"Khủng hoảng không bắt đầu từ truyền thông" là cuốn sách đầu tay của tác giả Lê Quốc Vinh – Chủ tịch Hội đồng quản trị Công ty Le Bros, đồng sáng lập Eliite PR School – đơn vị đào tạo truyền thông thực hành, hợp tác với RIO Book, do Nhà xuất bản Dân trí ấn hành.
Bưng bít thông tin một cách tiêu cực là sai lầm!
Với gần 30 năm kinh nghiệm làm việc trong lĩnh vực truyền thông và báo chí, tác giả đã trực tiếp đồng hành cùng nhiều doanh nghiệp, tập đoàn trong và ngoài nước trong việc xử lý các cuộc khủng hoảng lan truyền trên truyền thông. Toàn bộ tri thức, bài học quý báu trong suốt hành trình ấy đã được tác giả Lê Quốc Vinh đúc kết đưa vào cuốn sách này. Thông qua ba phần bao gồm: Phần 1 – Cốt lõi của khủng hoảng; phần 2 – Phòng ngừa khủng hoảng; phần 3 – Tác chiến trong khủng hoảng, cuốn sách mở ra các phương án quản trị khủng hoảng, nhấn mạnh vào ba yếu tố chính: giải quyết sự cố triệt để; kiểm soát thông tin một cách khách quan; hành động nhân văn.
Và ngay khi ra mắt, cuốn sách đã gây sự chú ý khi lựa chọn khai thác trực diện vấn đề vốn là “nỗi đau” của nhiều doanh nghiệp và cũng là bài toán nan giải cho phần lớn những người thực hành truyền thông.
Bắt đầu thực hành truyền thông chuyên nghiệp từ năm 1998, dù trước đó đã tham gia một số dự án hỗ trợ các thương hiệu nước ngoài với tư cách tư vấn viên tự do, ngay từ khá sớm tác giả đã nhận ra những sự khác biệt về tư duy quản trị truyền thông giữa những người làm truyền thông ở Việt Nam và khách hàng ngoại quốc, nhân viên truyền thông của các công ty đa quốc gia.
 |
| Tác giả Lê Quốc Vinh (áo đen) chia sẻ cùng bạn đọc về cuốn sách đầu tay. |
Chuyên gia truyền thông Lê Quốc Vinh cho rằng, mục tiêu tối thượng của người xử lý khủng hoảng truyền thông là mang đến cho báo chí thông tin trung thực, đúng đắn để báo chí có cái nhìn đa chiều, khách quan. Sự tiếp cận có phần “tay ngang” từ những thế hệ ban đầu của ngành quan hệ công chúng đã phải trả giá sau này, khi người ta nhìn nhận sai lầm vai trò của người đóng vai trò xử lý khủng hoảng nhưng thực chất là mắt xích trung gian, những “người sửa chữa” – (fixer) dàn xếp rút bài tiêu cực trên báo chí. Những phương pháp xử lý khủng hoảng bằng cách ngăn chặn thông tin tiêu cực xuất hiện trên báo chí, truyền thông, không những không mang lại kết quả tích cực cho doanh nghiệp, mà còn chứa đựng nhiều hệ lụy dài lâu, ảnh hưởng nghiêm trọng uy tín, danh dự và cả niềm tin của công chúng.
Ông Lê Quốc Vinh nhận ra rằng, nguyên nhân cơ bản của sai lầm này đến từ nhận thức sai lệch về truyền thông - quan hệ công chúng - với tư duy rằng truyền thông là tạo ra “vầng hào quang lấp lánh” cho doanh nghiệp, cá nhân trên các phương tiện truyền thông. Trong khi đó, bản chất của nó chính là quản trị mối quan hệ tích cực giữa thương hiệu và các nhóm đối tượng liên quan. Cách hiểu phiến diện về vai trò của truyền thông khiến người ta nghĩ đơn giản rằng, xử lý khủng hoảng nghĩa là chỉ cần không xuất hiện thông tin tiêu cực về thương hiệu trên báo chí, truyền thông là đủ. Điều này là bất khả!
Chia sẻ với đông đảo bạn đọc ngay tại buổi ra mắt sách, chiều 21/6, ông Lê Quốc Vinh ví von, báo chí như người gác cổng, cho loại thông tin nào lọt qua cửa của họ thì công chúng nhận được thông tin đó. Bất luận trong hoàn cảnh nào, nhiệm vụ quan trọng bậc nhất của người làm truyền thông cho doanh nghiệp là làm cho những người gác cổng đó có cái nhìn công bằng, chính trực. Báo chí chỉ cần có góc nhìn thiên lệch, thông tin sẽ bị méo mó, nạn nhân không chỉ có doanh nghiệp mà cả bạn đọc nữa.
Vì vậy, theo ông Vinh, mục tiêu tối thượng của người xử lý khủng hoảng truyền thông là mang đến cho báo chí thông tin trung thực, đúng đắn để báo chí có cái nhìn đa chiều, khách quan. Người làm truyền thông cũng như luật sư vậy. Công việc của anh ta không phải biến không thành có, đổi trắng thay đen, thậm chí “bịt miệng” báo chí bằng những cách thức thô thiển, mà truyền thông đó vai trò trợ giúp người cầm cân nảy mực có đầy đủ thông tin khách quan nhất để đưa ra kết luận cuối cùng, không làm trầm trọng hơn thực tế lỗi của doanh nghiệp, càng không thể để doanh nghiệp bị hàm oan vì cáo buộc không đúng.
Ngăn chặn kịp thời mọi nguy cơ gây ra khủng hoảng
Trong cuốn sách “Khủng hoảng không bắt đầu từ truyền thông”, với quan điểm xuyên suốt, quản trị khủng hoảng cần phải tuân thủ nghiêm túc ba nguyên tắc mang tính triết lý đó là: “Chính trực – Minh bạch – Nhân văn”, tác giả viết: “Trong bối cảnh truyền thông 3.0, việc xử lý khủng hoảng truyền thông hiệu quả là yếu tố sống còn, nhưng không chỉ dừng lại ở 5 nguyên tắc căn bản, có một triết lý toàn diện luôn bao trùm mọi hoạt động của doanh nghiệp. Triết lý này đặc biệt quan trọng trong lĩnh vực truyền thông, nơi mỗi hành động và lời nói đều có thể ảnh hưởng hình ảnh, uy tín của doanh nghiệp.
Với ba nguyên tắc trụ cột chính: Chính trực, Nhân văn và Minh bạch, triết lý vận hành này không chỉ định hình cách doanh nghiệp phản ứng trước khủng hoảng, mà còn xây dựng nền tảng vững chắc cho sự phát triển bền vững”.
 |
| Tác giả Lê Quốc Vinh (áo đen) cùng gia đình và bạn bè tại buổi ra mắt sách. |
Với chuyên gia truyền thông Lê Quốc Vinh, trụ cột đầu tiên là sự chính trực. Chính trực có thể được định nghĩa một cách đơn giản là làm điều đúng đắn ngay cả khi không ai biết. Điều này đòi hỏi sự trung thực trong mọi hành động, ngay cả khi có thể gây một phần thiệt hại cho bản thân doanh nghiệp... Tuy nhiên, chính trực không đơn thuần là hành động phản ứng khi khủng hoảng xảy ra. Nó cũng là nguyên tắc cốt lõi trong hoạt động kinh doanh hằng ngày, giúp giảm rủi ro và tạo ra lòng tin từ phía khách hàng...
Việc tuân thủ các giá trị và nguyên lý kinh doanh không chỉ là trách nhiệm đạo đức, mà còn là nền tảng quan trọng để bảo đảm sự ổn định, thành công trong dài hạn của một doanh nghiệp.
Chính trực không chỉ liên quan tuân thủ pháp luật và các quy định, đề cập việc thực hiện cam kết và giá trị mà một tổ chức cam kết với khách hàng, cộng đồng. Điều này phải được thực hiện một cách minh bạch, không gian dối, ngay cả khi đó là những hành động mà người ngoài không thể nhận biết. Điều quan trọng khi tổ chức hoặc doanh nghiệp tuân thủ nguyên tắc chính trực và đạo đức, họ tạo ra niềm tin từ phía khách hàng, giảm rủi ro tiềm ẩn, xây dựng hình ảnh thương hiệu mạnh mẽ.
Trụ cột thứ hai là sự nhân văn. Nhân văn đồng nghĩa đặt lợi ích của con người ở vị trí trung tâm của mọi kế hoạch hành động. Một phần của nguyên lý nhân văn là sự cảm thông, thấu hiểu vấn đề từ góc nhìn của người bị ảnh hưởng. Đây là những nguyên lý cơ bản trong cách ứng xử. Như đã đề cập, khủng hoảng có trở nên nghiêm trọng hay không phụ thuộc cách doanh nghiệp phản hồi và ứng xử. Chúng ta nên tiếp cận vấn đề một cách thiện chí, đặt mình vào vị trí của người bị tổn thương để tìm hiểu và đưa ra giải pháp thấu cảm.
Trụ cột thứ ba – trụ cột cuối cùng và rất quan trọng là sự minh bạch. Khủng hoảng thường bắt nguồn từ những khoảng trống thông tin, tức là thông tin thiếu sót hoặc không đầy đủ. Sự minh bạch không chỉ là trả lời câu hỏi chân thật, mà còn là dự báo, cung cấp thông tin công chúng cần một cách đầy đủ, rõ ràng. Minh bạch cũng có nghĩa chúng ta cần công khai quy trình, kết quả hoạt động. Kết lại, triết lý chính trực, nhân văn và minh bạch quan trọng trong quá trình ứng phó với khủng hoảng, là nền tảng trong hoạt động hằng ngày của mọi doanh nghiệp.
Chính trực giúp tạo dựng và duy trì lòng tin ban đầu từ công chúng, đối tác và nhân viên, đồng thời xây dựng nền tảng vững chắc cho mọi quyết định và hành động của doanh nghiệp. Nhân văn bảo đảm rằng mọi quyết định đều xem xét, ưu tiên lợi ích của con người, từ khách hàng đến nhân viên và cộng đồng chung quanh, tạo nên môi trường làm việc, kinh doanh bền vững, có trách nhiệm.
Minh bạch giúp công chúng hiểu rõ, tin tưởng quyết định và hành động của doanh nghiệp, từ đó duy trì, củng cố niềm tin của họ.
Việc duy trì ba phẩm chất này trong toàn bộ hoạt động của doanh nghiệp chính là chìa khóa để phòng tránh, xử lý khủng hoảng hiệu quả và bảo đảm rằng, Nếu khủng hoảng xảy ra, doanh nghiệp có thể nhanh chóng khắc phục hậu quả và khôi phục niềm tin của công chúng.
Hơn thế nữa, ba nguyên lý này còn giúp doanh nghiệp xây dựng hình ảnh thương hiệu mạnh mẽ, đáng tin cậy, được yêu mến trong lòng công chúng.
Thực tế minh chứng, bất cứ hiện tượng, sự việc nào xảy ra, nếu không hội tụ đủ ba yếu tố này, nhất định sẽ tiềm tàng biến thành khủng hoảng.
Bởi bất kể sự chậm trễ, thiên kiến hay lừa dối nào từ người xử lý khủng hoảng cũng có khả năm khiến khủng hoảng tồi tệ hơn, nạn nhân không chỉ là công chúng mà còn chính doanh nghiệp đó.
Sự hấp dẫn của cuốn sách không chỉ nằm ở phần nội dung, mà sự nắn nót, chỉn chu đến từng chi tiết nhỏ, từng sự trồi sụt, từng khoảng trắng, khoảng lặng, từng sự chông chênh đã dẫn dắt người đọc chạm đến từng cảm xúc, từng cung bậc trong mỗi cuộc khủng khoảng.
 |
| Đông đảo bạn đọc khá thích thú với những sự đặc biệt riêng có của cuốn sách "Khủng hoảng không đến từ truyền thông" của tác giả Lê Quốc Vinh. |
Và trải qua, rồi cảm nhận với từng cung bậc ấy, người đọc, mà nhất là người làm truyền thông, người xử lý khủng hoảng, chợt thấm và hiểu ra một điều tưởng như giản đơn song lại vô cùng quan trọng, bởi đó là chân lý: “khoảng trống thông tin chính là một trong những nguyên nhân cốt lõi dẫn đến khủng hoảng”.
