Tôi gặp ông Hà Văn Bến trong buổi vinh danh tập thể, cá nhân tiêu biểu của huyện Mộc Châu năm 2022. Trước đó, tôi đã biết ông trong một cuộc hội thảo những nhân chứng gặp Bác Hồ nhân kỷ niệm 50 năm ngày Bác về thăm huyện.
Giữ vững niềm tin
Ông Bến là người con của bản Nà Bó, xã Mường Sang, huyện Mộc Châu. Năm 14 tuổi, ông cùng đoàn thiếu nhi của huyện vinh dự được gặp Bác Hồ khi Bác cùng đoàn cán bộ của Trung ương về thăm nhân dân các dân tộc huyện Mộc Châu, ngày 8/5/1959. Khi chụp ảnh kỷ niệm với các cháu thiếu nhi, Bác căn dặn: "Các cháu thiếu nhi dân tộc phải đoàn kết, vượt khó, chăm học, chăm làm sau này xây dựng bản mường tươi đẹp". Từ đó, lời Bác dạy trở thành mục đích, lý tưởng sống của ông.
Học xong cấp II, ông Bến được tạo điều kiện cho lên học trường tỉnh, nhưng ông không đi, mà trở về bản xây dựng hợp tác xã. Với sự nhiệt tình của tuổi trẻ, giao công việc gì ông cũng năng nổ tìm cách làm để có hiệu quả cao nhất nên được Ban Chủ nhiệm hợp tác xã biểu dương và giới thiệu với đảng ủy xã xem xét đưa đi học lớp cảm tình đảng.
Đúng lúc đó, vào năm 1965, đế quốc Mỹ leo thang đánh phá miền bắc, chúng thả biệt kích xuống khu vực biên giới Việt-Lào, khu vực núi cao của huyện Mộc Châu. Ông Bến được giao làm đội trưởng cùng thanh niên trong bản tham gia du kích để bắt biệt kích. Ông đã nghiên cứu tìm tòi những cách vây bắt hiệu quả nhất, tránh gây thương vong và giảm thời gian phục kích. Việc triển khai đúng như kế hoạch, đội của ông đã tóm được toán biệt kích. Tuy nhiên, do không phối hợp tốt được với đội bạn nên tổ chức vẫn phê bình là không tuân thủ phương án tác chiến, ông không được tham gia vào đội du kích, việc xem xét ông là quần chúng ưu tú của Đảng cũng bị lùi lại.
Thời gian này ông suy nghĩ nhiều lắm, nhưng nhớ lời Bác Hồ căn dặn: Luôn luôn cố gắng, khắc phục khó khăn, tiến lên thật hăng, làm tròn nhiệm vụ, ông lại thấy mình phải cố gắng, không thể ngồi yên được. Ông vận động gia đình, nhân dân trong đội sản xuất tích cực thâm canh, chăn nuôi lợn gà, đào ao thả cá, công việc nào ông cũng xốc vác. Kết quả, đội sản xuất của ông luôn vượt kế hoạch, nhiều đội sản xuất trong xã, trong huyện tìm đến học tập mô hình. Rồi ông lại được tổ chức cử đi học lớp cảm tình Đảng ở huyện, lần đầu ông được nghe giảng viên nói về giai cấp vô sản, nói về chủ nghĩa xã hội và mục tiêu xây dựng xã hội chủ nghĩa ở đất nước ta là hòa bình, thống nhất, độc lập, nhân dân ta được sung sướng, ấm no.
Ông khắc ghi từng câu nói của Bác Hồ: Chủ nghĩa xã hội nghĩa là tất cả mọi người các dân tộc ngày càng ấm no, con cháu chúng ta ngày càng sung sướng. Ông trăn trở và suy nghĩ mãi, muốn tất cả mọi người ngày càng ấm no thì mình càng phải cố gắng làm ra nhiều lương thực, muốn con cháu ngày càng sung sướng thì mình càng phải làm ra thật nhiều của cải và truyền dạy cho thế hệ sau tinh thần hăng say lao động. Năm 1970, khi được bầu làm Chủ nhiệm Hợp tác xã, ông đã đem suy nghĩ này áp dụng vào thực tiễn. Do có những cách nghĩ, cách làm thời đó vượt khỏi quy định, ông Bến bị tổ chức yêu cầu kiểm điểm vì phá vỡ kế hoạch sản xuất, việc xem xét kết nạp đảng cho ông cũng bị hủy bỏ. Ông phải thôi Chủ nhiệm Hợp tác xã, về làm xã viên.
Hai lần bị tổ chức dừng kết nạp Đảng, ông Bến rất buồn, nhưng niềm tin vào Đảng, làm theo Bác Hồ vẫn luôn mãnh liệt trong ông. Và ông nghĩ, dù thế nào thì mình không bao giờ được nhụt chí, phải tiếp tục rèn luyện, phải tiếp tục phấn đấu để tổ chức nhận ra điều mình làm vì lợi ích tập thể.
Công cuộc đổi mới mang đến một luồng sinh khí mới cho sản xuất nông nghiệp. Ở các bản, đội sản xuất giải thể. Ông Bến, dù không phải là đảng viên, nhưng được nhân dân tín nhiệm bầu làm trưởng bản.
Hết lòng vì dân
Những năm đầu làm trưởng bản còn muôn vàn khó khăn, ông vận động nhân dân thâm canh, tăng vụ, các chân ruộng thấp ngoài vụ mùa trồng lúa, vụ chiêm trồng màu, liên hoàn trong vườn, ao, chuồng, các nương, rẫy ngoài trồng ngô, lúa chuyển sang trồng cây ăn quả đặc trưng của địa phương để tăng thu nhập cho gia đình. Chỉ sau một vài năm, nhiều hộ đã thoát nghèo, bắt đầu có của ăn, của để. Ông Bến được bầu làm đại biểu Hội đồng nhân dân xã, ông đã đề xuất hướng đi mới cho nhân dân trong xã cải tạo vườn tạp chuyển đổi sang trồng rau sạch, trồng cây ăn trái liên kết phát triển du lịch. Đến nay xã Mường Sang trở thành một điểm du lịch nổi tiếng của Khu du lịch quốc gia Mộc Châu.
Dù tuổi đã cao nhưng ông Bến vẫn tham gia câu lạc bộ liên thế hệ tự giúp nhau, nêu cao gương sáng "Tuổi già nhưng chí không già", động viên con cháu phát triển kinh tế. Ông còn tổ chức sưu tầm thơ ca, điệu múa xòe, gìn giữ nghề thủ công truyền thống của dân tộc Thái, bảo vệ và phát huy lễ hội cầu mưa của bản.
Năm 2021, khi cả nước đang vật lộn với dịch Covid-19, mọi hoạt động bị đình trệ, ông xung phong ủng hộ Ban Chỉ đạo phòng chống Covid-19 của huyện số tiền 20 triệu đồng. Việc làm của ông đã lan tỏa tích cực trong cộng đồng.
Tám mươi năm cuộc đời, trải qua nhiều thăng trầm, biến cố, bao đổi thay của đất nước, quê hương, dù chưa phải là đảng viên, nhưng những việc làm của ông Hà Văn Bến đã thể hiện tinh thần của một người đảng viên chân chính, sẵn sàng hy sinh lợi ích cá nhân để tìm tòi, sáng tạo hướng đi có lợi cho tập thể. Trái tim ông luôn giữ trọn niềm tin với Đảng, khắc ghi lời dạy của Bác Hồ. Ông tiếp tục thực hiện những dự định là làm cho dân bản ngày càng sung sướng, động viên thế hệ con cháu khát khao làm giàu, xây dựng gia đình và bản làng ngày càng ấm no, hạnh phúc.
