Nhớ xóm đạo những mùa Noel

Nhà tôi ở cạnh nhà thờ, tiếng chuông vang báo giờ lúc 12 giờ trưa, 6 giờ tối là thường xuyên, nhưng ít khi ai để ý. Chỉ có đến những ngày lễ lớn ở nhà thờ, không khí tự nhiên khác hẳn. Chuông reo khác. Khác vì kèm thêm nhiều nhịp điệu nữa, đó là trống, là kèn, là sáo, là tiếng ca reo vang. 

Nhớ xóm đạo những mùa Noel

Ở xóm đạo, lễ lớn nhất có lẽ là Giáng sinh, trước đó cả tháng, người ở xóm đã trang hoàng nhà cửa, chào đón ngày lễ lớn nhất trong năm. Nhà thì gọi điện hỏi con ở xa xứ có về ngày hôm đó không, nhà thì tất bật sửa sang nhà cửa. Tùy theo cảm xúc, nhưng đó là tâm thế, là mong ước của người xứ đạo.

Ở cạnh nhà thờ, đương nhiên tôi được trải nghiệm cảm giác đó. Không giống Tết cổ truyền, mà đó giống như ngày hội và đó thật sự là ngày hội của người theo đạo. Bởi Giáng sinh là ngày lễ lớn nhất của người theo đạo Công giáo. Hồi nhỏ, mỗi ngày đến ngày lễ này, tôi được đến nhà thờ. Đó là một nhà thờ đổ nằm trên một ngọn đồi, cha xứ làm lễ, người dân đến tham gia, dù theo đạo hay không theo đạo.

Nhưng đó không phải điều thú vị nhất. Với đám trẻ con, đó là những bà bán hàng xén, với thúng ô mai, bánh kẹo, kèm thêm một chảo ngô, mía bập bùng trên lửa. Đó mới là mùi hấp dẫn nhất trong mùa đông giá lạnh. Gió mùa đông bắc thổi trên ngọn đồi lạnh buốt, mùi ngô, mía nướng như hấp lực thôi thúc những cái mũi sụt sịt, những bàn tay đông cứng bởi giá buốt. Lạnh mà, trẻ con đứa nào cũng xuýt xoa kéo áo quần cha mẹ ngỏ ý muốn xin một bắp ngô, một gióng mía đang cháy trên ngọn lửa bập bùng. Mùi thơm mà, ai chả muốn. Nhưng, đó chỉ là suy nghĩ, người lớn cũng thích nhưng túi tiền thì không. Ngoài ngô và mía, mong ước của đám trẻ con còn là những giỏ ô mai, với mùi mặn chát, vị chua ngọt kia kìa. Có những đứa, ngồi bên cạnh bà hàng xén, giả vờ cho cháu sưởi ấm chút nhưng mắt cứ liên liến nhìn vào đống ô mai. Mùi đèn dầu, mùi khói của mía nướng cứ quyện vào nước bọt trong miệng, có khi cứ trực trào nhưng cố nén, thèm thuồng đến không nỡ dứt.

Gió thổi càng lạnh, mùi ngô, mía nướng càng thơm, giấc ngủ càng treo bên bờ mắt. Buồn ngủ trĩu nhưng ít đứa nào dám về, vì còn chờ ông già Noel đến phát quà. Đến tội, nhưng ngây thơ. Nhưng khổ một nỗi, đến khi cha mẹ đi tìm con, quát lên: Có về không thì bảo! Đám trẻ con mới giật mình: Con về đây ạ! Ôi, nhưng ông già Noel chưa tới, món quà chưa được nhận. Thế bao giờ ông già Noel mới phát quà cho con? Một câu hỏi dễ không lời đáp!

Lớn lên, đi học xa nhà, có ông anh rủ lên Nhà thờ Lớn đón Giáng sinh. Nghĩ lại chuyện ngày nhỏ, chỉ hỏi anh rằng: Ở đấy ông già Noel có phát quà nữa không? Anh không trả lời, chỉ nói rằng, đi thì sẽ biết. Đương nhiên, lớn rồi tự biết chẳng có ông già Noel nào cả, nhưng vẫn đi, vì nhớ những mùa Noel ngày nhỏ. Quà to, quà nhỏ đâu quan trọng gì nữa. Qua những mùa dịch bệnh này, chúng ta chỉ cần được ở bên nhau cùng những người thân yêu thôi là đã đủ lắm rồi.

Có thể bạn quan tâm

Đôn Ki-hô-tê, cát và đêm

Dãy nhà san sát, lởm chởm bên mép nước. Lòng sông mở ra rộng thênh thang, phẳng lặng đến mức tưởng như có thể bước qua mà không ướt chân. Sông Hồng luôn biết cách khởi đầu theo một kiểu khác, không còi xe, không những đoàn thuyền ngược xuôi, chỉ còn thứ im lặng lơ lửng như cơn ngủ chuẩn bị vào giấc.

Bữa cơm mùa gặt.

Nhớ cơm mới ngày mùa

Những chiều nắng rựng lên vài cơn the thắt. Ba ngồi chỗ hiên tay đong đưa ca nước chè, ngó lên phía cây cam trước sân.

Minh họa: NGUYỄN MINH

Chạy trước tử thần

Cần gạt nước đã ở mức độ làm việc tối đa mà không xua được nước mưa ào ạt tuôn lên mặt kính.

Ayun Pa ngày lũ

Là nước. Nhưng lũ về khiến bờ sông tan hoang, bãi bờ rách nát. Nhưng nước về, cỏ cây quên đi ngày nắng hạn, cần mẫn vá víu đôi bờ. Ngày tôi đến Ayun Pa (Gia Lai), thị xã nhỏ bên dòng sông Ba, một vùng chuyển tiếp giữa Tây Nguyên và duyên hải, chênh vênh bên những khô cằn.

Ảnh: SONG ANH

Một thời... áo vá

Những cơn gió se se đã gõ cửa hiên nhà, nhắc tôi rằng phải soạn sửa tủ áo quần cho con. Tôi lôi từng chồng áo len, áo khoác dày ra gấp gọn, xếp thành hàng ngay ngắn.

Minh họa: NGUYỄN VÂN CHUNG

Chiếc hộp gỗ

Bóng núi như tấm áo choàng đen thẫm phủ lên những mái nhà sàn cheo leo. Mối rừng ùa ra từng đám béo mẫm, trắng xóa. Chúng bay chán chê rồi đậu kín mặt đất, bãi cỏ, cành cây… Mối chưa kịp tản đi thì chuồn chuồn lại kéo về đàn đàn lũ lũ. Mất điện. Mưa xối xả. Gió điên cuồng gầm rú. Cây cối đổ gãy răng rắc.

Chợ đêm sinh viên ở làng đại học. Ảnh: VNE

Quán lẩu “ký ức”

20 năm về trước, ở “Làng đại học Thủ Đức” có một quán lẩu mà đám sinh viên nghèo luôn thuộc nằm lòng. Quán bình dân, bán đúng hai món lẩu giá rẻ với đa phần khách là sinh viên, gọi món thì ít, xin thêm thì nhiều.

Minh họa: NGUYỄN MINH

Kệ sách ở đảo X

Trong túi xách ra đảo X đợt đó của ông giáo chỉ có ba bộ đồ thay đổi, còn lại là sách.

Họ đi xin nhưng chẳng lấy cho mình

Họ đi xin nhưng chẳng lấy cho mình

Hà Nội một ngày mưa bão, tôi nhận điện thoại từ Mỹ Anh - một người bạn học, “trên Ngọc Chiến họ alo, muốn xin cái nhà ăn cho các cháu. Anh đi thực địa được không?”. Ngọc Chiến, là một xã của huyện Mường La, Sơn La trước đây, nằm giữa núi rừng Hoàng Liên, giáp ranh với Mù Cang Chải (Yên Bái).

Ảnh: HẢI ANH

Thả một hòn đá xuống dòng sông

Cửa sổ nhà tôi mở góc nhìn ra một góc phố đông đúc, nhộn nhịp. Ngày ngày, nhìn dòng xe chen chúc như những đàn kiến hối hả chạy trốn trước cơn mưa, tôi tự hỏi: Ngoài kia mọi người vội vàng như thế, nếu mình sống chậm lại, liệu có bị bỏ rơi ở phía sau?

Minh họa: NGUYỄN MINH

Bến lang thang

Cuối chiều, xe dạt về vùng ven thành phố, Quan ôm chiếc võng vào rừng tràm, cột nó lên thả mình lắc lư, hát vài câu rồi ngủ vùi lúc nào không biết. Khi bị đánh thức bởi người đàn ông da ngăm đen, tay lăm lăm máy cưa, chân đi giày dân quân bó chắc quần vải anh mới chợt tỉnh.

Thu chạm miền biên viễn

Đó là miền đất thẳm sâu thương nhớ, với những ai từng ở nơi này, đã đi quá xa bây giờ trở lại.

Minh họa: NGUYỄN MINH

Những cơn mưa đi lạc

Là khi đang nắng rang trời! Miền trung mùa nắng như chảo dầu sôi có thể tráng được trứng, ấy vậy nói mưa là mưa, như không! Lam đứng ngoài ban-công ngửa tay hứng mưa vừa nghe Thủy nói một câu nghe hờn:

Ảnh: HẢI ANH

Trong mỗi chúng ta có mùa lau trắng

Cơn mưa cuối cùng vừa dứt, dòng sông lại mở lòng ra với trời, với đất. Con nước thôi cuộn mình, chỉ còn khoảng lặng mênh mang, nơi lau trắng bắt đầu thức dậy. Lau trải dài dọc hai bờ, bay bay theo làn gió. Mỗi lần thấy lau nở, lòng tôi lại rưng rưng vừa bình yên, vừa nao nao, gặp lại chính mình của những năm tháng cũ.

Ảnh: SONG ANH

Vòng tay trong mưa

Bà từng ôm đứa cháu nhỏ trong một cơn mưa, không phải để che roi mà như muốn che cả bầu trời cho một mầm non vừa nhú.

Ảnh: SONG ANH

Chiếc xe cổ tích

Tôi lại ngồi tỉ mẩn lau lại từng cái nan hoa, vành bánh chiếc xe đạp như lau đi lớp bụi thời gian bám vào ký ức mà chiếc xe ấy đã gắn bó với gia đình tôi tròn nửa thế kỷ.

Minh họa: NGUYỄN NGHĨA CƯƠNG

Về cùng suối Nhớ

Mây vẫn ầng ậc nước, trên dãy núi xa xa, Thái cảm giác cái âm u vẫn chưa tan biến, dẫu mưa lũ đã đi qua năm ngày.

Quán sinh viên. Ảnh: NAM ANH

Quán U Phong

Tầng 2 của phòng đào tạo Phân viện Báo chí và Tuyên truyền hôm ấy chật kín sinh viên. Đó là hôm nhà trường bắt đầu trả bằng tốt nghiệp cho lứa sinh viên năm cuối. Hai cái cầu thang ở hai đầu hiên lố nhố kẻ đứng, người ngồi.

Trình diễn hát hố tại một sự kiện văn hóa. Ảnh: LÊ MINH

Tiếng hát hố còn vang trong gió

Khi trong lòng còn giữ được một khoảng trong trẻo để quay về, người ta sẽ bớt lạc bước giữa những chênh vênh của đời sống.

Minh họa: NGUYỄN MINH

Nghĩa anh em

Ông Nhân thảng thốt gọi “Thiện!” rồi ngồi sụp xuống ôm ông Thiện chặt cứng. “Thiện ơi… anh tìm em cực khổ quá… Có việc gì thì anh em nương tựa nhau chứ sao đi ăn nhờ ở đậu vậy em ơi?”. Mọi người trong khu xưởng mộc Bồ Đề đồng loạt ngừng tay.

Bới cát tìm dã tràng. Ảnh: SONG ANH

Còn trong nỗi nhớ

Làng quê tôi độc canh cây lúa. Một đời bùn đất, người dân quê tôi xưa vẫn nghèo như rơm rạ, bữa ăn lấy các loại mắm làm đầu. Nhưng tôi nhớ, làng tôi cũng có những người cả đời không mấy khi phải lội xuống bùn. Đó là những người làm nghề câu cáy hôi, trong đó có bác dâu tôi.

Ảnh: HẢI ANH

Bánh lá quà quê

Sau nhiều năm đi chợ, tôi dần hình thành cho mình một thói quen. Hễ là đồ ăn, thực phẩm gì không nhất thiết phải lưu trữ lâu quá, tôi sẽ mua những thức bánh lá, quà quê ở cái chợ ngách gần nhà.

Minh họa: NGUYỄN MINH

Giông chiều

Đàn mối từ đâu túa ra, bay vòng trên đầu rồi lao thẳng vô người Vy. Cảm giác sợ hãi dấy lên đột ngột rồi tan biến.

Ảnh: SONG ANH

Người mẹ nuôi lao công

Cánh cửa tối mầu của căn chung cư cũ khẽ kêu cót két. “Đây là mẹ nuôi của bố”... Nó chỉ kịp nghe loáng thoáng như vậy khi lọt vào vòng tay chặt đến nghẹt thở cùng với những âm thanh lạ lẫm của một thứ ngôn ngữ kỳ lạ.

Ảnh: ANH QUÂN

Chiếc đèn ông sao mùi tre ngâm

Trung thu bây giờ đã khác nhiều. Phố xá rực rỡ ánh đèn điện, lồng đèn chạy pin sáng nhấp nháy, tiếng nhạc phát ra vui nhộn. Trẻ con giờ cầm đèn đi rước cũng chẳng lo tắt nến giữa đường. Nhưng cứ mỗi lần nhìn thấy ánh sáng ấy, lòng tôi lại dấy lên một nỗi bồi hồi khó tả…

Minh họa: NGUYỄN MINH

Những tờ báo, những bước chân

Thỉnh thoảng Son chán ghét bản thân khủng khiếp. Nhất là lúc đang ướm thử đôi giày cao gót mầu bạc đính đá lấp lánh trong cửa tiệm sáng choang.

Kancha trong một chuyến bay dù lượn.

Hai người bạn ở Nepal

“Swayambhunath, mặt trời, đẹp”, Sumi nói vài từ tiếng Anh cơ bản, xoay camera điện thoại về phía ánh mặt trời trên đỉnh tháp. Thời gian đầu, Sumi vẫn hay đều đặn gọi video call cho chúng tôi, khoe mỗi khoảnh khắc như thế.