ASEAN viết tiếp câu chuyện thành công

Nắm bắt cơ hội trong kỷ nguyên số

Trong hai phiên toàn thể với chủ đề “ASEAN phát triển nhanh vì tương lai bền vững” và “Bảo đảm an ninh toàn diện vì Cộng đồng ASEAN lấy người dân làm trung tâm”, các diễn giả nhấn mạnh tầm quan trọng của hòa bình, ổn định và phát huy những nguyên tắc cơ bản góp phần tạo nên bản sắc của ASEAN, giúp ASEAN vững mạnh và duy trì vai trò trung tâm. Đồng thời các ý kiến đều nhấn mạnh, trong tiến trình phát triển đó ASEAN cần nhanh chóng đón đầu những xu thế mới, nhất là chuyển đổi số, chuyển đổi xanh, trí tuệ nhân tạo (AI)…

ASEAN đang là một trong những khu vực phát triển nhanh nhất thế giới, doanh thu kinh tế số năm 2023 của ASEAN ước tính đạt 100 tỷ USD, tăng tám lần so năm 2016; dự báo đạt hơn 1.000 tỷ USD vào năm 2030. Đáng chú ý, việc Hiệp định khung ASEAN về Kinh tế số (DEFA) dự kiến hoàn tất vào cuối năm 2025 nhiều khả năng là hiệp định kinh tế số khu vực đầu tiên trên thế giới. Tuy nhiên, để có thể tận dụng cơ hội phát triển trong bối cảnh chuyển đổi số, tìm ra hướng giải quyết những thách thức chung, mỗi thành viên ASEAN nói riêng và toàn khối nói chung đều đang đứng trước nhiều lựa chọn.

Theo Bộ trưởng Thông tin và Truyền thông (TT&TT) Nguyễn Mạnh Hùng, phát triển nhanh gắn liền với phát triển kỹ thuật số, phát triển bền vững là phát triển xanh. Chuyển đổi số và chuyển đổi xanh chính là những yếu tố quan trọng trong thời gian tới. Theo đó, ông Nguyễn Mạnh Hùng cho rằng ASEAN cần xây dựng ba yếu tố là thể chế số, cơ sở hạ tầng số và nguồn nhân lực số để chuẩn bị cho tương lai. Bộ trưởng TT&TT cho biết: “Hơn 50% dân số ASEAN đang sống ở khu vực nông thôn, trong khi đó Việt Nam có rất nhiều sáng kiến nhằm cung cấp kỹ năng số cơ bản cho người dân như làng số, giáo dục số… Chúng tôi sẵn sàng chia sẻ kinh nghiệm và học hỏi từ các đồng nghiệp ASEAN trong lĩnh vực này”.

Các đại biểu tham gia Lễ khánh thành Quảng trường ASEAN.

Bảo đảm “lấy người dân làm trung tâm”

GS Tetsuya Watanabe, Chủ tịch Viện Nghiên cứu kinh tế ASEAN và Đông Á (ERIA), đánh giá ASEAN đã đạt được thành công to lớn trong việc duy trì hòa bình, thúc đẩy phát triển kinh tế và xây dựng một cộng đồng đa dạng văn hóa. Trong nhiều năm qua, ASEAN là tiếng nói đại diện cho hòa bình chứ không phải xung đột, đại diện tiếng nói đồng thuận, hợp tác cùng phát triển… Những thành tựu này là kết quả của nhiều yếu tố như hợp tác, cởi mở, hội nhập, tôn trọng lẫn nhau và tôn chỉ “lấy người dân làm trung tâm” của mọi chính sách phát triển.

Đối với một khu vực có dân số gần 700 triệu người, cách tiếp cận toàn diện của ASEAN trong việc bảo vệ an ninh khu vực trong một thế giới ngày càng phức tạp và bất ổn, đáp ứng những khía cạnh an ninh, khả năng phục hồi kinh tế - xã hội, môi trường và kỹ thuật số, đều được giải quyết hợp lý. Các quốc gia thành viên ASEAN không chỉ bảo vệ khỏi một loạt các mối đe dọa, từ an ninh mạng và thông tin sai lệch, mà còn bảo đảm phúc lợi, thịnh vượng và trao quyền kỹ thuật số, người dân là cốt lõi của việc xây dựng Cộng đồng ASEAN. “Việc tổ chức Diễn đàn lần này sẽ giúp ASEAN tiếp tục định hình những câu chuyện thành công hướng tới tương lai”, ông George Yeo, cựu Bộ trưởng Ngoại giao Singapore dẫn chứng.

Nhiều ý kiến đóng góp thực chất, hấp dẫn

Theo Bộ Ngoại giao, điểm nhấn nổi bật của AFF 2024 chính là diễn đàn để ASEAN và các đối tác thảo luận về tương lai bảo đảm tăng trưởng nhanh và bền vững, cũng như xây dựng một cộng đồng ASEAN luôn đặt người dân làm trung tâm. Tại đây, các đại biểu đã đề cập nhiều vấn đề quan trọng như chiến lược cho các quốc gia thành viên để bảo đảm tăng trưởng toàn diện; nâng cao và đào tạo lại lực lượng lao động nhằm đáp ứng nhu cầu của nền kinh tế kỹ thuật số; tăng cường hợp tác khu vực và quan hệ đối tác công - tư tạo điều kiện thuận lợi cho các nỗ lực đạt được chuyển đổi xanh, chuyển đổi kỹ thuật số…

Trong đó, những chủ đề đang thu hút sự quan tâm như tận dụng AI và các công nghệ cao khác để phát triển giải pháp nhằm thích ứng với biến đổi khí hậu, giảm rủi ro thiên tai và an ninh hàng hải; cho tới vấn đề sát sườn liên quan mật thiết tới người dân như an ninh mạng và thông tin sai lệch, phát triển kinh tế gắn với bảo đảm an sinh xã hội… đều được đưa ra thảo luận sôi nổi và cởi mở.

Tổng Thư ký ASEAN Kao Kim Hourn nhiều lần cảm ơn Việt Nam đã tổ chức sự kiện này, nhấn mạnh việc tổ chức AFF rất phù hợp với tầm nhìn tới năm 2045 mà ASEAN theo đuổi. “Chúng ta luôn có xu hướng tập trung quá mức vào những thách thức trước mắt, các chính phủ thường tập trung giải quyết những vấn đề cấp bách. Vì vậy, diễn đàn diễn ra kịp thời và cấp thiết, giúp chúng ta có thể suy nghĩ thấu đáo về những gì phía trước và cần được đón đầu trước vô số thách thức mà các quốc gia đang phải đối mặt”, ông Kao Kim Hourn phát biểu.

Với chủ đề “Xây dựng Cộng đồng ASEAN phát triển nhanh, bền vững, lấy người dân làm trung tâm”, AFF 2024 được xem là diễn đàn đối thoại quy tụ nhiều bên liên quan, gồm các nhà lãnh đạo, bộ trưởng, quan chức cấp cao, học giả, đại diện thanh niên, các tổ chức trong nước và quốc tế. Đây là ý tưởng mới và lần đầu được Việt Nam tổ chức, với mong muốn tạo diễn đàn chung cho các nước thành viên ASEAN cũng như các bạn bè đối tác của ASEAN, người dân ASEAN cùng đóng góp vào việc thúc đẩy, định hình con đường phát triển cho tương lai của ASEAN. Dự kiến đây cũng là sự kiện đa phương lớn nhất do Việt Nam chủ trì tổ chức trong năm nay, thể hiện sự chủ động, tích cực của Việt Nam, mong muốn đóng góp tích cực hơn cho hợp tác khu vực và mong muốn phát huy vai trò dẫn dắt, nòng cốt của Việt Nam trong hợp tác khu vực và trên phạm vi toàn cầu.