Thiết bị bay không người lái đang được nhiều địa phương tại Nhật Bản thử nghiệm như một công cụ hỗ trợ ứng phó thảm họa. Với khả năng phát cảnh báo khẩn cấp từ trên không, drone giúp chính quyền tiếp cận người dân nhanh chóng hơn. Sáng kiến này được nghiên cứu sau trận động đất ở phía đông Nhật Bản năm 2011, khi một số nhân viên tại các cơ quan thành phố và lính cứu hỏa đã thiệt mạng trong quá trình trực tiếp đi kêu gọi người dân sơ tán.
Tại thành phố Tokushima, miền tây Nhật Bản, drone đã được đưa vào phương án bảo đảm an toàn cho lễ hội Awa Odori diễn ra vào tháng 8 vừa qua. Đây là sự kiện thu hút đông đảo khách du lịch. Tại lễ hội, một máy bay không người lái trang bị loa phóng thanh và hệ thống định vị GPS được bố trí sẵn gần địa điểm tổ chức. Trong kịch bản xảy ra động đất, thiết bị này sẽ bay khắp các khu vực lân cận để phát đi thông điệp yêu cầu người tham gia nhanh chóng di chuyển đến vùng đất cao hơn.
Quyết định triển khai drone xuất phát từ một lễ hội năm 2024, khi chính quyền đưa ra cảnh báo tạm thời về nguy cơ gia tăng một trận động đất lớn tại khu vực này. Ban tổ chức sau đó lập tức dán bản đồ các tuyến đường sơ tán tại địa điểm diễn ra sự kiện, gây ra sự nhầm lẫn và lo ngại cho khách tham dự. "Việc chuẩn bị quá vội vàng đã gây ra lo lắng không đáng có cho du khách", Chủ tịch Ban tổ chức lễ hội, ông Koji Shono nhớ lại. Trong khi đó, việc sử dụng drone có thể khắc phục hoàn toàn nhược điểm này.
Theo Kyodo News, ngoài Tokushima, thành phố Sendai, tỉnh Iwate và tỉnh Ishikawa cũng thử nghiệm đưa hệ thống drone vào vận hành. "Việc tập trung nhân viên mất khá nhiều thời gian, đặc biệt là vào ban đêm hoặc ngày lễ, trong khi hệ thống drone lại có năng lực phản hồi nhanh chóng. Hệ thống có thể cứu sống nhiều người trong trường hợp thiên tai", một quan chức thành phố Sendai cho biết.
Dù được đánh giá cao về hiệu quả, việc triển khai drone vẫn gặp trở ngại về chi phí. Nhiều địa phương mới chỉ dừng ở mức thử nghiệm do giá thiết bị và chi phí bảo trì cao. Tuy vậy, trong bối cảnh thiên tai ngày càng dồn dập, máy bay không người lái vẫn được xem là công cụ tiềm năng giúp nâng cao năng lực ứng phó và giảm thiểu rủi ro về sinh mạng.
