Hiện tượng ngày thần Tài
Gia đình anh Trường ở Hà Nội sau ngày Tết Nguyên đán thường có thói quen đem tất cả tiền được mừng tuổi của con đi mua vàng dù chỉ là một vài chỉ với tâm lý tích lũy coi như của để dành cho con gái. Tâm lý này cũng khá phổ biến đối với nhiều người có thói quen tiết kiệm, tích trữ bằng vàng. Rồi ngày Thần tài vào ngày 10 tháng Giêng âm lịch vốn quen thuộc với giới kinh doanh buôn bán trước đây nay cũng trở thành một "trào lưu" mới khi nhiều người có tâm lý xuất tiền mua một vài chỉ vàng để cầu tài, cầu lộc khiến không ít người chen chân nhau trước các cửa hàng vàng có thương hiệu hoặc "độc quyền" về mua bán vàng để mua từ những chiếc nhẫn trơn một, hai chỉ cho đến những miếng vàng một vài lượng trị giá vài chục triệu đồng.
Chính những nhu cầu mang tính chất tâm linh này đã khiến cho tâm lý thị trường chung được đẩy lên, làm cho một số người vốn mang sẵn tâm lý "bầy đàn" hùa theo và kết quả là những kỳ vọng về việc mua vàng sẽ mang lại lợi lộc cho chủ nhân phần lớn đem lại kết quả ngược lại khi giá vàng trồi sụt liên tục bởi tâm lý nhất thời. Thí dụ như vào ngày Thần tài vừa qua, giá vàng mua vào bán ra tại cửa hàng vàng Bảo Tín Minh Châu ngày 6 tháng 2 dương lịch (tức ngày 10 tháng Giêng) ở mức 37,05 - 37,4 triệu đồng/lượng (mua - bán). Sau đó một tuần giá vàng vàng SJC tại Bảo Tín Minh Châu giảm mạnh hai chiều về 36,88 - 36,98 triệu đồng/lượng, giá vàng rồng Thăng Long cũng giảm mạnh về 34,48 - 34,93 triệu đồng/lượng.
Vấn đề của người tiêu dùng là họ mua vào bằng giá bán ra của người bán và bán ra bằng giá mua vào của cửa hàng. Chính sự chênh lệch giữa giá mua vào và bán ra giúp cho các chủ cửa hàng vàng luôn luôn là người có lời, còn người mua nhất là những người chỉ có số vốn tích cóp ít ỏi với vài chỉ hay một hai lượng vàng muốn kỳ vọng vào sự chênh lệch giá vàng lên xuống phần lớn chịu phần thiệt về mình khi giao dịch vàng trong ngắn hạn. Như trong thời điểm ngày Thần tài, chênh lệch giữa giá mua và bán vàng miếng SJC bị đẩy lên tới 500 - 600 nghìn đồng/lượng, so với chỉ chênh khoảng 200 nghìn đồng/lượng vào thời điểm bình thường. Đã có những thông tin về việc kiếm tiền khủng của các cơ sở kinh doanh vàng bạc trong ngày Thần tài với doanh thu lên đến hàng trăm tỷ đồng. Điều này không phải không có cơ sở với những nguyên lý chênh lệch mua vào bán ra như nêu ở trên. Phân tích diễn biến giá vàng trong thời điểm này, nhiều chuyên gia cho rằng đã có những dấu hiệu "thổi giá". Điều hiển nhiên bất chấp những diễn biến về giá, ngày Thần tài là ngày bội thu của các doanh nghiệp kinh doanh vàng khi hoạt động hết công suất từ sáng sớm đến tối mịt. Theo như một số báo đưa tin doanh thu toàn hệ thống PNJ được dự báo đạt mức kỷ lục. Riêng doanh thu sản phẩm dành riêng cho dịp này là gần 490 tỷ đồng, tăng hơn gấp đôi so với cùng kỳ. Trong khi đó, Công ty Vàng bạc đá quý Bảo Tín Minh Châu cũng cho biết lượng khách giao dịch và doanh thu bán vàng đã tăng từ 1,5 đến hai lần so với năm trước... Nhiều cơ sở kinh doanh vàng có doanh thu một ngày Thần tài bằng cả tháng cộng lại.
Người dân xếp hàng dài đợi mua vàng ngày Thần tài.
Những câu hỏi đặt ra
Nhiều người cho rằng ngày vía Thần tài quan trọng đối với người làm ăn kinh doanh. Họ quan niệm rằng xuất tiền mua vàng trong ngày Thần tài sẽ được may mắn, công việc hanh thông, đắc tài đắc lộc, tiền bạc rủng rỉnh cả năm. Song theo các chuyên gia, hiện tượng này mới xuất hiện nhiều những năm gần đây và thực tế tập quán này không có tài liệu nào ghi chép rõ ràng và khuyến cáo mọi người có thể đi mua bán vàng nhưng không nhất thiết phải xếp hàng, thậm chí chen lấn để mua, hay sẵn sàng chấp nhận mua giá cao.
Có ý kiến cho rằng, đây là chiêu trò kinh doanh của các cơ sở kinh doanh vàng khi thúc đẩy tâm lý tâm linh để khuấy động thị trường. Chẳng thế, nhiều doanh nghiệp kinh doanh vàng lớn như Phú Quý, Bảo Tín Minh Châu, PNJ, DOJI... tung ra nhiều sản phẩm mới với những quảng bá mang đậm tính chất tâm linh. Cụ thể, Tập đoàn Vàng bạc đá quý Phú Quý trình làng bộ sưu tập "Thần Tài Phú Quý 2017" với hai màu chủ đạo mà được họ quảng cáo vàng kim cho phú quý và đỏ thêm may mắn rạng ngời, với nhiều dòng sản phẩm khác nhau làm món biếu tặng hoặc tích trữ cho dịp năm mới.
Các quy định của Nhà nước về quản lý vàng đều hướng tới việc hạn chế tích trữ sử dụng vàng, song câu chuyện giá vàng ngày Thần tài liệu có trở thành câu chuyện thường niên hay không còn phụ thuộc vào các khung thể chế chính sách, khi quản lý thị trường vàng vẫn còn nhiều kẽ hở bỏ ngỏ cũng như đã đến lúc có những biện pháp để thay đổi thói quen tiêu dùng đang manh nha bị chính những cơ sở kinh doanh vàng xây dựng bằng tiềm thức tâm linh nhằm mang lại lợi ích cho chính họ.
Còn nhiều câu hỏi đặt ra cho các nhà quản lý thực hiện chức năng quản lý và hoạch định chính sách bảo đảm quyền lợi hợp pháp và hài hòa các chủ thể tham gia thị trường, yêu cầu có những giải pháp thích hợp để huy động được nguồn vàng trong dân cư phục vụ phát triển kinh tế - xã hội. Đã từng có những kỳ vọng "nung chảy" hàng tấn vàng trong dân làm nguồn lực phát triển đất nước thay vì "giữ của" để dành trong nhà dưới dạng vàng vật chất bằng những rồng, phượng, con giáp, kim bài... hay chỉ đơn giản là những chiếc nhẫn trơn gắn trên những tờ giấy xác nhận giá trị, hàm lượng, tuổi vàng mà nhiều khi vào một mùa hút khách như ngày Thần tài khó có đơn vị nào kiểm tra giám sát xuể.
| Điều hiển nhiên bất chấp những diễn biến về giá, ngày Thần tài là ngày bội thu của các doanh nghiệp kinh doanh vàng khi hoạt động hết công suất từ sáng sớm đến tối mịt. |
