Cấm đặt lệnh tự động

Mới đây, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước (UBCKNN) đã có công văn gửi các công ty chứng khoán (CTCK) yêu cầu rà soát, dừng ngay (nếu có) và ngăn chặn các hình thức đặt lệnh tự động nhằm bảo đảm an toàn và sự ổn định của thị trường chứng khoán (TTCK). Việc đặt lệnh tự động bằng công nghệ sẽ dẫn đến khả năng gia tăng đột biến khối lượng lệnh trong một thời điểm, gây vượt quá năng lực hệ thống và làm quá tải, hoặc cũng có khi gây ra những hiệu ứng tiêu cực khi TTCK diễn biến xấu.
0:00 / 0:00
0:00

Lâu nay, việc đặt lệnh giao dịch chứng khoán tự động vẫn được nói đến hoặc được giới đầu tư đồn đoán. Đã từng có NĐT cho biết, CTCK tiến hành giải chấp tài khoản của mình (bán để thu hồi vốn vay) khi tài khoản vẫn ở mức an toàn với lý do “robot thực hiện”. Hoặc cũng có môi giới chứng khoán kể lại việc có phần mềm tính toán, lựa chọn CP, theo các thuật toán sau đó phát ra tín hiệu mua-bán cho NĐT, NĐT muốn sử dụng thì phải thuê phần mềm này, cũng giống như một dạng robot. Tuy nhiên, việc UBCKNN cấm đặt lệnh tự động lại là câu chuyện khác hẳn, vì phần mềm hay robot nếu chỉ trong phạm vi NĐT hay “nội bộ” CTCK đơn lẻ thì còn đơn giản, nhưng việc đặt lệnh tự động có thể gây ảnh hưởng đến hệ thống thì phức tạp hơn nhiều. Ở đây cần làm rõ vấn đề, TTCK có các quy định rõ ràng, năng lực của mỗi CTCK cũng đã được thể hiện và đều được “bạch hóa” và như vậy thị trường sẽ vận hành giống như một guồng máy ổn định. Đặt lệnh tự động bằng robot hay nhìn rộng hơn là những động thái làm nhiễu loạn theo kiểu “khuếch tán” mức độ ảnh hưởng phải được ngăn chặn vì tác động xấu đến xu hướng chung.

Đó cũng là lý do mà sau khi công văn này xuất hiện, trên trang cá nhân của một môi giới chứng khoán kỳ cựu, đã bày tỏ sự lo ngại về một sản phẩm tương đối mới trên thị trường liệu có bị tuýt còi hay không. Nguyên nhân vì sản phẩm này được thiết kế theo kiểu tạo ra những giao dịch để những NĐT khác thực hiện tương tự. Việc đúng/sai đã có cơ quan quản lý nhận định, nhưng thông qua câu chuyện này, cũng sẽ thấy được rằng, những sự sáng tạo hay ứng dụng trên TTCK sẽ cần phải có khuôn khổ, ranh giới rõ ràng. Điều quan trọng nhất là cần tránh những hiện tượng hô hào, tạo ra những suy nghĩ, phản ứng thái quá trong ngắn hạn. Cũng cần biết rằng, lâu nay có những quỹ đầu tư hoạt động rất hiệu quả, bảo vệ tiền cho NĐT rất tốt, nhưng trong các thông điệp của mình với khách hàng đều rất cẩn trọng. Nguyên nhân vì phải tuân thủ những quy định từ cơ quan quản lý, nhưng nguyên nhân khác còn nằm ở chỗ các quỹ đều hiểu rằng, thị trường có tăng, có giảm, quảng cáo hay đưa ra thông điệp không hợp lý sẽ dẫn đến những hệ lụy không tốt.

Thêm một lần, cơ quan quản lý đã ghi điểm với các NĐT trong việc bảo đảm quyền lợi cho thị trường chung qua công văn cảnh báo về đặt lệnh tự động. Cũng cần nhắc lại, cách đây chưa lâu đã có những nhắc nhở về việc các môi giới chứng khoán không tham gia các hội, nhóm diễn đàn để lôi kéo khách hàng. Điều này cho thấy, sự nhất quán trong chiến lược và hành động để liên tục nâng cao chất lượng của TTCK nói chung.