Động thái bất ngờ

Những động thái chính trị bất ngờ cho thấy một thế giới còn nhiều bất ổn và sự phân cực ngày càng rõ rệt.
0:00 / 0:00
0:00
Thủ tướng Tây Ban Nha kêu gọi tổ chức tổng tuyển cử trước thời hạn.
Thủ tướng Tây Ban Nha kêu gọi tổ chức tổng tuyển cử trước thời hạn.

1 Tổng thống Nga Vladimir Putin vừa ký luật hủy bỏ Hiệp ước các Lực lượng vũ trang thông thường ở châu Âu (CFE). Nghị sĩ Grigory Karasin - Chủ tịch Ủy ban Đối ngoại Hội đồng Liên bang Nga - cho rằng biện pháp này là cần thiết để "bảo vệ an ninh quốc gia và lợi ích quốc gia" của Nga. CFE được ký năm 1990 và có hiệu lực hai năm sau đó. Những thành viên tham gia ban đầu là sáu nước thuộc Tổ chức Hiệp ước Warsaw (bao gồm Liên Xô và cùng đồng minh ở châu Âu) và 16 thành viên Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO). Hiệp ước cho phép cả hai nhóm có số lượng vũ khí và thiết bị quân sự thông thường ngang nhau, đồng thời đặt ra giới hạn về sự hiện diện của các lực lượng vũ trang.

Năm 1999, một thỏa thuận đã được ký kết về việc điều chỉnh CFE, đặt ra các giới hạn cho các nước và vùng lãnh thổ nhất định, chứ không phải các khối. Các nước thành viên NATO đã không phê chuẩn thỏa thuận này. Sau khi không thể đồng ý về các điều khoản của CFE, năm 2007, Nga đã đình chỉ việc tham gia hiệp ước. Dự luật bác bỏ CFE của Tổng thống Putin cho rằng các điều khoản của nó phần lớn đã lỗi thời và bản thân hiệp định không còn phù hợp thực tế, một phần là do sự mở rộng của NATO. Văn kiện cho rằng Mỹ và các đồng minh đang theo đuổi đường hướng đối đầu quân sự với Nga.

2 Thủ tướng Tây Ban Nha Pedro Sanchez bất ngờ tuyên bố giải tán Quốc hội và kêu gọi tổ chức tổng tuyển cử trước thời hạn vào ngày 23/7 tới. Tuyên bố được đưa ra một ngày sau kết quả không như dự đoán của đảng Công nhân Xã hội Tây Ban Nha (PSOE) trong các cuộc bầu cử địa phương. Như vậy, cuộc tổng tuyển cử sẽ diễn ra sau khi Tây Ban Nha tiếp quản chức Chủ tịch luân phiên Liên minh châu Âu (EU) vào ngày 1/7.

Trong các cuộc bầu cử địa phương ngày 28/5, được coi là bài sát hạch cho cuộc tổng tuyển cử dự kiến diễn ra vào cuối năm nay, PSOE của Thủ tướng Sanchez và đảng đồng minh Podemos đã thất bại trước đối thủ là đảng Nhân dân (PP) bảo thủ đối lập và đảng cực hữu Vox. Theo đó, trong cuộc bầu cử hội đồng thành phố, PP nhận được hơn 7 triệu phiếu bầu (tương đương 31,52%), PSOE nhận được gần 6,3 triệu phiếu bầu (28,11%). Ở cấp khu vực, đảng PP cũng đạt kết quả đáng kể khi nhận được sự ủng hộ tại sáu khu vực mà PSOE từng kiểm soát.

3 Ngay trước thời hạn chót, Tổng thống Mỹ Joe Biden và các nhà lập pháp phe Cộng hòa đã đạt thỏa thuận sơ bộ về nâng trần nợ công (hiện ở mức 31.400 tỷ USD). Kết quả đột phá này đạt được sau cuộc đàm phán nước rút, trước khi Bộ Tài chính hết ngân sách để trang trải các chi phí vào ngày 15/6 tới.

Theo nội dung thỏa thuận, hai bên nhất trí đình chỉ việc áp trần nợ trong hai năm, đến ngày 1/1/2025; giới hạn chi tiêu trong ngân sách năm 2024 và 2025, thu hồi quỹ Covid-19 chưa sử dụng, đẩy nhanh quá trình cấp phép cho một số dự án năng lượng và tăng thêm điều kiện đối với các chương trình dành cho người nghèo. Dự luật cũng bao gồm quyết định cấp hơn 886 tỷ USD cho ngân sách an ninh trong năm tài chính 2024 và hơn 703 tỷ USD trong hạng mục chi phí an ninh trong cùng năm. Ngoài ra, hai bên cũng nhất trí tăng 1% chi tiêu an ninh trong tài khóa 2025.

Động thái bất ngờ ảnh 1
Nhiều nước châu Âu dư thừa năng lượng mặt trời.

4 Trái ngược với giá năng lượng tăng vọt trong mùa đông vừa qua kéo theo các hệ lụy làm chao đảo chính trường nhiều nước châu Âu, giá điện vừa về mức âm ở một số nước trong khu vực.

Báo The Guardian ngày 29/6 cho biết: Giá điện giảm xuống mức âm khi dư thừa tài nguyên trên thị trường, do năng suất cao của các nhà máy năng lượng tái tạo (mặt trời, gió và thủy điện). Tại các nước Trung và Tây Bắc Âu thời tiết nắng ấm làm dư thừa năng lượng mặt trời. Trong khi đó, ở Phần Lan, tuyết tan đã làm ngập các con sông, dẫn đến việc nguồn cung dư thừa từ các nhà máy thủy điện. Các nguồn năng lượng tái tạo đáp ứng nhu cầu, song điện năng do chúng tạo ra không thể lưu trữ cho tương lai. Trong những trường hợp như vậy, các công ty điện phải trả thêm tiền cho người tiêu dùng khi sử dụng tài nguyên, để tránh làm quá tải hệ thống.