Ngày 25/12 (tức ngày 6/11 âm lịch), xã Ba Vì (Hà Nội) tổ chức lễ dâng hương tưởng niệm ngày hóa (giỗ) Đức Thánh Tản Viên Sơn tại di tích đền Hạ (thôn Phú Lội).
Buổi lễ diễn ra trong không khí trang nghiêm, thành kính, là dịp để tri ân công đức vị Thánh đứng đầu “Tứ bất tử” trong tín ngưỡng dân gian Việt Nam, đồng thời khẳng định giá trị bền vững của di sản văn hóa tâm linh trong đời sống đương đại của Thủ đô.
Theo truyền thuyết dân gian, Đức Thánh Tản Viên sinh ngày rằm tháng Giêng, hóa ngày 6/11 (âm lịch) tại đỉnh núi Tản Viên.
Nơi Ngài hóa Thánh sau này được nhân dân lập đền thờ, hình thành hệ thống di tích Đền Thượng - Đền Trung - Đền Hạ.
Trải qua bao thế hệ, cụm di tích này trở thành trung tâm sinh hoạt tín ngưỡng quan trọng của vùng Xứ Đoài, là không gian văn hóa tâm linh gắn bó mật thiết với đời sống tinh thần của nhân dân.
Phát biểu khai mạc buổi lễ, Bí thư Đảng ủy xã Ba Vì Lê Văn Quân nhấn mạnh, lễ dâng hương tưởng niệm ngày hóa Đức Thánh Tản Viên Sơn là sự kiện có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, thể hiện đạo lý “uống nước nhớ nguồn”, lòng tri ân sâu sắc của Đảng bộ, chính quyền và nhân dân địa phương đối với vị Thánh đã có công phù hộ, độ trì cho quốc thái dân an, mưa thuận gió hòa, đất nước thái bình, thịnh trị.
Núi Ba Vì được coi là ngọn chủ sơn của nước Việt, là nơi phát tích của truyền thuyết Sơn Tinh-Thủy Tinh, gắn liền với hình tượng Đức Thánh Tản Viên – vị thần đứng đầu “Tứ bất tử” trong thần điện Việt Nam. Trải qua chiều dài lịch sử, Đức Thánh Tản Viên không chỉ được tôn thờ là Thành hoàng bảo trợ cho làng xã mà còn được nhân dân suy tôn là Phúc Thần, Thượng đẳng tối linh thần, là anh hùng trị thủy, anh hùng văn hóa, anh hùng dân tộc từ buổi đầu mở mang bờ cõi.
Chia sẻ tại buổi lễ, anh Bùi Huy Giáp (xã Suối Hai, Hà Nội) cho biết: “Tôi rất tự hào khi các giá trị văn hóa tâm linh của quê hương được gìn giữ và phát huy. Điều đó nhắc nhở mỗi người dân chúng tôi về trách nhiệm chung tay bảo tồn di tích, xây dựng Ba Vì ngày càng văn minh, giàu đẹp”.
Năm 2025 là năm đầu tiên xã Ba Vì trực tiếp đảm nhiệm công tác tổ chức lễ dâng hương, thay cho cấp huyện như trước đây.
Chủ tịch Ủy ban nhân dân xã Ba Vì Nguyễn Giáp Đông cho biết, với sự chủ động, trách nhiệm cao của cấp ủy, chính quyền cùng sự đồng thuận của nhân dân, các nghi lễ được tổ chức chu đáo, trang nghiêm, đúng quy định, bảo đảm gìn giữ các giá trị văn hóa, tín ngưỡng truyền thống.
Theo ông Nguyễn Giáp Đông, trong những năm qua, huyện Ba Vì (trước khi sắp xếp đơn vị hành chính) đã triển khai đồng bộ nhiều giải pháp nhằm bảo tồn, tôn tạo và phát huy giá trị các di tích lịch sử-văn hóa trên địa bàn, trong đó có cụm di tích Đền Thượng - Đền Trung - Đền Hạ. Tiếp nối những kết quả đó, xã Ba Vì mới xác định tiếp tục phát huy trách nhiệm trong công tác bảo tồn di sản, đáp ứng nhu cầu sinh hoạt văn hóa, tâm linh của nhân dân và từng bước khai thác hiệu quả giá trị di tích gắn với phát triển du lịch văn hóa-tâm linh của Thủ đô.
Lễ dâng hương tưởng niệm ngày hóa Đức Thánh Tản Viên Sơn năm 2025 không chỉ là hoạt động tín ngưỡng truyền thống mà còn là dịp để khẳng định vai trò, vị trí của văn hóa tâm linh trong đời sống xã hội hiện đại. Qua đó, góp phần tăng cường sự gắn kết cộng đồng, củng cố niềm tin của nhân dân đối với Đảng và chính quyền, đồng thời tạo động lực để địa phương tiếp tục bảo tồn, phát huy giá trị di sản gắn với phát triển du lịch văn hóa tâm linh bền vững.