồng tính nam và tiếp xúc với người mắc bệnh. Tuy nhiên, hiện chỉ có khoảng 1,5 triệu ống vaccine ngừa đậu mùa khỉ của Công ty Bavarian Nordic (Đan Mạch) đã được sử dụng hoặc đang được dự trữ tại 10 quốc gia chịu ảnh hưởng nghiêm trọng nhất, chiếm gần 90% tổng số ca nhiễm. Phần lớn số vaccine này đang ở Mỹ.
Theo WHO, chỉ có 40% quốc gia bùng phát đậu mùa khỉ tiếp cận được với vaccine. Brazil và Peru, hai trong số những quốc gia chịu ảnh hưởng nặng nhất, chưa được tiếp cận sản phẩm này dù đàm phán vẫn đang diễn ra và dự kiến vaccine sẽ được bàn giao trong năm nay.
TS Y khoa Dimie Ogoina tại Đại học Niger Delta (Nigeria), đồng thời là thành viên Ủy ban khẩn cấp về đậu mùa khỉ của WHO nhấn mạnh chiến lược tiêm phòng đậu mùa khỉ đang đối mặt nhiều rủi ro. Thống kê cho thấy, hơn 40.000 người đã bị mắc đậu mùa khỉ trong năm nay. Khoảng 10% trong số này đã nhập viện với cơn đau nghiêm trọng và nhiều người đã tử vong.
Vaccine của Bavarian Nordic là vaccine duy nhất được nhà chức trách Mỹ, châu Âu và một số nơi khác cấp phép dùng để phòng đậu mùa khỉ. Ban đầu, Bavarian Nordic chỉ sản xuất mỗi tuần một lô gồm 200.000-300.000 liều vaccine. Tuy nhiên, kể từ giai đoạn đầu dịch vào tháng 5, sản lượng vaccine đã tăng gấp đôi. Bavarian Nordic dự kiến đến cuối năm nay, công suất sản xuất sẽ tăng gấp ba so tháng 5.
Trong khi đó, các nước cũng đang nỗ lực tận dụng nguồn cung vaccine hiện có. Anh, Tây Ban Nha, Canada và Đức đang triển khai tiêm một mũi vaccine cho mỗi người dân, thay vì hai mũi, để tăng tốc độ bao phủ vaccine, dù cách này có nguy cơ làm giảm khả năng miễn dịch hoặc rút ngắn thời gian bảo vệ.
 |
Canada đang triển khai tiêm một mũi vaccine cho mỗi người dân. Ảnh: REUTERS |
Bất bình đẳng trong tiếp cận vaccine tại châu Âu
Sau khi bệnh đậu mùa khỉ bắt đầu bùng phát tại châu Âu hồi tháng 5 vừa qua, một số nước đã nhanh chóng triển khai tiêm vaccine Imvanex của hãng Bavarian Nordic phòng bệnh đậu mùa khỉ trên quy mô lớn. Bỉ chỉ có 3.000 liều dành cho người thuộc nhóm LGBT (người đồng tính) làm việc trong ngành công nghiệp tình dục, những nam giới có quan hệ đồng tính với người nhiễm HIV hoặc các bệnh lây nhiễm qua đường tình dục. Trong khi đó, nước láng giềng Pháp lại có số lượng vaccine lớn hơn nhiều, với khoảng hơn 53.000 liều đã được sử dụng.
Trong mùa hè này, nhiều người Bỉ đã vượt biên giới sang Pháp để tìm cơ hội tiêm vaccine. Dược sĩ Virginie Ceyssac làm việc tại hiệu thuốc Aprium ở thành phố Lille, miền bắc nước Pháp cho biết, người Bỉ chiếm 30 - 40% những người đến tiêm vaccine phòng bệnh đậu mùa khỉ tại hiệu thuốc của cô.
Một nước khác ở châu Âu là Thụy Sĩ đến nay vẫn chưa có vaccine và chính phủ phải gánh chịu những lời chỉ trích ngày càng gay gắt bất chấp việc nước này vừa thông báo sẽ mua 100.000 liều vaccine. Một số công dân Thụy Sĩ đã đến Pháp để tiêm chủng. Trung tâm tiêm chủng tại thị trấn Chambery, tỉnh Savoie của Pháp đã bị “quá tải với các cuộc gọi từ người Thụy Sĩ” và do vậy phải từ chối tiêm chủng cho người Thụy Sĩ do thiếu nguồn lực.
Ông Toni Poveda, Giám đốc tổ chức HIV CESIDA ở Tây Ban Nha nhấn mạnh: “Thật bất hợp lý khi các nước như Pháp, Đức và Hà Lan có một số lượng lớn vaccine trong khi Tây Ban Nha - một trong những nước bị ảnh hưởng nặng nhất thế giới bởi bệnh đậu mùa khỉ mới chỉ có 17.000 liều”. Tình trạng bất bình đẳng trong tiếp cận vaccine phòng bệnh đậu mùa khỉ đã khiến nhiều tổ chức và chuyên gia y tế trên khắp châu Âu ra lời kêu gọi các thỏa thuận ngoại giao mới để chia sẻ vaccine với các quốc gia có nhu cầu.
