Báo cáo của WHO được công bố ngày 23/5 vừa qua cho thấy, trẻ em đang sử dụng thuốc lá điện tử với tỷ lệ cao hơn người lớn ở nhiều quốc gia. Ước tính có khoảng 37 triệu trẻ em từ 13 đến 15 tuổi sử dụng thuốc lá. Ông Ruediger Krech, Giám đốc xúc tiến sức khỏe của WHO, cho rằng đây là một xu hướng đáng lo ngại. Hằng năm, hàng triệu thanh niên trở thành nạn nhân của ngành công nghiệp thuốc lá. Các nhà phân phối đang khai thác những ứng dụng mạng xã hội cũng như sáng tạo ra nhiều phương thức khác để tiếp cận trẻ vị thành niên. Đồng thời, họ đang tiếp tục các chiêu trò cũ như tặng hàng mẫu miễn phí để “chiêu mộ” thế hệ khách hàng mới”, ông Krech khẳng định.
Ông Jorge Alday, lãnh đạo cấp cao tại Vital Strategies, Cơ quan giám sát ngành công nghiệp thuốc lá toàn cầu cho biết, người càng trẻ nghiện thuốc lá và nicotine thì càng mang lại nhiều lợi nhuận cho lĩnh vực này. Trong khi đó, một thống kê của WHO cho thấy, hầu hết những người sử dụng thuốc lá hoặc nicotine đều trước 21 tuổi. “Từ góc nhìn của một công ty thuốc lá, một khách hàng trẻ nghiện thuốc lá đồng nghĩa với việc ngành này có được lợi nhuận cả đời. Các chính phủ trên thế giới còn rất nhiều việc phải làm để bảo vệ thế hệ tiếp theo”, ông Alday nhấn mạnh.
Trong bối cảnh các quy định về thuốc lá ngày càng nghiêm ngặt, các công ty thuốc lá lớn và cả những công ty mới gia nhập thị trường đã bắt đầu cung cấp các sản phẩm thay thế thuốc lá như thuốc lá điện tử (vape). Tổng Giám đốc WHO Tedros Adhanom Ghebreyesus bày tỏ lo ngại: "Lịch sử đang lặp lại, nhưng dưới một hình thức khác. Vẫn là chất nicotine nhưng với bao bì khác biệt”.
Theo WHO, các chiến thuật đang được sử dụng để thu hút giới trẻ tìm đến thuốc lá là hương vị thân thiện với trẻ vị thành niên, bao bì đầy mầu sắc, có các nhân vật hoạt hình hay thuốc lá điện tử được thiết kế giống đồ chơi. Ông Krech cho biết: “Nhiều sản phẩm có kiểu dáng đẹp và đầy mầu sắc đã thu hút trẻ em cùng thanh, thiếu niên. Dù ngành công nghiệp thuốc lá tiếp tục tuyên bố rằng, những sản phẩm của họ chỉ dành cho người lớn, song các chiêu trò tiếp thị lại hướng đến giới trẻ”.
Hiện, trên thị trường toàn cầu có hơn 16.000 hương vị thuốc lá điện tử và phần lớn đều rất hấp dẫn đối với thanh, thiếu niên. Hàng nghìn loại hương vị trái cây và kẹo như vậy cũng khiến các cơ quan chức năng trên thế giới gặp khó khăn trong việc quản lý. Ngoài hương vị và thiết kế bắt mắt, ngành công nghiệp thuốc lá còn tiếp thị, bán các sản phẩm này gần trường học và tài trợ cho các sự kiện hướng đến giới trẻ như festival âm nhạc hay thể thao.
Bên cạnh đó, các nhà phân phối cũng tiếp tục hợp tác với những người nổi tiếng và có ảnh hưởng để khiến giới trẻ nghĩ rằng lạm dụng thuốc lá là thú vị. “Họ thật sự đang cố gắng hết sức chỉ để bảo đảm rằng những người trẻ tuổi bị cuốn hút càng sớm càng tốt”, báo cáo của WHO cho hay.
Trước tình hình đó, tổ chức y tế toàn cầu kêu gọi các nước sớm thực thi lệnh cấm toàn diện đối với những loại hình quảng bá, khuyến mãi và tài trợ thuốc lá trên phương tiện truyền thông. Không chỉ vậy, WHO cũng yêu cầu chính phủ các nước tăng giá và thuế đối với thuốc lá, nicotine và các sản phẩm liên quan.
“Chúng tôi hy vọng giới chức các nước cần ban hành luật về sử dụng thuốc lá và các sản phầm chứa nicotine, trong đó cấm bán những sản phẩm này cho trẻ vị thành niên, đồng thời thực hiện biện pháp chủ động để bảo vệ chính sách y tế khỏi những lợi ích của ngành công nghiệp thuốc lá”, ông Krech nhấn mạnh.
