Quán lẩu “ký ức”

20 năm về trước, ở “Làng đại học Thủ Đức” có một quán lẩu mà đám sinh viên nghèo luôn thuộc nằm lòng. Quán bình dân, bán đúng hai món lẩu giá rẻ với đa phần khách là sinh viên, gọi món thì ít, xin thêm thì nhiều.

Chợ đêm sinh viên ở làng đại học. Ảnh: VNE
Chợ đêm sinh viên ở làng đại học. Ảnh: VNE

Tôi rời thành phố Đà Nẵng, trở thành sinh viên của Đại học quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh, “Ta vào Sài Gòn đi học”. Bạn bè ganh tỵ ra mặt. Sài Gòn trong suy nghĩ của tôi ngày ấy là phố phường đông đúc, ánh điện sáng choang cùng những tòa nhà cao vút, đẹp và sang trọng. Vậy nên, ngày đầu về “làng đại học”, tôi hụt hẫng vì nhộn nhịp, rực rỡ đâu chẳng thấy, mọi thứ khác gì làng quê.

“Làng” tập trung nhiều trường thành viên của Đại học quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh, cách khu vực trung tâm khoảng 20 cây số, thừa cây cối, thiếu tiện ích. Đưa bạn đến thăm, đứa nào cũng lắc đầu: “Học chỗ gì chán thế?”. Vậy mà chỉ sau hai tháng làm quen, tôi đâm ra mê mệt “cái chán, cái quê” ấy, khám phá thêm bao điều hay ho ở “làng”. Với sinh viên, ngoài học hành, làm thêm, tụ tập bạn bè là thú vui. Hồi đó, hễ có sinh nhật hay dịp quan trọng cần ăn mừng, cả khu trọ hoặc nhóm bạn hùn tiền, í ới nhau ra Lẩu cá 44.

Trước khi đi ăn lẩu, bọn tôi luôn ghé chợ tạm mua thêm cóc ổi, bún tươi, rau muống, tần ô về phân công nhau sơ chế, rửa sạch, cho vào túi nylon. Khách đến ai cũng túi nhỏ, túi to. Phần lẩu 20-30 nghìn kèm đủ rau - bún - cá, được tặng nước lẩu và trà đá miễn phí, kêu bao nhiêu cũng được. Thay vì gọi rau bún thêm, bọn sinh viên nghèo ngày ấy tính toán làm sao ăn no bụng mà tiết kiệm nhất. Thế nên, bàn nào cũng liên tục gọi các món miễn phí, ăn cùng rau bún mua từ chợ. Chị Oanh biết rõ, nhưng chưa lần nào khó chịu: “Sinh viên đi học làm gì có tiền mà gọi cho nhiều. Quán nhà, lấy công làm lời, các bạn ăn thấy ngon, quay lại nhiều lần là nhà chị vui rồi”.

Chị Oanh người miền Tây, cùng cha mẹ lên Sài Gòn lập nghiệp khi mới 14 tuổi. Ngày cả gia đình về “làng đại học” mở quán lẩu, chị tròn 17 nhưng đã quán xuyến mọi việc, sắp xếp đâu vào đó. Quán bán đúng một món, chị Oanh làm đúng các phần việc ấy ở làng suốt 30 năm nay. Điều đặc biệt là chừng ấy năm, từ vị lẩu, chén dĩa, nồi bếp đến cách bày biện bàn ghế, mọi thứ được chị giữ nguyên. Chúng tôi gọi đó là quán lẩu “ký ức” vì chỉ cần bước đến cửa, nhìn biển hiệu, nghe giọng chào đon đả, kỷ niệm thời sinh viên cứ thế ùa về như mới hôm qua. Sinh viên của “Làng đại học Thủ Đức” kháo nhau, ai chưa ăn Lẩu cá 44 là mất đi một nửa niềm vui cuộc sống.

Sự nhanh nhẹn và hiếu khách của người chủ tạo nên thương hiệu cho một quán nhỏ bình dân. Bây giờ, ở khu Đại học quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh, quán xá không đếm xuể, đủ món để chọn lựa. Nhưng với các bạn sinh viên, Lẩu cá 44 vẫn là địa điểm đặc biệt với cách đón tiếp như người nhà. Quán dời địa điểm mấy lần, chủ chưa kịp than buồn, khách đã tự mò đường, rủ nhau tìm đến. Bao năm quay lại, giá lẩu vẫn rẻ, cá rau vẫn tươi rói kèm đĩa nước mắm mặn mà quen thuộc.

Chị Oanh có biệt tài nhớ tên khách. Như tôi, gần 20 năm mới có dịp ghé, chị chạy ra tận bàn ôm chặt, hỏi han đủ chuyện. Chị khoe mấy năm nay học thêm nghề pha chế trà sữa, trà trái cây dành tặng khách ăn lẩu. Hôm rồi, thấy tôi chụp hình nồi lẩu chia sẻ trên facebook, bạn bè nhắn tin: “Sướng ghê! Được ăn lẩu 44. Bọn tao nhớ mà chưa có dịp ghé thăm”. Đôi khi, được sống trong ký ức tại một góc nhỏ thân thương giữa xô bồ, hối hả đã là niềm hạnh phúc. Từ lần quay lại cách đây 5 năm, giờ cứ có dịp về “làng”, tôi luôn nhắn bạn: Hẹn nhau ở 44 nhé!

Có thể bạn quan tâm

Đôn Ki-hô-tê, cát và đêm

Dãy nhà san sát, lởm chởm bên mép nước. Lòng sông mở ra rộng thênh thang, phẳng lặng đến mức tưởng như có thể bước qua mà không ướt chân. Sông Hồng luôn biết cách khởi đầu theo một kiểu khác, không còi xe, không những đoàn thuyền ngược xuôi, chỉ còn thứ im lặng lơ lửng như cơn ngủ chuẩn bị vào giấc.

Bữa cơm mùa gặt.

Nhớ cơm mới ngày mùa

Những chiều nắng rựng lên vài cơn the thắt. Ba ngồi chỗ hiên tay đong đưa ca nước chè, ngó lên phía cây cam trước sân.

Minh họa: NGUYỄN MINH

Chạy trước tử thần

Cần gạt nước đã ở mức độ làm việc tối đa mà không xua được nước mưa ào ạt tuôn lên mặt kính.

Ayun Pa ngày lũ

Là nước. Nhưng lũ về khiến bờ sông tan hoang, bãi bờ rách nát. Nhưng nước về, cỏ cây quên đi ngày nắng hạn, cần mẫn vá víu đôi bờ. Ngày tôi đến Ayun Pa (Gia Lai), thị xã nhỏ bên dòng sông Ba, một vùng chuyển tiếp giữa Tây Nguyên và duyên hải, chênh vênh bên những khô cằn.

Ảnh: SONG ANH

Một thời... áo vá

Những cơn gió se se đã gõ cửa hiên nhà, nhắc tôi rằng phải soạn sửa tủ áo quần cho con. Tôi lôi từng chồng áo len, áo khoác dày ra gấp gọn, xếp thành hàng ngay ngắn.

Minh họa: NGUYỄN VÂN CHUNG

Chiếc hộp gỗ

Bóng núi như tấm áo choàng đen thẫm phủ lên những mái nhà sàn cheo leo. Mối rừng ùa ra từng đám béo mẫm, trắng xóa. Chúng bay chán chê rồi đậu kín mặt đất, bãi cỏ, cành cây… Mối chưa kịp tản đi thì chuồn chuồn lại kéo về đàn đàn lũ lũ. Mất điện. Mưa xối xả. Gió điên cuồng gầm rú. Cây cối đổ gãy răng rắc.

Minh họa: NGUYỄN MINH

Kệ sách ở đảo X

Trong túi xách ra đảo X đợt đó của ông giáo chỉ có ba bộ đồ thay đổi, còn lại là sách.

Họ đi xin nhưng chẳng lấy cho mình

Họ đi xin nhưng chẳng lấy cho mình

Hà Nội một ngày mưa bão, tôi nhận điện thoại từ Mỹ Anh - một người bạn học, “trên Ngọc Chiến họ alo, muốn xin cái nhà ăn cho các cháu. Anh đi thực địa được không?”. Ngọc Chiến, là một xã của huyện Mường La, Sơn La trước đây, nằm giữa núi rừng Hoàng Liên, giáp ranh với Mù Cang Chải (Yên Bái).

Ảnh: HẢI ANH

Thả một hòn đá xuống dòng sông

Cửa sổ nhà tôi mở góc nhìn ra một góc phố đông đúc, nhộn nhịp. Ngày ngày, nhìn dòng xe chen chúc như những đàn kiến hối hả chạy trốn trước cơn mưa, tôi tự hỏi: Ngoài kia mọi người vội vàng như thế, nếu mình sống chậm lại, liệu có bị bỏ rơi ở phía sau?

Minh họa: NGUYỄN MINH

Bến lang thang

Cuối chiều, xe dạt về vùng ven thành phố, Quan ôm chiếc võng vào rừng tràm, cột nó lên thả mình lắc lư, hát vài câu rồi ngủ vùi lúc nào không biết. Khi bị đánh thức bởi người đàn ông da ngăm đen, tay lăm lăm máy cưa, chân đi giày dân quân bó chắc quần vải anh mới chợt tỉnh.

Thu chạm miền biên viễn

Đó là miền đất thẳm sâu thương nhớ, với những ai từng ở nơi này, đã đi quá xa bây giờ trở lại.

Minh họa: NGUYỄN MINH

Những cơn mưa đi lạc

Là khi đang nắng rang trời! Miền trung mùa nắng như chảo dầu sôi có thể tráng được trứng, ấy vậy nói mưa là mưa, như không! Lam đứng ngoài ban-công ngửa tay hứng mưa vừa nghe Thủy nói một câu nghe hờn:

Ảnh: HẢI ANH

Trong mỗi chúng ta có mùa lau trắng

Cơn mưa cuối cùng vừa dứt, dòng sông lại mở lòng ra với trời, với đất. Con nước thôi cuộn mình, chỉ còn khoảng lặng mênh mang, nơi lau trắng bắt đầu thức dậy. Lau trải dài dọc hai bờ, bay bay theo làn gió. Mỗi lần thấy lau nở, lòng tôi lại rưng rưng vừa bình yên, vừa nao nao, gặp lại chính mình của những năm tháng cũ.

Ảnh: SONG ANH

Vòng tay trong mưa

Bà từng ôm đứa cháu nhỏ trong một cơn mưa, không phải để che roi mà như muốn che cả bầu trời cho một mầm non vừa nhú.

Ảnh: SONG ANH

Chiếc xe cổ tích

Tôi lại ngồi tỉ mẩn lau lại từng cái nan hoa, vành bánh chiếc xe đạp như lau đi lớp bụi thời gian bám vào ký ức mà chiếc xe ấy đã gắn bó với gia đình tôi tròn nửa thế kỷ.

Minh họa: NGUYỄN NGHĨA CƯƠNG

Về cùng suối Nhớ

Mây vẫn ầng ậc nước, trên dãy núi xa xa, Thái cảm giác cái âm u vẫn chưa tan biến, dẫu mưa lũ đã đi qua năm ngày.

Quán sinh viên. Ảnh: NAM ANH

Quán U Phong

Tầng 2 của phòng đào tạo Phân viện Báo chí và Tuyên truyền hôm ấy chật kín sinh viên. Đó là hôm nhà trường bắt đầu trả bằng tốt nghiệp cho lứa sinh viên năm cuối. Hai cái cầu thang ở hai đầu hiên lố nhố kẻ đứng, người ngồi.

Trình diễn hát hố tại một sự kiện văn hóa. Ảnh: LÊ MINH

Tiếng hát hố còn vang trong gió

Khi trong lòng còn giữ được một khoảng trong trẻo để quay về, người ta sẽ bớt lạc bước giữa những chênh vênh của đời sống.

Minh họa: NGUYỄN MINH

Nghĩa anh em

Ông Nhân thảng thốt gọi “Thiện!” rồi ngồi sụp xuống ôm ông Thiện chặt cứng. “Thiện ơi… anh tìm em cực khổ quá… Có việc gì thì anh em nương tựa nhau chứ sao đi ăn nhờ ở đậu vậy em ơi?”. Mọi người trong khu xưởng mộc Bồ Đề đồng loạt ngừng tay.

Bới cát tìm dã tràng. Ảnh: SONG ANH

Còn trong nỗi nhớ

Làng quê tôi độc canh cây lúa. Một đời bùn đất, người dân quê tôi xưa vẫn nghèo như rơm rạ, bữa ăn lấy các loại mắm làm đầu. Nhưng tôi nhớ, làng tôi cũng có những người cả đời không mấy khi phải lội xuống bùn. Đó là những người làm nghề câu cáy hôi, trong đó có bác dâu tôi.

Ảnh: HẢI ANH

Bánh lá quà quê

Sau nhiều năm đi chợ, tôi dần hình thành cho mình một thói quen. Hễ là đồ ăn, thực phẩm gì không nhất thiết phải lưu trữ lâu quá, tôi sẽ mua những thức bánh lá, quà quê ở cái chợ ngách gần nhà.

Minh họa: NGUYỄN MINH

Giông chiều

Đàn mối từ đâu túa ra, bay vòng trên đầu rồi lao thẳng vô người Vy. Cảm giác sợ hãi dấy lên đột ngột rồi tan biến.

Ảnh: SONG ANH

Người mẹ nuôi lao công

Cánh cửa tối mầu của căn chung cư cũ khẽ kêu cót két. “Đây là mẹ nuôi của bố”... Nó chỉ kịp nghe loáng thoáng như vậy khi lọt vào vòng tay chặt đến nghẹt thở cùng với những âm thanh lạ lẫm của một thứ ngôn ngữ kỳ lạ.

Ảnh: ANH QUÂN

Chiếc đèn ông sao mùi tre ngâm

Trung thu bây giờ đã khác nhiều. Phố xá rực rỡ ánh đèn điện, lồng đèn chạy pin sáng nhấp nháy, tiếng nhạc phát ra vui nhộn. Trẻ con giờ cầm đèn đi rước cũng chẳng lo tắt nến giữa đường. Nhưng cứ mỗi lần nhìn thấy ánh sáng ấy, lòng tôi lại dấy lên một nỗi bồi hồi khó tả…

Minh họa: NGUYỄN MINH

Những tờ báo, những bước chân

Thỉnh thoảng Son chán ghét bản thân khủng khiếp. Nhất là lúc đang ướm thử đôi giày cao gót mầu bạc đính đá lấp lánh trong cửa tiệm sáng choang.

Kancha trong một chuyến bay dù lượn.

Hai người bạn ở Nepal

“Swayambhunath, mặt trời, đẹp”, Sumi nói vài từ tiếng Anh cơ bản, xoay camera điện thoại về phía ánh mặt trời trên đỉnh tháp. Thời gian đầu, Sumi vẫn hay đều đặn gọi video call cho chúng tôi, khoe mỗi khoảnh khắc như thế.

Ảnh: SONG ANH

Thương từ bánh khoái

Tháng Tám, hạt lúa nương giã xong cho ra những vốc gạo nâu đỏ còn nguyên vị ngọt thơm hương sắc núi rừng.